Ook stil geboren kindjes krijgen voortaan boompje in Kortrijks geboortebos

“Of hun kindje niet ook een boom in het geboortebos kan krijgen?” vroegen Miet Callens (36) en Jakob Vermandere (36) zich af. Ze zijn de trotse ouders van twee jongens, Sef (5) en Polle (4) en mochten op 11 december 2018 hun derde kindje verwelkomen, een dochtertje. Alleen stierf Pip een week voor de geboorte in de buik van haar mama. En dat wil zeggen dat zij geen geboortecertificaat, geen achternaam en dus waarschijnlijk ook geen boom krijgt. Gelukkig blijkt het stadsbestuur wel rekening te houden met stil geboren kindjes in het geboortebos.

Elk jaar in oktober krijgen zo’n 800 kersverse ouders een brief in de bus die hen proficiat wenst met hun nieuwe spruit en hen uitnodigt om een boompje te komen planten in het geboortebos. Die traditie bestaat in Kortrijk al sinds 2003. De voorbije twee jaar vonden de boompjes een plekje in het Tinekesbos in Heule, maar dat is nu volzet. Waar de aanplant dit jaar plaatsvindt is nog niet duidelijk. De boompjes worden niet van een naam voorzien, in plaats daarvan staat er aan de ingang van het bos een groot bord met daarop de naam van alle kinderen die het jaar daarvoor het levenslicht zagen. Iedereen krijgt een boom en een vermelding, of je nu aanwezig bent bij het aanplanten of niet.

Omdat de stadsdienst die de brieven uitstuurt de namen van de kindjes opvraagt bij de bevolkingsdienst, krijgen alleen mama’s die langer dan 180 dagen zwanger waren een uitnodiging. Dat is immers de grens die de wet vandaag nog stelt om je kindje te mogen registreren. “Toen we startten met het idee van het geboortebos, hadden we niet meteen rekening gehouden met stil geboren kindjes“, vertelt Els Clarisse van de stad Kortrijk. “Maar op vraag van verschillende ouders zijn we dat wel vrij snel beginnen doen. Alleen is het voor ons praktisch niet mogelijk om een boom te planten voor kindjes die niet aangegeven worden, want wij weten gewoonweg niet van hun bestaan af”, verklaart ze.

Routinecontrole

Om hun kinderwens te vervullen moesten dertigers Miet en Jakob al heel wat obstakels overwinnen. Miet was in totaal zes keer zwanger, maar zag haar zwangerschap al te vaak mislopen. Het geluk van het gezin kon dan ook niet op toen ze in april van vorig jaar opnieuw een kindje verwachtten. “Alles verliep heel normaal. We waren natuurlijk op onze hoede omdat ik eerder al zoveel miskramen had gehad. Maar dat was iedere keer voor ik 12 weken ver was. Eens we dat kritieke punt gepasseerd waren, was ik er eigenlijk vrij gerust in“, vertelt Miet. “Een paar weken voor de geplande bevalling waren we nog bij de vroedvrouw langsgeweest omdat we vonden dat Pip zo weinig bewoog. Maar zij had ons gerustgesteld: ons kindje was kerngezond”, vult Jakob aan.

Toen Miet na een druk weekend in bed kroop op zondag 9 december maakte ze zich geen zorgen. De dag erna ging ze voor de laatste keer op controle voor de bevalling. “Het zou routine worden”, vertelt ze. “We waren dat weekend verhuisd. We wilden een groot huis voor onze drie kindjes. En het ging er dus wat hectisch aan toe. Heel uitzonderlijk nam ik de kinderen mee op controle.” “Het was ook de eerste en enige keer dat ik niet mee ging”, aldus Jakob. “Ik moest nog iets afwerken op het werk en had er geen seconde rekening mee gehouden dat er iets fout kon gaan met Pip.” Maar toen men geen hartslag kon vinden, stuurden ze Miet meteen naar de spoedafdeling. “Daar kreeg ik om 20.30 uur de bevestiging dat onze kleine meid het niet gehaald had.”

“Er komt dan van alles op je af. Schuldgevoel in de eerste plaats. Had ik niet zo veel mogen versleuren tijdens het verhuizen? Het kalmer aan moeten doen?”, vertelt Miet. “Maar er kwam ook een berg papierwerk en we moesten een beslissing nemen over hoe ik zou bevallen. Normaal worden zulke kindjes op de natuurlijke manier ter wereld gebracht. Dat zorgt dat het risico voor de mama kleiner is. Maar ik had een trauma overgehouden aan mijn eerste natuurlijke bevalling en had toen al te horen gekregen dat ik nooit meer op die manier een kindje op de wereld zou kunnen zetten.” Hun oudste zoon Sef had namelijk de navelstreng rond zijn nek, waardoor hij in het geboortekanaal vast kwam te zitten. “Ik mocht er niet aan denken dat dat met Pip ook zou gebeuren”, getuigt Miet.

Hiaten in de wet

“De gynaecologe heeft dan voor de menselijke kant gekozen en voor ons een uitzondering gemaakt”, gaat Jakob verder. “Pip is ter wereld gekomen op 11 december met een keizersnede. Ze was perfect, niemand kon ons uitleggen waar het fout gelopen was. Een soort wiegendood in de baarmoeder.” “In het begin had ik het daar heel moeilijk mee, ik wilde weten waarom wij ons kindje niet mee konden nemen naar huis. Maar ondertussen ben ik blij dat ik niet iets of iemand heb om boos op te zijn. Al gaat het schuldgevoel nooit helemaal weg”, zegt Miet.

Het koppel mocht nog drie dagen met hun dochtertje doorbrengen alvorens ze gecremeerd werd. “De vzw Boven de Wolken heeft prachtige foto’s genomen van ons gezinnetje. We zijn nog met haar gaan wandelen, Jakob heeft haar kistje zelf dichtgemaakt en we hebben haar in onze auto naar het crematorium gebracht. Uiteindelijk willen we haar begraven, maar voorlopig staat ze nog hier bij ons in huis. Het is misschien raar, maar ik wil haar niet ergens buiten in de koude en de regen moeten achterlaten“, vertelt haar mama.

“Het moet wel absoluut gezegd worden dat alle mensen van de sociale dienst en het ziekenhuis enorm behulpzaam waren. Ze doen daar echt alles wat ze kunnen. Het is de wetgeving dievolgens mij nog wat hiaten vertoont”, zegt Jakob. “Omdat Pip nooit geademd heeft, hebben we ook geen geboortecertificaat gekregen, enkel een bewijs van overlijden. Dat wil ook zeggen dat ze geen achternaam mag hebben. Had ze even adem gehaald, dan had het wel gekund.” “Volgens mij ligt die grens voor iedereen anders. Van mijn miskramen heb ik veel minder verdriet gehad. Maar voor andere mensen voelt dat ook al als een kind verliezen en zij hebben nergens recht op”, aldus Miet nog. Het koppel zegt geen voorvechters te willen worden. “Voor onze vorige twee kinderen zijn wij met plezier een boompje gaan planten in het geboortebos, het idee dat Pip er misschien geen zou krijgen maakte ons enorm verdrietig.”