Poperinge en West-Vlaanderen nemen afscheid van Nonkel Henri: “Een volkse mens én een echte heer”

Het bidprentje van graaf Henri d'Udekem d'Acoz, bekend als Nonkel Henri en oom van koningin Mathilde. © KURT DESPLENTER BELGA
Olaf Verhaeghe

In een zo goed als volgelopen Sint-Bertinuskerk in Poperinge is vrijdagmiddag afscheid genomen van graaf en ereburgemeester Henri d’Udekem d’Acoz. Nonkel Henri, zoals hij liefkozend werd genoemd, overleed zondag op 87-jarige leeftijd in het Couthof in Proven. Koningin Mathilde, een van zijn nichtjes, was niet aanwezig op de uitvaart, het grootste deel van de adellijke familie d’Udekem d’Acoz wel.

“Een mooie, intieme plechtigheid. Zoals hij die ongetwijfeld zelf gewild zou hebben.” Poperings burgemeester Christof Dejaegher (CD&V) vatte bij het buitenkomen vrijdagmiddag de uitvaart van zijn voorganger en graaf Henri d’Udekem d’Acoz mooi samen.

De Sint-Bertinuskerk zat zo goed als vol voor de afscheidsplechtigheid van graaf Henri d'Udekem d'Acoz.
De Sint-Bertinuskerk zat zo goed als vol voor de afscheidsplechtigheid van graaf Henri d’Udekem d’Acoz. © MICHAEL DEPESTELE

Vrijdagmiddag liep de Sint-Bertinuskerk vanaf 10.30 uur stil maar zeker vol voor de plechtige uitvaart van Nonkel Henri. Een kleine 400 mensen volgden de afscheidsdienst en brachten zo een laatste groet aan een bijzonder man. Op een boogscheut van de kerk vond de wekelijkse markt plaats, een plek waar Henri zelf graag vertoefde, zo gaf zijn neef Bernard d’Udekem d’Acoz, zoon van Raoul, aan. “Nonkel Henri kwam bijzonder graag tussen de mensen. Hij hield van Proven, van Poperinge en van heel West-Vlaanderen”, aldus Bernard. “Hij groette iedereen en sprak met waardering en oprechte interesse met eenieder.”

De kist van graaf Henri werd door zijn neven en achterneven gedragen.
De kist van graaf Henri werd door zijn neven en achterneven gedragen. © KURT DESPLENTER BELGA

Geen koningin

Ook Charles-Henri d’Udekem d’Acoz, broer van koningin Mathilde en zoon van Patrick, nam kort het woord. “We hielden ontzettend veel van Oncle Henri”, zo sprak de Brusselse advocaat. “Een warme mens, altijd lachend en buitengewoon intelligent. Een gepassioneerd burgemeester, een briljante advocaat maar bovenal een prachtige nonkel.”

Koningin Mathilde, het nichtje dankzij wiens huwelijk de baron graaf en vooral ook Nonkel Henri werd, was niet aanwezig op de uitvaart. Een coronageval in het koninklijk gezin dwong haar tot een quarantaine. Eerder deze week bracht ze wel een laatste groet aan haar oom, net als koning Filip, in de kapel van het kasteel van graaf Henri.

© KURT DESPLENTER BELGA

Nadat de aanwezige familieleden, onder wie Henri’s 86-jarige broer graaf Raoul d’Udekem d’Acoz, een emotionele lichtjeshulde brachten aan de kist, nam pastoor Edouard Van Maele, vriend van de familie, het woord. Hij omschreef Nonkel Henri als ‘een grote, kloeke man, met een altijd vriendelijke en hartelijke blik in de ogen’.

Henri d’Udekem d’Acoz werd geboren op 23 november 1933 in kasteel ‘t Couthof in Proven, als oudste zoon van baron Charles d’Udekem d’Acoz en Susanna van Outryve d’Ywalle. Later zou het gezin met Patrick en Raoul nog twee zoons krijgen. Patrick overleed in 2008, Raoul woont nog in het Vlaams-Brabantse Herne.

Als twintiger combineerde Henri een opmars als advocaat met een succesvolle carrière in de lokale politiek voor CVP en CD&V. Van 1960 tot 1970 was hij burgemeester van Proven, daarna zes jaar van fusiegemeente Proven-Krombeke en nog twee keer burgemeester van Poperinge, in 1982-1983 en van 1995 tot 2005. Henri werd onder meer ook voorzitter van de provincieraad van West-Vlaanderen. Als advocaat was hij gespecialiseerd in pachtrecht en lange tijd actief als stafhouder bij de balie van Ieper.

In 2005 trouwde graaf Henri onverwacht en op 71-jarige leeftijd met jonkvrouw Marie-Madeleine Kervyn d’Oud Mooreghem, toen 64. Zijn Mouche, zoals hij haar vol liefde noemde. De oud-burgemeester van Proven en Poperinge overleed vorige zondag op 87-jarige leeftijd na een lange strijd tegen ziekte. Hij was al langer ziek en erg slecht te been.

Lees ook:Graaf Henri d’Udekem d’Acoz, oom van koningin Mathilde, overleden op 87-jarige leeftijd

“Altijd was het ja, ik zal dat doen, uiteraard. Een neen kreeg hij moeilijk over zijn lippen”, klonk het. “Hij was volks van aard, maar toch ook een echte heer. Zijn hele leven is hij zichzelf gebleven. In ‘t Couthof is hij geboren en daar blies hij afgelopen zondag zijn laatste adem uit, zoals hij altijd heeft gezegd en altijd heeft gewild.”

Graaf Raoul d'Udekem d'Acoz, broer van wijlen graaf Henri, bij het verlaten van de Sint-Bertinuskerk na de uitvaart.
Graaf Raoul d’Udekem d’Acoz, broer van wijlen graaf Henri, bij het verlaten van de Sint-Bertinuskerk na de uitvaart. © KURT DESPLENTER BELGA

Daarna richtte de priester zich tot gravin Marie-Madeleine. “Tante Mouche, u was zijn zonnestraal, zijn liefde en leven. De laatste jaren van zijn leven droeg hij zijn fragiele gezondheid, zonder ooit te klagen. Altijd met erkenning voor wie er voor hem was en voor hem zorgde. Hij was broos en kwetsbaar, maar tegelijk ook erg moedig.”

Emotionele woorden

Na de openingswoorden kwamen de vele honderden aanwezigen tot rust op de tonen van zingende vogels. Graaf Henri hield er zich uren zoet mee. Het stilzitten, genieten en kijken door het raam. Het fotograferen van al het moois dat in de tuin van zijn statige villa in Proven neerdaalde. Het bidprentje van Henri d’Udekem d’Acoz toont dan ook niet enkel een foto van hem, maar beeldt op de achterkant ook een bosruiter af, gefotografeerd door de graaf zelf.

De achterkant van het bidprentje van Nonkel Henri.
De achterkant van het bidprentje van Nonkel Henri. © KURT DESPLENTER BELGA

Ook de achterneven en -nichten spraken tijdens de dienst over wat Nonkel Henri voor hen betekende. Vooral de 22-jarige Pierre, zoon van Bernard en straks waarschijnlijk de man die het Couthof zal bewonen, kreeg het even moeilijk. Het brengen van de laatste groet aan de kist van Nonkel Henri viel verschillende familieleden zwaar. Gravin Marie-Madeleine pinkte tijdens de uitvaart af en toe een traantje weg.

Na de offerande, op de tonen van Händel en Bach, het Onze Vader in het Latijn en het prachtige In Paradisum werd de kist met het lichaam van Nonkel Henri door de neven opnieuw naar buiten gedragen. Hij werd gevolgd door de gravin, graaf Raoul en de rest van de familie. Onder een stralende nazomerzon werd graaf Henri d’Udekem d’Acoz begeleid naar zijn laatste rustplaats, het kerkhof van zijn geliefde Proven.

Nonkel Henri wordt begraven op het kerkhof van Proven, de Poperingse deelgemeente waar hij werd geboren, opgroeide, burgemeester was en uiteindelijk ook stierf.
Nonkel Henri wordt begraven op het kerkhof van Proven, de Poperingse deelgemeente waar hij werd geboren, opgroeide, burgemeester was en uiteindelijk ook stierf. © KURT DESPLENTER BELGA

Oud-gouverneur Paul Breyne: “Hij zou zich vinden in hoe hij vandaag werd afgebeeld, al zou hij ook wel lachen”

Huidig provinciegouverneur Carl Decaluwé was vrijdag niet aanwezig op de uitvaart van Nonkel Henri. Hij liet zich vervangen door Anne Martens, dochter van oud-premier Wilfried Martens. Wel op de plechtigheid: voormalig volksvertegenwoordiger en gouverneur van West-Vlaanderen Paul Breyne, Ieperling en partijgenoot van graaf Henri d’Udekem d’Acoz.

“Het was een rustige plechtigheid, hoogwaardig in haar ingetogenheid”, zo zei Paul Breyne bij het buitenkomen. “Ik denk dat Henri zich helemaal zou kunnen vinden in hoe hij hier vandaag werd neergezet, al zou hij er waarschijnlijk ook wel om lachen.”

“Uiteraard kennen we elkaar goed, we hebben samen 50 jaar hier in de Westhoek aan politiek gedaan. Ik zou heel wat anekdotes kunnen bovenhalen, de ene al delicater dan de andere”, glimlachte de oud-gouverneur. “Hij was een heel speciale, maar innemende man. Vooral zijn volks karakter en de manier waarop hij zijn Poperingenaars overal groette, typeren hem. Men zegt soms dat hij het stuur van zijn auto met zijn knieën bediende, omdat hij te druk was met zwaaien naar iedereen langs de kant van de weg.”

Burgemeester Christof Dejaegher: “Zijn eenvoud sierde hem”

Christof Dejaegher, opvolger van Henri d’Udekem d’Acoz als burgemeester van Poperinge en partijgenoot, bracht samen met het schepencollege een laatste eerbetoon aan de graaf en ereburgemeester. “Het beeld dat vandaag van Henri werd geschetst, is perfect wie hij was. Het komt overeen met hoe hij het leven stond: zijn volksheid en eenvoud sierden hem, maar ik zal hem vooral herinneren als een democraat in hart en nieren. Hij ging het debat niet uit de weg, maar behield altijd zijn glimlach. Henri heeft veel betekend voor onze stad, absoluut.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier