Roeselare: “De tijden zijn veranderd, de boodschap is dezelfde”

© STEFAAN BEEL
Redactie KW

Optochten zijn er niet meer, maar in Roeselare houden ze toch nog vast aan de traditie van 1 mei met speeches en vooral veel animatie waardoor de mensen verzamelen. Dat gebeurt traditioneel aan de St. Georges, toch nog steeds de thuisbasis van heel wat socialistisch geïnspireerde verenigingen in Roeselare. Laurent Dewilde en Vanessa Degrendele zijn twee drijvende krachten, elk met hun eigen achtergrond.

Laurent Dewilde (50) is afkomstig van Kortrijk, maar woont ondertussen al meer dan tien jaar in Roeselare, hij is samen met SP.A-schepen Michèle Hostekint. Hij is de man achter Impact vzw, zij begeleiden overheden en organisaties om hun doelstellingen rond energietransitie te halen. Vanessa Degrendele (42) is afkomstig van Izegem, zij is actief bij de Algemene Centrale van het ABVV in Roeselare.

Volkshuizen

Wie samen zit met Laurent, leert op korte tijd enorm veel bij over de geschiedenis van het socialisme en zeker de volkshuizen. “De materie is ook zodanig boeiend”, lacht Laurent. “Rond de jaren 1870 waren de volkshuizen, zelfs in katholieke steden, voor heel wat mensen de plaats bij uitstek. De belangrijkste bedoeling van het socialisme op dat moment was volksverheffing en hoe deed je dat het best? Door mensen samen te brengen op een locatie waar er een en ander gebeurde. Het was de thuishaven voor fanfares, toneel, gymnastiekclubs, enz. Het was een buurthuis avant la lettre. We spreken over 150 jaar geleden, toen de mensen het slecht hadden. Het was een manier van organiseren om een oplossing te vinden.”

“Heel wat jongeren denken progressief, maar doen daarom niet aan politiek”

“Ook in Roeselare zaten er verschillende sociaal geïnspireerde huizen of locaties. Waar nu de Hema zit, zat dacht ik het gebouw van de socialistische beweging, dat was hun feestlokaal. Tal van winkels zoals bakkerijen of apothekers waren verbonden aan het lokaal en de opbrengst van die zaken werd gebruikt om het socialisme te financieren. De mensen trokken er vooral naartoe omdat het vooruitstrevend was, er was ruimte voor activiteiten die elders nog niet konden”, stelt Laurent Dewilde.

“En iedere tijd had zijn manier van beleven. Ruim dertig jaar geleden bijvoorbeeld ging het erg slecht, er was werkloosheid, een conservatieve regering en toen uitte zich dat in een enorme mobilisatie. Ik herinner me nog hoe we ten tijde van de golfoorlog hele scholen plat legden en massaal de straat optrokken. Je kan het je nu niet meer inbeelden, maar het is eigen aan de tijd.”

De Ster

Elk kwamen ze op hun eigen manier in contact met het socialisme. “Ik heb niet echt een socialistische achtergrond, ik ben er eerder toevallig ingerold”, zegt Vanessa. “Ik wou turnen en sloot me aan bij De Ster in Izegem, wat een socialistische turnvereniging was, net zoals er zoveel verenigingen zo geïnspireerd waren. Het is iets waar ik nooit bij stilgestaan heb, ik rolde er gewoon in mee. Als jonge turnster liep ik ook regelmatig mee in de optochten rond 1 mei. Dat was gewoon heel plezant, de boodschap was eerder bijkomstig. Maar onbewust neem je het toch in je op.”

“Het is pas toen ik mijn ex-man leerde kennen dat alles in een versnelling kwam, hij was een socialist in hart en nieren en liep ook telkens fanatiek mee in de optochten op de Dag van de Arbeid. Mijn schoonmama werkte bij de Bond Moyson en op die manier ben ik daar ook beginnen werken. Door dat werk ben ik in de politiek in Roeselare terechtgekomen en zo versterkte het gevoel zich meer en meer. Ik voelde mij er ook thuis, het was en is mijn ding, ik kan me helemaal vinden in de waarden die eigen zijn aan de partij.”

“Volta RSL is onze manier om mensen vrijblijvend te verzamelen”

“Bij mij zat de politieke microbe er wel al van thuis uit in”, pikt Laurent in. “De ene kant was communistisch, de andere kant liberaal en ik heb voor de gulden middenweg gekozen. Toen ik jong was, trok ik veel naar optredens in volkshuizen, omdat er daar nu eenmaal goede groepen geprogrammeerd stonden. De programmatie was iets alternatiever, vooruitstrevend en op dat vlak was er eigenlijk weinig verschil met de volkshuizen ruim een eeuw eerder. Ik ben er dus dankzij de muziek echt ingerold.”

Gelijkgezinden

“De optochten voor 1 mei waren jarenlang een vaste afspraak, maar in Roeselare heb ik die niet meer meegemaakt”, aldus Vanessa. “Zo’n optocht was iedere keer plezant. Je trok met gelijkgezinden de straat op. In de loop der jaren verminderde de opkomst, al zijn er nog steeds steden zoals Oostende en Brugge waar er een optocht is.”

“De laatste optocht in Roeselare was begin de jaren 2000, daarna was er wat stilstand. Voor de viering en activiteiten in en rond de St. Georges op het Stationsplein, de verzamelplaats voor alles wat socialistisch gezind is, was er nog veel volk, maar het kon zeker nog meer. Daarom hebben we toen het Maybee Festival in het leven geroepen. Op dat moment waren er amper festivals in onze stad en zeker geen waar er progressieve, nieuwe muziek aan bod kwam. Dat hebben we jarenlang met succes gedaan.”

“Vorig jaar hebben we beslist om te stoppen met het Maybee Festival omdat het routine geworden was, er zat geen vernieuwing meer in en het paste dus niet echt meer in ons concept. We zijn toen begonnen met Volta RSL, het stadsfestival van de toekomst waarbij er niet alleen plaats was voor muziek, maar ook literatuur, exposities en noem maar op. Het festival krijgt dit jaar een verlengstuk, opnieuw aan de vooravond van Volta RSL. Er zijn in Roeselare heel wat mensen die progressief denken, maar daarom niet politiek actief zijn en dat hoeft ook niet. Evenementen zoals Volta RSL zijn ideaal om die mensen te bereiken en samen te brengen. Het hoeft heus niet allemaal rond politiek te draaien.”

Generaties

Op 1 mei is het Stationsplein nog steeds de plaats bij uitstek, ook dit jaar is er weer heel wat te doen. “Als we kijken naar vorig jaar”, zegt Vanessa. “Dan zien we dat er veel volk was, maar ook divers. Je hebt de mensen die ieder jaar sowieso komen omdat 1 mei nu eenmaal een belangrijke afspraak is, net zoals de optochten destijds. Dan heb je een hele jonge generatie die er zijn voor de ontmoeting en het samenzijn. Nog steeds is de 1 mei-activiteit een samenwerking van de verschillende socialistische bewegingen SP.A, Curieus, ABVV en Bond Moyson, maar daarnaast zijn er nog tal van verenigingen die een socialistische achtergrond hebben. Het is misschien niet meer zoals vroeger, alles is geëvolueerd, maar de boodschap is dezelfde.”