Retrokoers ‘Het criterium van de dokkerende Boeteling’ blikvanger van Historisch Veurne

Het gezelschap van de ORE-vereniging demonstreert fietsen uit de negentiende eeuw. © MVP
Redactie KW

‘Verdwenen cafés en brouwerijen’ was het thema voor de vijfde editie van Historisch Veurne. Veel historisch onderzoek was er niet nodig om te weten dat ettelijke decennia geleden brouwers en café-uitbaters bepaalde feestdagen en kermissen koppelden aan een lokale wielerwedstrijd, meestal rond de kerktoren. Dat inspireerde de organisatoren van Historisch Veurne om in hartje Veurne een ludieke retrokoers ‘Het criterium van de dokkerende Boeteling’ op touw te zetten.

Dat bleek een goed idee te zijn, want niet alleen Veurnaars maar ook echte wielrennersfanaten uit het verre binnenland schreven zich in. Om 12u werd het startschot gegeven voor de proloog, en niemand minder dan Bekende Veurnaar André Pinson beet de spits af op zijn retrofiets die hij van onder het stof had gehaald. Het nummer 1 won dan niet de wedstrijd, maar was wel het levende visitekaartje voor zijn stad Veurne. André is niemand minder dan de Veurnse Slaper, die jarenlang de ‘Avondjes Veurne’ opluisterde en dan slaapmutsen vol snoep door het raam van het Landshuis gooide naar een massa grijpgrage handen die een exemplaar probeerden te bemachtigen.

Voor deze retrokoers had de Veurnse Slaper geen spannend wielrennersbroekje aangetrokken, maar sprong hij op de fiets in zijn gestreepte pyjama in de Veurnse geelgroene kleuren. Zijn helm? Dat was natuurlijk zijn Veurnse slaapmuts. Of André even een middagdutje deed op de Slapersbank in het park is niet geweten. Maar om 16.30 u was hij weer paraat voor de échte koers. Vol goede moed begon hij aan de 20 rondes van 2,2 km. Misschien was zijn pyjama net wat te warm om die felle zomerzon te trotseren, want hij reed niet alle rondes uit, maar omdat de Veurnse Slaper niet meer van de jongsten is en dringend aan slaap toe was, heeft hij toch een knappe prestatie geleverd. Winnaar werd Sven Vanlooveren uit de Antwerpse Kempen, die dan ook enkele generaties jonger was.

Bakermat van de koers

Recent opzoekingwerk in de Veurnse archieven leidde tot de ontdekking dat Veurne de bakermat was van de koers. In 1869 werd daar de allereerste intergemeentelijke koers gereden tussen Veurne en Adinkerke op minder comfortabele Michaux-fietsen. De kampioenstitel mocht Justin Van der Meeren, een schoenmaker uit Alveringem, op zijn naam schrijven.

De Veurnse Slaper smeert zijn kuiten in voor 'Het Criterium van de dokkerende Boeteling'.
De Veurnse Slaper smeert zijn kuiten in voor ‘Het Criterium van de dokkerende Boeteling’.© MVP

Om de bezoekers van Historisch Veurne een idee te geven van hoe onze eerste fietsen eruitzagen, demonstreerden leden van ORE (Onvergetelijke Retrofietsen Ettelgem) hoe je toch wel enige behendigheid aan de dag moest leggen om op een ‘boneshaker’ (McMillanfiets ontworpen in 1839 in Schotland) rond te peddelen. Daarvoor hadden ze geen ordinaire wielrennersplunje aangetrokken, maar waren ze feestelijk uitgedost, want een fiets was in de ontstaansperiode enkel weggelegd voor de elite.

In de periode na 1869 begonnen twee andere types fietsen aan een opmars in deze regio. Een daarvan is de ‘draisine’ waarbij een stuur is gemonteerd op twee achter elkaar geplaatste karrenwielen zonder trappers. Op de Grote Markt prijkte een replicamodel met een paardenkop als stuur. Die paardenkop is ook een soort hint: de fiets was een vervanginstrument voor het paard.

Enkele jaren later bedacht een fabrikant trappers voor de draisine: de Michaux-fiets was geboren! Oorspronkelijk was het nog een loodzwaar model met houten karrenwielen, beslagen met ijzeren hoepels en zonder kogellagers. Later werd het comfort verbeterd met veren, remmen, een lichter frame in staal en volrubberen banden. Dat werd de voorloper van de eerste echte koersfiets, de ‘hoge bi’. Het voorwiel van de Michaux-fiets werd vergroot om sneller te kunnen rijden, maar dat was niet zonder gevaar! De ‘hoge bi’ haalde snelheden tot 45 km per uur, en je kon dus van ‘hoog’ naar ‘laag’ vallen… Gelukkig werden er op het ‘Criterium van de dokkerende Boeteling’ geen botten gebroken.

(MVP)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier