Ontroerend Goed: Spermaliehof Middelkerke

Met een eigenzinnige blik op de vaak vanzelfsprekende pareltjes van on(t)roerend erfgoed trekken fotograaf Pieter Clicteur en journalist Bert Vanden Berghe door West-Vlaanderen.

‘Ja ‘t mag wel gezeid zijn, of liever gezongen. Want zingen en muziek kan toch geen kwaad. Zo’n leventje in ‘t klooster, dat is den hemel. De hemel op eirde, ja, ‘k zie da’ je ‘t verstaat.’ Willem Vermandere zong meer dan veertig jaar elke keer weer in juli in de Spermaliehoeve in Middelkerke en ongetwijfeld is zijn ‘geestelijk minneliedje’ daar de revue gepasseerd, al dan niet als eerbetoon aan jonkvrouw Gela.

De vrouw maakte begin de 13de eeuw deel uit van de cisterciënzerorde, de Franse kloosterorde die een periode wel hard groeide, maar uiteindelijk van de ondergang gered werd toen de vrouwen het heft in handen namen. Op zoek naar grond voor hun klooster polderden ze land in en ook in het gehucht Honkevliet – dat later Sint-Pieters-Kapelle werd – legden ze moerassen droog. Daarop bouwden ze Abdij Nieuwland. Al kenden de meesten die als Spermalie, afgeleid van de term spaeremaelghen, ofte drooggelegd moeras.

Kort nadien verhuisden de zusters naar Sijsele en het klooster werd een abdijhoeve. De naam Spermaliehof bleef echter plakken. In 1920, na de Eerste Wereldoorlog, werd de hoeve heropgebouwd. Vijftig jaar later nam opnieuw een vrouw het voortouw en werd het Spermaliehof een pioniersplek als vakantieboerderij. De lange oprit verwelkomt sinds jaar en dag klassen met kinderen. De plek is al lang geen klooster meer, maar Willem Vermandere zal het net als de kinderen bevestigen: het is de hemel op eirde.