“Het Brugs stadsbestuur heeft al veel gedaan voor de fietsers, maar de voetgangers worden vergeten. Zeker de meest kwetsbare mensen in een rolstoel of met een kinderwagen”, zegt Jos Demarest van Samana West-Vlaanderen. Als test voerde hij ons in Brugge rond in een rolstoel.
Afspraak aan de Smedenpoort, met mantelzorger Hendrik Laforce en met gewezen schepen Jos Demarest, die covoorzitter is van Samana West-Vlaanderen. Deze vereniging van mensen met een chronische ziekte en hun mantelzorgers komt op voor een volwaardige participatie aan de samenleving en een toegankelijk brede stad. En daar schort nog veel aan, zoals bleek tijdens onze korte ervaring als rolstoelgebruiker.
Tientallen obstakels
In amper een uur tijd werden wij op het voetpad met twintig obstakels geconfronteerd die het mensen met een kinderwagen, rolstoel of rollator moeilijk maken. En dat op een traject in amper twee straten tussen Smedenpoort en Boeveriepoort.
“En we hebben nog geluk dat er nauwelijks vuilniszakken op de smalle voetpaden van de Stationslaan en de Hendrik Consciencelaan staan”, zucht Hendrik Laforce.
Hij meldt dat in Sint-Michiels veel voetpaden te smal geworden zijn door begroeiingen. En in de Weidestraat en de Rubenslaan in Assebroek zijn er verkeerspalen geplaatst midden op het voetpad. De voornaamste eis van Samana zijn 1m20 brede, obstakelvrije voetpaden.
Roestende bruggen
De weergoden zijn ons gunstig gezind. We rollen tussen twee plensbuien. “We konden niet eens schuilen onder de Smedenpoort, want die overdekte zijgangen zijn enkel voor fietsers. De voetgangers moeten de roestende bruggetjes nemen”, zegt Jos Demarest.
Gezwind duwt hij ons voort en wijst op het effen fietspad: “Het voetpad daarentegen is hobbelig en elke oprit voor een huis is een klein obstakel.”
Inderdaad, we moeten op een traject tussen de Smedenpoort en de spoorwegbrug nabij de Canada Square maar liefst acht drempeltjes trotseren. Af en toe wanen we ons op een roetsjbaan, op de Brugse kasseien en trottoirs horen rolwagens veiligheidsgordels te hebben. Twee keer dreigen we echt uit de rolstoel te vallen.
Zwarte skipiste
Het trottoir onder de spoorwegbrug is amper breed genoeg en stopt abrupt. Aan de Phare gaat het onverwachts over in een fietspad. Wat nu? Hoe bereiken we zonder brokken de Stationslaan? Hoera: een dame in een SUV geeft ons ruimschoots de tijd om de straat over te steken!
Het voetpad in de Stationslaan lijkt wel een hellend vlak. Of een mini zwarte skipiste zonder sneeuw, met een gevaarlijke hellingsgraad.
“Het was zaterdag in de sneeuw niet te doen, levensgevaarlijk”, beweert Hendrik Laforce. We kunnen nog net langs een voertuig waarvan de koffer uitsteekt op het trottoir. Rakelings scheren we langs een verlichtingspaal en een kast van de distributiemaatschappij.
elektriciteitskastje
Even verderop neemt een haag de breedte van een tegel van het trottoir op de openbare ruimte in beslag. “En het erge is dat Telenet zijn elektriciteitsbakje voor die illegale haag geplaatst heeft, waardoor er nog minder ruimte is op het trottoir”, laakt Jos Demarest.
Nog wat verder blokkeert een paal van De Lijn, die een bushalte aangeeft, onze weg. “Indien ze hun bordje vastgehaakt hadden aan de verlichtingspaal, was er geen probleem.”
“Vele obstakels kunnen makkelijk verwijderd worden, met kleine ingrepen of een melding”, zegt de voorzitter van Samana.
Jos Demarest moet al zijn krachten gebruiken om ons op het kruispunt met de Magdalenastraat over de middenberm te tillen. Hij houdt zeker spierpijn of wellicht een meer gespierde biceps over aan deze reportage.
Onverwachts komen we in een andere, ideale wereld terecht: een 20 meter lang stuk, perfect voetpad vlakbij de voetgangerstunnel aan de Boeveriepoort!
bergetappe
Potverdorie, we kraaien te vroeg victorie: een wiel van onze rolstoel blijft haperen in het rioolrooster dat zich ter hoogte van het zebrapad bevindt.
Aan de andere zijde van de tunnel, vlakbij het VTI, zijn we eventjes ‘de weg’ kwijt. Hoe moeten we op het voetpad geraken?
Het pad langs de kant van de vesten is louter bestemd voor fietsers en hoge drempels maken het ons moeilijk om het voetpad van de Hendrik Consciencelaan te beklimmen. Dat deel van het traject lijkt voor een rolstoelgebruiker eventjes op een bergetappe in de Tour.
“Er zijn maar weinig studenten op hun kot, doorgaans is het moeilijk manoeuvreren tussen de vele fietsen die tegen de huisgevels geparkeerd staan. Amper twee bewoners van de Hendrik Consciencelaan hebben hun bruine huisvuilzak al een dag te vroeg buiten gezet.”
“’t Zal nog lastiger worden, als straks IVBO iedereen wegens milieuredenen verplicht om bruine zakken in te ruilen voor vuilnisbakken. Daar zul je met je rolstoel nauwelijks nog langs kunnen”, merkt Jos Demarest op.
Wanneer onze rolstoel even blijft steken, sakkert hij op de scheve drempel van het voetpad. “Telkens ik de dienst Openbaar Domein op dit euvel wijs, schepen ze mij af met een dooddoener: dat is zogezegd voor de afwatering, om te verhinderen dat er water op het voetpad blijft staan. Ik geloof er niks van!”
Geblokkeerd
De eindmeet van ons traject is in zicht, maar vlak voor de finish raken we geblokkeerd. Er staan hekkens om de toegang tot de werken in de Hauwerstraat en Sint-Maartensbilk af te schermen.
Bijgevolg moeten rolstoelgebruikers rechtsomkeer maken en 150 meter terugkeren. Zelfs de straat oversteken en het fietspad misbruiken, lukt niet. Want de brede, groene boord met bodembedekkers laat ons niet toe om op wieltjes de verlossende vesten te bereiken.
Fietsstraat
“Als de stad van de Hendrik Consciencelaan een fietsstraat maakt, zijn alle problemen opgelost. Dan kun je het fietspad elimineren en aan de andere zijde een breed voetpad aanleggen.”
“Tegenwoordig wordt deze straat enkel nog door het lokale verkeer gebruikt”, zegt Jos Demarest. De macho mantelzorger in hem komt eventjes bovendrijven, want hij staat erop om ons als laatste spurt tot op de top van de Boeverievest te duwen, vlakbij onze eindbestemming, de Smedenpoort.
Eisenbundel
Na onze koers geeft Jos Demarest ons nog een lijvige bundel mee, met alle obstakels die Samana tijdens eerdere wandelingen in Brugge opgetekend heeft.
“We hebben dat rapport deze week ook afgegeven aan burgemeester Dirk De fauw en welzijnsschepen Pieter Marechal. Dit is geen actie tegen de stad, integendeel. We zijn blij dat Brugge een toegankelijkheidsambtenaar heeft aangesteld”, vervolgt Jos Demarest.
Partner
“Samana wil een partner zijn van het lokaal sociaal beleid van de stad. En dat kan altijd beter. Nu vragen wij speciale aandacht voor voetpaden. Dat kadert in een provinciale actie in verband met volwaardige mobiliteit.”
“Tot vandaag heeft Samana al onderzoek gedaan in 27 gemeenten. Stappen is de meest voorkomende vorm van mobiliteit.”
“Als we een inclusieve maatschappij wensen te realiseren, is het belangrijk dat kwetsbare mensen ook een aantal zaken autonoom kunnen bereiken, los van hun beperking. Kleine obstakels voor ons kunnen grote drempels zijn voor mensen met een beperking.”
Twee sporen
“Samana zet in op twee sporen: de harde materie (het toegankelijk maken van het openbaar domein is iets voor de overheid) en de zachte kant (de sensibilisering van de bevolking om voetpaden obstakelvrij te houden). Daarom hebben we her en der oranje lapjes, als signalement, aangebracht aan obstakels in sommige straten”, stelt Jos Demarest.
Tijdens eerdere wandelingen in Assebroek, Sint-Kruis, Sint-Michiels, Dudzele en op de parochie Sint-Anna stelden vrijwilligers in totaal 142 mankementen vast: 74 voetpaden in deze wijken zijn te smal, 42 trottoirs oneffen of moeilijk begaanbaar door begroeiing, daarnaast waren er 26 drempels en obstakels. “Vooral de Koningin Astridlaan is een ramp”, besluit Hendrik Laforce.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
