Sint-Jansplein lost zijn geschiedenis met mondjesmaat

©Davy Coghe Davy Coghe
©Davy Coghe Davy Coghe
Redactie KW

Het is duidelijk dat onder het Sint-Jansplein archeologische sporen verborgen zitten. Dat maakte recent onderzoek duidelijk. Dit betekent echter niet dat de archeologen en historici al een duidelijk beeld hebben waar die sporen naar verwijzen.

Er zijn een paar zekerheden wat betreft het Sint-Jansplein: ooit stonden er twee kerken, later gevolgd door een kapel. Daaraan verleent het plein trouwens zijn naam. In maart vorig jaar werd een deel van de fundamenten van de kapel blootgelegd. Eigenlijk was het een toevalvondst van schepen voor cultuur Nico Blontrock. Toen die voorbij het plein fietste, zag hij hoe arbeiders van de Groendienst bij de aanleg van een bloemenperkje rond de fontein, op muurresten stootten. Archeologen van Raakvlak, de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst van Brugge en Ommeland, verrichtten toen de eerste archeologische opgravingen.

Georadar ingezet

Op 16 en 17 september was er een tweede meevaller. Dankzij de medewerking van archeoloog dr. Lieven Verdonck van de Universiteit Gent, vakgroep Archeologie, vond door middel van een georadar (GPR) een geofysisch onderzoek plaats. Bij dit non-destructief onderzoek stuurde Verdonck via een zelfgemaakt toestel radargolven in de bodem waardoor men een beeld van de ondergrond kreeg.

Het doel van dit onderzoek was tweeërlei. Enerzijds wilden de archeologen informatie verzamelen over de ondergrond van het Sint-Jansplein, in het bijzonder over de aanwezigheid van de resten toebehorend aan de 12de-eeuwse romaanse kerk, de 15de-eeuwse laatgotische kerk en de 17de-eeuwse kapel. Anderzijds wilden de archeologen de inzetbaarheid van de georadar aftoetsen voor een site als het Sint-Jansplein en bij uitbreiding het hele historische centrum van Brugge.

Resultaten

Het resultaat van dit onderzoek is een kaart waarop een kluwen van mogelijke archeologische structuren te zien is. Hoewel er op het eerste zicht geen duidelijke sporen van kerk- of kapelplattegrond te zien zijn, durven de archeologen toch enkele hypotheses naar voor schuiven.

Op het middenplein zijn enkele structuren haaks op en in het verlengde van in de jaren 1990 gevonden muurresten af te lezen. Vermoedelijk houden die verband met de kapel of de kerk. Ook enkele massievere structuren vallen op. Mogelijk zijn dit de funderingsrestanten van de westtoren van de Sint-Janskerk zoals te zien op de kaart van Marcus Gerards.

Middeleeuwse grafkelders?

Andere sporen aan de rand van het plein verwijzen mogelijk naar middeleeuwse straatkelders. Het kan ook gaan om grafkelders. Die waren in de middeleeuwen soms van fresco’s voorzien. Op het einde van de 19de eeuw zijn op het Sint-Jansplein al enkele van die kelders gevonden, weliswaar gelegen binnen de ruimte van de kerk/kapel.

“Hoewel een groot aantal sporen zichtbaar in de grondradargegevens is, kunnen we maar voor enkele daarvan met grote waarschijnlijkheid een duidelijke archeologische interpretatie naar voren schuiven”, aldus stadsarcheoloog Frederik Roelens. “Om die reden en om meer zekerheid te hebben, zullen daarom in de loop van dit jaar op het Sint-Jansplein nog daadwerkelijk archeologische opgravingen plaatsvinden” besluit schepen Blontrock. Wordt dus zeker vervolgd. (Chris Weymeis)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier