Parlementslid vangt twee Oekraïense gezinnen op in leegstaande familiewoning

De kleine Danyl (1) is zich nog van geen kwaad bewust, maar ooit zal zijn mama hem moeten vertellen waarom ze moesten vluchten uit Oekraïne. © Kurt Desplenter Foto Kurt
Phebe Somers

Brecht Warnez (CD&V), Vlaams parlementslid en schepen in Wingene, roept op tot het openstellen van leegstaande woningen van de Vlaamse overheid voor vluchtelingen uit Oekraïne. Zelf besloot hij samen met zijn familie om het huis van zijn overleden grootmoeder van de private huurmarkt te halen en ter beschikking te stellen van twee Oekraïense gezinnen. “Ik had enkel rugzak mee vol pampers, eten en kleren voor mijn zoon. Ik moest hem dragen, dus had geen handen vrij voor andere bagage”, vertelt Valentyna Zhydkovuch (31).

Iryna Labens woont en werkt al jaren in België, en fungeert als tolk wanneer we Valentyna bezoeken in Wingene. Irina is de schoondochter van de lokale voetbaltrainer, zo kwam de nonkel van Brecht Warnez met haar in contact. Toen de familie Warnez besloot dat ze het leegstaande huis wilden openstellen voor vluchtelingen, vroegen ze of Iryna familie had die daar nood aan had. “De vrouwen die ik ken zijn ondergedoken in Kiev, de mannen moeten natuurlijk blijven om te vechten. Dus poste ik het aanbod in een Facebookgroep van Oekaïners in België”, aldus Iryna.

Mannen werken hier

“Op 24 februari vielen de eerste bommen, om 5 uur ‘s ochtends”, vertelt Valentyna. Tot enkele dagen geleden woonde ze met haar 1-jarige zoon Danyl in Kryvyi Rih, een stad in de regio van Gherson. Haar man Vasyl was enkele weken geleden vertrokken naar West-Vlaanderen om hier samen met een vriend een maand te werken in een aannemersbedrijf. Toen de oorlog uitbrak was niet meer veilig voor Valentyna om in de regio van de havenstad te blijven, die als eerste Oekraïnse stad in Russische handen viel. Hetzelfde gold voor de vrouw en twee kinderen van Oleksandr Kolida, die samen met Vasyl in Harelbeke verbleef.

Ik wou in Oekraïne blijven, maar ben gevlucht voor de veiligheid van mijn zoon

Beide moeders zijn met hun kinderen samen op de vlucht gegaan. Na een helse treinrit zonder zitplaatsen zaten ze nog samen op de bus in de file richting de grens met Polen. Daar zijn hun wegen gescheiden. “Ik ben met mijn zoon met de bus naar België gekomen, maar Lena (Kolida, red.) zit daar nog in een hotel met haar dochter Zlata (6) en zoon Denys (2). Zij wachten op een vliegtuig, omdat het fysiek gewoon niet haalbaar was om de tocht met bussen af te leggen met twee kleine kinderen. Ik had al geen handen vrij voor bagage, met één kind. Als alles goed gaat komen zij binnen enkele dagen ook aan in Wingene”, aldus Valentyna.

Onrust

Omdat de studio waar de twee mannen verbleven te klein is voor beide gezinnen waren ze enorm dankbaar voor het aanbod van Brecht Warnez en zijn familie. “Het is dubbel”, klinkt het stil bij Valentyna. “We zijn natuurlijk opgelucht dat we hier zijn. Ik heb het enkel en alleen voor de veiligheid van mijn zoon gedaan. Mocht ik geen kinderen hebben, was ik daar gebleven. Ik wil in mijn eigen land, mijn thuis blijven. Maar hoe klein hij ook nog is, hij voelde de onrust. Hij wou niet meer spelen en hing constant aan mij. Terecht, want het was niet veilig. Hier is hij weer vrolijk, onbezorgd.”

“Maar de angst voor de toekomst van is groot. Mijn familie is daar nog, ik vrees natuurlijk ook voor hun leven. Mijn man wil terugkeren naar Oekraïne om te vechten, maar hij mag niet van mij. Zolang er genoeg vrijwilligers zijn, kan hij hier blijven. Maar als het écht nodig is, zal ik hem niet kunnen tegenhouden denk ik.” Wanneer we haar vragen hoe ze dit hele gebeuren zal uitleggen aan haar zoon wanneer hij ouder wordt, kan Valentyna de tranen niet meer bedwingen. “Ik ga gewoon eerlijk zijn en vertellen wat er is gebeurd”, antwoordt ze uiteindelijk.

Leegstaande woningen inzetten

Brecht is heel blij dat hij zelf concreet iets kan betekenen voor de gezinnen. “Het is ook een mooi eerbetoon aan mijn grootmoeder, die in oktober is gestorven. Ze zette zich eind de jaren ’80 en ’90 ook al in voor de slachtoffers in Roemenië en Kosovo. Haar hele leven was ze sociaal geëngageerd. Ze zou het niet anders gewild hebben dan dat haar huis nu onderdak biedt aan deze oorlogsvluchtelingen, ze zou trots zijn”, klinkt het bij de volksvertegenwoordiger. Hij roept de Vlaamse ministers op om binnen het eigen patrimonium inspanningen te leveren om de vluchtelingen tijdelijk onderdak te bieden.

Onze oma zou het zelf ook zo gewild hebben

Ook zijn vader, Peter Warnez, is bijzonder tevreden met de regeling: “We hebben geluk gehad dat het vastgoedkantoor alles heeft laten vallen, want eigenlijk ging de woning vanaf 1 april verhuurd worden. Juridisch is het ook geen evidentie op vlak van verzekeringen en dergelijke, maar dat zijn maar kleine dingen. Het huis stond leeg, maar door vrijgevige donaties van vrienden en familie was het in een mum van tijd opnieuw bemeubeld. Ook speelgoed voor de kinderen verzamelen, was geen enkel probleem. Ze kunnen hier zo lang blijven als het nodig is.”