Rapport vernietigend voor brandweerzone Fluvia: “Veiligheid van bevolking in het gedrang”

© GJZ
Kurt Vandemaele
Kurt Vandemaele Reporter

Nadat de brandweerlui in de hulpverleningszone Fluvia eerder aan de alarmbel hadden getrokken, maakt een rapport van brandweerinspectie van het ministerie van Binnenlandse zaken nu brandhout van de bedrijfsvoering en het management bij Fluvia. Door de vele tekortkomingen in het beleid komt de veiligheid van het personeel en de bevolking in het gedrang. Als er niet wordt ingegrepen, is het niet de vraag of er iets fout zal lopen, maar wanneer dat zal voorvallen, aldus het rapport. De inspectie adviseert om zonecommandant Frank Maertens te laten begeleiden door een onafhankelijke coach en roept ook de burgemeesters van de zone op om hun verantwoordelijkheid op te nemen.

In de maanden juli en augustus deed de speciale inspectiedienst van Binnenlandse Zaken negen onaangekondigde postbezoeken in de zone Fluvia. Het laatste bezoek gebeurde in het hoofdkwartier van Fluvia in Kortrijk. Het verslag van de situatie die controleur Marc Heylenbosch daar aantrof, is niet mals. Andere zones worden ook regelmatig gecontroleerd, maar een anonieme bron bij Binnenlandse Zaken verklapt ons dat er sinds de oprichting van de nieuwe hulpverleningszones nog nooit zo’n kritisch rapport is opgemaakt door de brandweerinspectie.

“Er zullen ongelukken gebeuren”

De inspectie uit haar bezorgdheid over de zonale hulpverlening en de veiligheid van de burger. En ze roept de bestuurlijke zoneoverheid op om haar verantwoordelijkheid op te nemen. Zonder de nodige aanwervingen van een minimum contingent van operationeel beroepspersoneel en vrijwilligers kan geen enkele zoneleiding haar wettelijke verplichtingen nakomen, stelt het rapport. Die fondsen worden door Binnenlandse Zaken voorzien en zijn ook gestort, volgens de inspectie, maar het geld wordt niet goed besteed.

Het personeelsbestand wordt gekenmerkt door een structureel gebrek aan beschikbaarheden. Vooral tijdens de dag, in naar schatting de helft van de posten. De beschikbaarheden overdag van (onder-)officieren zou in een aantal posten alarmerend zijn. De vraag van de inspectie is dan ook niet zozeer of er ooit wel eens iets fout zal lopen met de huidige constellatie maar wanneer dat zal voorvallen, aldus het rapport.

Geld ontvangen, maar niet besteed

Er worden voortdurend vrijwilligers ingezet om de hiaten in de personeelsbeschikbaarheden in te vullen. Maar die vrijwilligers krijgen dan weer niet de vergoedingen waarop ze wettelijk recht hebben. Het gevolg is dat er sinds de oprichting van de zone Fluvia maar liefst 135 vrijwilligers hebben afgehaakt, terwijl er slechts 43 nieuwe vrijwilligers het brandweerkorps hebben versterkt. Met het gevolg dat de autopomp (de eerste brandweerwagen die bij een woningbrand uitrukt, red.) stelselmatig nog slechts 4 man aan boord heeft. De inspectie stelt dat die onderbemanning betekent dat het personeel bij eventuele ongevallen ‘uitgesloten is uit de burgerlijke aansprakelijkheidspolis’.

Zonecommandant Fluvia Frank Maertens.
Zonecommandant Fluvia Frank Maertens.© JVGK

De budgetten zijn nochtans voorhanden. Alle hulpverleningszones blijken genoten te hebben van de financiering van de overheid ‘om een uitruk van de autopomp met zes brandweerlieden te verzekeren’ terwijl er nog altijd zones zijn die zich ontrekken aan de vervulling van hun reglementaire plichten. Ook de staat van de meeste kazernes in de zone Fluvia blijkt lamentabel te zijn. Als voorbeeldfunctie voor de brandweer is dit ontoelaatbaar, schrijft inspecteur Marc Heylenbosch. De gemeentebesturen worden dan ook ten stelligste aangemaand zonder uitstel hun verantwoordelijkheid ter harte te nemen, stelt het rapport.

Vage posten, grote kosten

De inspectie heeft ernstige vragen bij bij de besteding van de beschikbare budgetten. Zo werd er door de HVZ Fluvia beroep gedaan op een externe HRM-expert. De kosten voor die expertise bedroegen 301.353,49 euro. Terwijl de inspectie niet kan duiden wat die expertise precies heeft opgeleverd. Een anonieme bron beweert dat de expert werd ingezet bij het opmaken van het arbeidsreglement, maar dat werd door de minister op 12 juni 2018 vernietigd.

De inspectie vraagt zich dan ook af waar dat bedrag toe gediend heeft, terwijl er dringend investeringen nodig zijn op het vlak van beroepspersoneel, persluchtapparatuur en interventiekledij. Ook vragen zijn er bij een ‘beroeps-vrijwilliger’ die de ene keer als coördinator bestempeld wordt, de andere keer als ‘adjunct’. De inspecteur vraagt zich af wie deze man precies bijstaat en wat hij doet. Maar de ‘vrijwilliger’ vangt voor het werk dat de inspecteur niet meteen kan duiden in de voorbije vier jaar maar liefst 140.154,25 euro.

Rapport vernietigend voor brandweerzone Fluvia:
© MPM

Ander geld dat wegvloeit uit de werkingskas van Fluvia is de vergoeding die uitgekeerd wordt aan de voorzitter van de zoneraad, burgemeester Claude Croes van Deerlijk. Maandelijks krijgt hij 500 euro toegeschoven, of 6.000 euro per jaar. De zoneraad had eerder aan de inspectie voorgesteld om de voorzitter een forfaitaire onkostenvergoeding uit te keren. Ondanks de verduidelijking van de inspectie dat burgemeesters die lid zijn van de zoneraad eventuele onkosten uit hun eigen gemeentekas moesten halen in plaats van de beperkte middelen van de hulpverleningszone aan te spreken.

De inspectie stelt zich ook vragen bij de ‘nood’ van de aanschaf van een ‘ondersteuningsvoertuig’ – lees ‘mobilhome van het commerciële type’ – wetende dat de hulpverleners slechts de beschikking hebben over één polo om de drie dagen.

Dringende geneeskundige hulpverlening

Door een structureel personeelstekort besliste de zoneraad om veel minder ziekenwagens in te zetten in de hulpverleningszone Fluvia. De kans is dus groot dat de burger een tijd moet wachten om de nodige hulpverlening te krijgen. Want de aanrijtijden worden langer. Het tekort aan beschikbare ambulances is zo groot dat er in de zone Fluvia vorig jaar maar liefst 1.322 keer een ambulance uit een aanpalende post of zone moest worden ingezet.

Vroeger had men ziekenwagens paraat in Wevelgem, Menen, Ledegem, Harelbeke, Kortrijk, Deerlijk en Waregem. Nu is er nog slechts één in Wevelgem-Menen, zijn er drie in Kortrijk -in plaats van vier -, is er geen meer in Deerlijk en nog slechts één in Waregem in plaats van twee.

Er blijkt ook een langdurige strijd aan de gang tussen de zoneraad en de vrijwillige ambulanciers over de nachtvergoedingen. Ze worden te weinig betaald en de burger moet langer wachten op het uitrukken van de troepen. De inspectie verzoekt de hulpverleningszone om zich zonder uitstel te conformeren naar de wettelijke verplichtingen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier