Rita belandt in de cel omdat ze bootjes kocht voor illegale migranten: “Had ik niet mogen doen, maar die jongeren zijn zo wanhopig”

Al vier jaar lang vangt ze transmigranten bij haar thuis op. Tientallen jongeren kregen er eten, een douche en een slaapplaats. Maar afgelopen weekend belandde Rita uit het West-Vlaamse Oudenburg zowaar in de cel. Ze wordt verdacht van hulp aan illegale migratie. De reden: ze kocht twee bootjes waarmee haar pupillen de oversteek naar Groot-Brittannië konden maken. Een winkelier rook onraad en verwittigde de politie.

“Ik had dat niet mogen doen. Maar die jongens zijn zo wanhopig. Dat kunt u zich niet voorstellen. Ik heb ze enkel en alleen willen helpen. En ik heb voor allemaal nog een reddingsvest gekocht. Zonder mochten ze van mij niet vertrekken. Maar ik geef toe: ik ben te ver gegaan. Al waren mijn intenties goed. Geloof me, ik heb mijn lesje geleerd.”

Peperkoeken hart

Rita Vandenberghe vangt al vier jaar permanent verschillende transmigranten bij haar thuis op. Gemiddeld verblijven er zo’n acht jongens in haar woning in het West-Vlaamse Oudenburg. Ooit waren het er zelfs 25 samen. Ze geeft ze onderdak en eten. Heel het dorp kent Rita als een vrouw met een peperkoeken hart. Maar afgelopen weekend belandde ze zowaar in de cel. Ze wordt dan ook verdacht van “hulp aan illegale migratie”.

De feiten: zaterdag diende Rita zich aan bij een gespecialiseerde winkel in Izegem. Ze wou er samen met drie Soedanese jongemannen een opblaasbare boot en bijhorende motor kopen. De transmigranten hadden samen gelegd en Rita paste het resterende bedrag zelf toe. De totale kostprijs was zo’n 3.000 euro. Maar de winkelier rook onraad en verwittigde de politie.

Toen Rita haar jongens de boot wat later kwamen oppikken, stonden de agenten hen dan ook op te wachten. Ook een chauffeur die was opgetrommeld om hen naar Calais te brengen werd opgepakt. En Rita zelf werd thuis door de politie opgepakt.

Haast geen adem

“Ik heb een nacht in de cel geslapen. Een heel klein hokje, ik kreeg er haast geen adem. Maar de agenten zelf waren vriendelijk tegen me, daar mag ik niet over klagen”, zegt ze. De vrouw werd uiteindelijk uitgebreid verhoord door de politie. Zelfs de bevoegde procureur kwam met haar spreken.

“Ze hebben me gezegd dat het een zeer dunne lijn is, maar dat ik er wel duidelijk ben overgegaan door die boot mee te kopen. Wie had ooit gedacht dat ik nog eens in een cel zou moeten slapen? Maar het deed me wel beseffen dat ik in de fout ging. Het is alleszins de laatste keer dat ik hielp bij de aankoop van een boot. Maar weet je, mensensmokkelaars krijgen daar geld voor. Ik heb hier niets aan gewonnen. Integendeel, ik heb zelf mee betaald.”

Weer thuis

Het parket besliste uiteindelijk om Rita niet voor de onderzoeksrechter te leiden. Officieel wordt ze wel nog in verdenking gesteld. Niet van mensensmokkel, wel van “hulp aan illegale migratie”. Wellicht zal ze zich daarvoor later nog voor de correctionele rechtbank moeten verantwoorden. “Ik had geen advocaat gevraagd. Dat leek me niet nodig, want ik heb hen gewoon eerlijk mijn verhaal verteld. Zondagnacht om middernacht kreeg ik plots te horen dat ik naar huis mocht. Uiteraard was ik opgelucht.”

Ook de transmigranten die opgepakt werden, mochten beschikken. Daardoor is Rita opnieuw thuis met haar zes jongens. Die komen haar allemaal ’s morgens een knuffel geven. “I’m back, I’m free”, zegt Rita met de glimlach als ze hen begroet. De warmte tussen hen is bijna voelbaar. De meeste springen op een fiets om even later terug te keren. Het is duidelijk een komen en gaan geworden in het huis van Rita.

Water en eten

Zij begon zich het lot van transmigranten zo’n vier jaar geleden aan te trekken. Vooral de aanwezigheid van de snelwegparking in deelgemeente Westkerke zorgde in het verleden geregeld voor een toestroom aan vluchtelingen in de buurt. Die probeerden om op de parking in de trailers van vrachtwagens te klimmen. Maar als dat mislukte hingen ze uiteraard een tijdje in het Oudenburgse straatbeeld rond. R. ging in die periode elke avond naar de parking en bood er de vluchtelingen water en eten aan.

Ondertussen vangt ze ook al vier jaar lang illegale jongeren bij haar thuis op. “Het valt op dat ze steeds langer blijven. Ze willen allemaal naar Groot-Brittannië. Daar kunnen ze nu eenmaal makkelijker aan het werk gaan. De laatste tijd komen ze meestal uit Soedan. En ze zijn de wanhoop nabij”, vertelt ze.

Zelfdoding

De tranen springen in haar ogen als ze over de zelfdoding van één van haar jongens zo’n drie weken geleden vertelt. “Hij wou al drie jaar lang op een legale manier naar zijn broer in Groot-Brittannië. Maar hij werd telkens geweigerd. Hij zag het uiteindelijk niet meer zitten. Ik was er helemaal kapot van. Ik wilde zoiets niet nog eens meemaken, dus daarom besliste ik om ze nog op een andere manier te helpen. Een verkeerde beslissing, maar wel eentje vanuit heel mijn hart.”

Wenen in bed

Ongeveer een week geleden kocht ze al eens eentje. Een viertal jongeren maakte toen succesvol de oversteek over de Noordzee. “Vanuit Calais zijn ze 45 minuten in Engelse wateren. Daar bellen ze dan de Engelse kustwacht. Of dat niet gevaarlijk is? Ik weet hoeveel mensen succesvol over geraken en dat zijn er heel veel. Ik sta er wel op dat ze niet met teveel mensen in het bootje stappen en ze moeten een reddingsvest dragen. Weet je, ik kreeg foto’s van hen waarop te zien is dat ze er geraakt waren. En hoe gelukkig ze waren.”

“Daarvoor heb ik dat gedaan, om een beetje aan hun geluk mee te helpen. De jongen die dit weekend met het bootje zou oversteken, wilde naar zijn vriendin. Zij zit al in Groot-Brittannië. En hij mist haar uiteraard verschrikkelijk hard. Die jongens houden zich overdag heel sterk. Maar ’s nachts hoor ik ze in hun bed wel wenen, hoor.”

(TL)