Oostende onder de loep (7): De raid op Walcheren

© (Foto ML)
© (Foto ML)
Redactie KW

Velen (her)ontdekken tegenwoordig het plezier van het wandelen. Zowel in de natuur als in de stad. Wie Oostende doorkruist, passeert ettelijke plaatsen, beelden of objecten met een bijzondere geschiedenis. Marc Loy, stadsgids bij Gidsenkring Lange Nelle, haalt elke week zijn loep boven, op zoek naar opvallende Oostendse verhalen. Vandaag: een beeldhouwwerk in keramiek aan de Visserskaai.

Wat onopvallend treffen we ter hoogte van het Vissersplein op een betonnen plaat een halfverheven beeldhouwwerk in keramiek aan. Het bescheiden monument verwijst naar de Slag om de Schelde en de raid op Walcheren op het einde van de Tweede Wereldoorlog. De zware kanonnen van de bezetter op dit Zeeuwse schiereiland beletten de geallieerden een vrije doorvaart via de Schelde naar de Antwerps haven. Een kleine twee maanden na de bevrijding van onze stad in september 1944 vertrekken op 1 november van dat jaar om 3.15 uur ’s nachts ingescheepte Belgische commando’s vanuit de Oostendse haven.

Helaas heeft het keramiek duidelijk te lijden gehad bij de heraanleg van de Visserskaai

Nog dezelfde dag ontschepen ze samen met andere geallieerde Canadese en Britse commando-eenheden nabij Westkapelle op het Zeeuwse schiereiland Walcheren. Omdat hun vaartuig door het zware vijandelijke vuur van de Duitse kustbatterijen de kust niet kan bereiken, moeten de commando’s naar het strand zwemmen. Bij deze Anglo-Canadese operatie onder de codenaam ‘Infantuate’ werden ook grote bressen geslagen in de kustlijn bij Vlissingen, Veere en Westkapelle om zo het schiereiland onder water te zetten. Tot 8 november spelen de Belgische commando’s een actieve rol bij de verovering van het schiereiland op de Duitse bezetter, meer bepaald op de inname van Domburg en de verovering van de duinen richting Veere. Op de zeedijk in Westkapelle verwijst een Amerikaanse gevechtstank als oorlogsmonument nu nog naar die geallieerde invasie.

Kunstacademie

Naar een idee van toenmalig burgemeester Julien Goekint, zelf commando van de lichting 1949, ontwierp kunstenaar Willy Bosschem een montage in keramiek die geografisch verwijst naar het schiereiland Walcheren, maar ook naar de commandodolk en het Pegasussymbool van die gevechtseenheid. Het oorlogsmonument vermeldt geen namen van oorlogsslachtoffers, maar wel het opschrift ‘Ter ere van de Belgische commando-eenheid Italië 1943-44 Yougoslavië 1944 Walcheren 1944’.

De leerlingen van de Oostendse kunstacademie, waar Willy Bosschem dan directeur was, zorgden voor de uitvoering van het basreliëf onder leiding van de kunstenaar. Het kunstwerk werd op 20 april 1985 door toenmalig burgemeester Julien Goekint officieel ingehuldigd.

Helaas heeft het keramiek duidelijk te lijden gehad bij de heraanleg van de Visserskaai en de heropbouw van de stormvloedkeringsmuur.

Naast dit oorlogsmonument voor onze commando’s herdenkt een ander memoriaal ter hoogte van de Mercatorsluis de ontploffingsramp vijf maanden na de bevrijding van Oostende in september 1944. Daarbij kwamen meer dan zestig Canadese en Britse soldaten om het leven. Ook Veldmaarschalk Montgomery, die het bevel tot de Slag om de Schelde en de invasie van Walcheren gaf, kreeg een monumentje op de kaai toen hij in 1948 ereburger van Oostende werd. Sindsdien is het belendende dok ook naar hem genoemd. (ML)