De Brugse sportdienst wil de inwoners aanzetten tot meer beweging. De gemeenteraad moet op dinsdag 17 december hiertoe een samenwerkingsovereenkomst met Howest bekrachtigen. Een eerste stap in de goede richting, maar volgens Bruggeling Reginald Deschepper, professor medische antropologie, is er meer nodig. Hij hoopt dat het Brugs stadsbestuur extra maatregelen neemt om een ‘blauwe zone’ te worden, waar de Bruggelingen langer, gezonder én vooral gelukkiger kunnen leven. In zijn pas verschenen boek ‘Je levensstijl als medicijn’ geeft deze professor een hele reeks tips.
Een ongeval met zijn auto zes jaar geleden bracht Reginald Deschepper (65), oud-leerling van het Atheneum in Sint-Michiels, tot inzicht. “Ik heb veel geluk gehad: een auto ramde mijn voertuig, toen ik op een nacht voor een rood licht stond in Maldegem. Mijn voertuig was perte totale, ik kwam er met enkele lichte kneuzingen van af”, vertelt de Bruggeling, die sinds 2010 professor is aan de VUB en ook deeltijds in de Brugse gevangenisbibliotheek werkt.
“Tijdens mijn zoektocht naar en nieuwe wagen, begon ik noodgedwongen meer te wandelen en te fietsen. Langzamerhand merkte ik dat alle chronische gezondheidsproblemen, die ik sinds mijn 50ste had, verdwenen. Ik had voordien last van rugpijn, ademhalingsproblemen en hartritmestoornissen. De arbeidsgeneesheer zei dat ik er mij moest bij neerleggen, dat was nu eenmaal inherent aan ouder worden. Maar sinds ik mijn levensstijl aanpaste, heb ik die kwaaltjes niet meer! Ik heb dus ook geen nieuwe auto meer gekocht, ik doe nu al mijn verplaatsingen te voet of met de fiets. Of met het openbaar vervoer.”
Zelfs mensen met slechte genen, die een hoger risico hebben op hart- en vaataandoeningen, kunnen dat risico met de helft verminderen dank zij een gezonde levensstijl
In je boek beweer je dat je levensstijl aanpassen vaak beter werkt dan chirurgie?
Reginald Deschepper: “Iedereen denkt in de eerste plaats dat een gezonde levensstijl ziektes kan voorkomen. Het is veel meer dan dat. De Amerikaanse arts Dean Ornish deed testen met mensen die leden aan een coronaire vaatziekte en aan prostaatkanker. Ze moesten een aantal maanden in groep plantaardige voeding eten, meer bewegen en aan yoga doen. Het effect was spectaculair. Terwijl een andere groep, die niks deed, alsmaar zieker werd, nam de aderverkalking af en daalden de PSA-waarden die wijzen op prostaatkanker.”
Is een aandoening krijgen geen Russische roulette?
“Amper 15 à 20 procent van onze ziektes zijn te wijten aan onze genen. Die genen krijg je mee met je geboorte en kun je inderdaad niet veranderen. Maar door je levensstijl aan te passen kun je een aantal slechte genen uitschakelen en je goede genen activeren. Zelfs mensen met slechte genen, die een hoger risico hebben op hart- en vaataandoeningen, kunnen dat risico met de helft verminderen dank zij een gezonde levensstijl.”
Sommigen leven aan 200 km per uur. Vergt een aangepaste levensstijl niet te veel offers?
“Het is een kwestie van andere gewoontes aan te kweken. Kiezen voor verse producten en volkoren brood is niet zo lastig. Suikers beperken is nog het moeilijkste. Elke dag een half uurtje bewegen is al voldoende om het risico op aandoeningen met de helft te verminderen.”
Je schrijft dat bidden voor de maaltijd stress vermindert!
“Bidden is een vorm van meditatie, het is een momentje stilstaan bij de dingen. Wie gestrest is, eet snel en veel meer dan hij wil.”
Eenzaamheid is even schadelijk voor je gezondheid als het roken van 15 sigaretten per dag
En van één uur wandelen leef je zeven uur langer?
“Een half uur per dag goed doorstappen is optimaal. Belangrijk is om dat vol te houden. Na deze feestmaand zullen mensen zich massaal inschrijven in fitnesscentra of beginnen diëten. Op het einde van het jaar is 95 procent van hen ermee gestopt. En bij diëten heb je dan een jojo-effect.”
Je noemt suiker het nieuwe roken…
“We zijn allemaal verslaafd aan suiker. De voedingsindustrie produceert massaal producten, die niet de gezondste zijn maar extra suiker krijgen voor de smaak. Het erge is dat wij die extra suiker gewoon zijn. Suiker op zich is niet slecht en hebben we nodig als energiebron, maar nu eten wij gemiddeld 44 kilo suiker per jaar. De grootte van een zak cement!”
Is een plantaardig dieet het gezondste?
“Alle wetenschappelijke onderzoeken wijzen erop dat het mediterrane dieet het beste is. Dat is in hoofdzaak plantaardig. Soms, voor zieke mensen, raden wetenschappers aan om veganistisch te eten. Het is larie te zeggen dat veganisten vitamines te kort hebben, tenminste als hun dieet voldoende uitgebalanceerd is, met een grote variatie van groenten, bonen en peulvruchten van verschillende kleuren. Iedereen beseft toch wel dat plofkippen, die met duizenden zes weken in een hok gekweekt werden, nooit het daglicht zien en volgespoten zijn met antibiotica niet echt gezonde voeding zijn.”
Hoeveel uren slaap hebben wij nodig?
“Minstens zeven uren is de vuistregel. Liefst acht uren. We slapen 20 procent minder lang dan een eeuw geleden, onder meer door het blauwe licht van onze schermen. Zo krijgen onze hersenen het foute signaal dat het nog volop dag is en raakt ons bioritme verstoord. Dus geen tv in de slaapkamer en een uur voor het slapengaan geen pc of smartphone.“
Ook eenzaamheid is schadelijk?
“Even schadelijk als het roken van 15 sigaretten per dag. Kanker en hartziekten kun je te lijf gaan met sociale contacten. En de aanwezigheid van huisdieren verlaagt de stress. Tenminste als het geen lastige honden zijn. Viervoeters verplichten hun baasjes trouwens om elke dag te gaan wandelen. En tijdens je wandeling maak je dan snel een praatje…”
Je zou, ook in Brugge, de reclame voor fastfoodketens kunnen verbieden
Lang en gelukkig leven doe je enkel als je vindt dat je leven zin heeft…
“Vroeger werd die zingeving door religie ingevuld. Nog altijd zijn religieuze mensen doorgaans gezonder dan anderen. Ze voelen dat ze deel uitmaken van een gemeenschap. Uiteraard kun je ook zin aan je leven geven zonder religie. Iets belangeloos doen voor een ander maakt mensen gelukkig en gezonder. Het is niet toevallig dat de Warmste Week zo’n succes kent.”
Als we jouw boek lezen, zouden we op den duur beginnen te geloven dat ziek worden onze persoonlijke schuld is…
“Neen! Het is vooral onze omgeving die ons aanzet tot ongezond gedrag. Er bestaan op aarde een aantal blauwe zones waar mensen uitzonderlijk lang, gezond en gelukkig leven. In het Amerikaanse Albert Lea, een regio waar er mensen veel gezondheidsproblemen hadden, is de plaatselijke overheid zo’n blauwe zone aan het creëren. Dankzij een aantal maatregelen is het aantal ziektemeldingen op het werk na een jaar met 31 procent verminderd. Ik droom dat Brugge een blauwe zone wordt. Ik hoop hierover binnenkort eens met burgemeester Dirk De fauw van gedachten te kunnen wisselen. Er worden hier al inspanningen gedaan, zoals de promotie van Brugge als fietsstad. In de omgeving van fastfood restaurants stijgt obesitas met een derde. Je kunt zo’n ketens niet verbieden, maar er zijn al streken waar reclame voor fastfood verboden is en zwaarlijvigheid met 10 procent daalde. Vergelijk het met het roken. Vroeger zei men: iedereen is vrij om al dan niet te roken, maar als je opgroeit te midden van rokers, neem je dat makkelijk over en zo wordt je gezondheid aangetast. Hetzelfde geldt voor suikers!”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier