Roeselaars bouwbedrijf Verstraetebouw bestaat al langer dan ons land

Francis Verstraete en Jo Spyckerelle spitten de rijke geschiedenis van het bedrijf uit. © Stefaan Beel
Olivier Neese
Olivier Neese Editieredacteur Brugsch Handelsblad Brugge - Torhout

Tweehonderd jaar! Zolang zit de Roeselaarse familie Verstraete al in de bouwsector. In die periode werden meer dan veertig kerken gebouwd, maar ook tientallen kloosters, scholen, fabrieken, boerderijen en herenhuizen. “Als vijfde generatie plukken we nog elke dag de vruchten van onze voorvaders. Zelfs nu werken we nog samen met de nazaten van architecten van toen”, zegt ceo Francis Verstraete, die samen met zijn achterneven Jo en Luc Spyckerelle de volledige geschiedenis in kaart brengen.

Verstraetebouw is een grote naam in het Roeselaarse en zelfs tot ver daarbuiten. De lijst van prestigieuze projecten van het bouwbedrijf is eindeloos. Binnenkort verandert het bedrijf zijn naam naar Verstraete. team, waarbij meteen ook de website en het logo worden vernieuwd. Daarbij wil het bedrijf de nadruk leggen op zijn rijke geschiedenis. Want al meer dan 200 jaar – dus al van voor het bestaan van ons land! – hanteert de familie Verstraete hamer en truweel. “We zijn een oud bedrijf met jonge mensen”, zegt ceo Francis Verstraete. “Die jongeren houden van de techniciteit van de job, maar dat kunnen ze in principe overal doen. Ze zoeken iets méér, ze willen verbonden zijn met hun bedrijf. Door onze mooie geschiedenis naar boven te brengen, willen we het besef doen groeien dat we deel uitmaken van een lange traditie. Dat we al 200 jaar een bedrijf van initiatief, durf en lef zijn. Dat we een firma zijn die correct werk levert en niet altijd de goedkoopste moet zijn. Weet je: de helft van de aanbestedingen krijgen we toch toegewezen, hoewel we niet de laagste in prijs zijn. Door onze kwaliteit en betrouwbaarheid.”

Onbekend bedrijf

Het reconstrueren van die geschiedenis heeft meer voeten in de aarde dan gedacht. “Eigenlijk zijn we een onbekend bedrijf”, gaat Francis verder. “We zijn typisch West-Vlaams. Stille werkers, doordoen en niet te veel stoefen. Er was geen tijd en interesse om alles op te schrijven, bij te houden en door te geven.” In de zoektocht klopte Francis Verstraete aan bij zijn achterneven Jo en Luc Spyckerelle, die al de geschiedenis van hun familie in kaart hadden gebracht. Jo Spyckerelle: “Het is opvallend hoe weinig er bekend is over de Verstraetes ten opzichte van hun invloed en activiteiten.”

Veertig kerken

Het familieverhaal begint bij Ignace Naske Verstraete (geboren in 1802), die rond zijn achttiende begint als metser. Opvallend, want de hele familie – en bij uitbreiding de hele streek – zit vol met wevers. “Allicht een financiële keuze, want je werd niet rijk van thuis te weven. Plus: die weverssector deed het toen al minder goed vanwege de opkomst van de textielfabrieken.” Zijn zoon Leonard volgt bouwkunde in de academie, maar wordt opgeroepen door het leger. Kort na zijn terugkeer, overlijdt diens broer Augustin, met wie hij de werkzaamheden zou voortzetten. Een eerste cruciaal moment in de geschiedenis van het bedrijf. Maar Leonard besluit om voort te doen. “Kort daarop bouwt hij zijn eerste kerken: in Elverdinge, Oekene en Oostnieuwkerke. Veel ervaring had hij niet. Daarvoor moet je toch ongelofelijk veel lef hebben?”

Onder leiding van Leonard Verstraete werd in 1923 de kerk van Rumbeke heropgebouwd.
Onder leiding van Leonard Verstraete werd in 1923 de kerk van Rumbeke heropgebouwd.© (gf)

De familie bouwt ook het klooster voor de Zusters van Liefde in Rumbeke, die een groot netwerk buiten West-Vlaanderen hebben. Ook de architecten zijn tevreden over de werken en vragen Verstraete voor hun nieuwe projecten. Het orderboek vult zich. “In totaal zullen we tussen 1893 en 1936 meer dan veertig kerken bouwen, uitbreiden of restaureren. Om een idee te geven: in die periode werden er in heel Vlaanderen ongeveer 200 kerken opgetrokken. Een vijfde werd dus door ons gemetst. Uit aanbevelingsbrieven van toen bleek dat de kerkverantwoordelijken van toen ons prezen omdat we beleefd waren, niet vloekten en niet dronken. Leonard moet nen strengen geweest zijn. (lacht) Ongelofelijk, maar nu, anno 2020, werken we nog altijd samen met de nazaten van sommige architecten. Die band is gebleven.”

Antwerpse Kathedraal

Leonard krijgt vier zonen: Georges, Michel, August en Elie. Allemaal stappen ze in het bedrijf. Er wordt voor het eerst gesproken over de Gebroeders Verstraete. Vlaanderen staat intussen vol met kerken, maar die moeten stilaan gerenoveerd worden. Zeker omdat de Eerste Wereldoorlog lelijk huis houdt. “De Duitsers dynamiteerden veel kerken. Niet omdat ze schrik hadden dat de Engelsen zich daarin zouden verschansen, maar wel omdat het oriëntatiepunten waren. De kerk van Rumbeke hebben we zelfs tweemaal moeten restaureren: na de Eerste en na de Tweede Wereldoorlog.” In die tijd (1928) volgen ook de meest prestigieuze werken: de ingewikkelde restauratie van een torenspits in Dinant (1923) en de eerste grondige restauratie van de OLV-kathedraal in Antwerpen.

“40 van de 200 kerken uit begin 20ste eeuw zijn door ons gebouwd”

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vallen de activiteiten stil. Onmiddellijk daarna volgen de veranderingen elkaar snel op. Michel sterft, Georges stapt in de politiek en wordt kort daarop burgemeester van Rumbeke. Elie bouwt een afdeling van Verstraete uit in Antwerpen, die nog steeds bestaat onder de naam Verstraete-Vanhecke. Gusten blijft over, maar was vooral bezig met het cijferwerk binnen het bedrijf. Op dat moment beslist Frans, de zoon van Michel, om in de zaak te stappen. De tweede redding van de bedrijfsactiviteit. Tien jaar houdt hij het alleen vol, daarna stappen zijn broers Luc en Johan ook in het bedrijf. Een bloeiende periode, met de bouw van scholen, rusthuizen, banken, fabrieken, appartementen, molens… Opnieuw zeer grote en opvallende projecten, en dat is niet toevallig. “Door het bouwen van al die kerken hadden we ervaring met dergelijke grote projecten. Bij openbare aanbestedingen werden we vaak gekozen. Nog steeds trouwens. Als vijfde generatie plukken we nog elke dag de vruchten van onze voorvaders.”

Team van 100 man

In de jaren tachtig slaat de bouwcrisis hard toe. Het aantal werknemers daalt van 120 naar 40. “Mijn neef en ik stapten in de jaren 90 in het bedrijf. Daarmee was de toekomst voor Verstraete voor de derde maal verzekerd”, aldus Francis. “De nieuwbouw in de Zwaaikomstraat werd opgeleverd in 2000, en uitgebreid in 2018. Twee jaar geleden liet mijn neef zijn aandelen aan me over. Vandaag staan we er met een echt team klaar voor, een ploeg van 100 mensen waar ik van hou. We schrijven verder aan een verhaal van initiatief, durf en doorzettingsvermogen, dat in 1820 begon met Naske.