Ook in West-Vlaamse katholieke scholen slaat corona gat in de begroting

Volgens Katholiek Onderwijs Vlaanderen hebben de katholieke scholen 14,5 miljoen euro nodig om de kosten te wijten aan de coronacrisis te compenseren.

De rekening van de coronacrisis loopt ook voor de scholen hoog op. Er zijn enerzijds extra kosten, anderzijds heel wat inkomsten die de scholen misliepen. De Vlaamse regering maakte het voorbije schooljaar al 39 miljoen euro vrij om die verliezen te compenseren. Het katholiek onderwijs kreeg daar 24,5 miljoen euro van. Maar dat zal niet volstaan, berekende koepelorganisatie Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Uit een steekproef blijkt dat de rekening voor katholieke scholen en internaten alleen al oploopt tot 39 miljoen euro en dat dus 14,6 miljoen euro – zowat een derde – niet wordt gecompenseerd.

“Het gaat allemaal over kosten te wijten aan corona”, vertelt Lieven Boeve, de uit Veurne afkomstige topman van het katholiek onderwijs. “Een derde zijn uitgaven rechtstreeks voor hygiëne en veiligheid, zoals mondmaskers, wasbakjes of handgels. Een derde zijn verloren inkomsten uit schoolfeesten en andere activiteiten. En nog een derde zijn diverse andere zaken, zoals verloren inkomsten uit internaatsvergoedingen, middagtoezicht en voor- en naschoolse opvang.”

“Besparen op andere uitgaven”

“Het betekent voor de scholen dat ze moeten besparen op andere uitgaven, zoals didactisch materiaal, vergroening van de speelplaats of renovaties aan de gebouwen”, legt Lieven Boeve uit. “Niet elke school heeft even grote reserves, en als die er zijn, waren ze bedoeld om te bouwen of verbouwen. Zeker voor het basisonderwijs is het moeilijk. Secundaire scholen kunnen de factuur naar de ouders sturen, al blijft die uiteraard best zo laag mogelijk. Basisscholen zijn gebonden aan de maximumfactuur.”

“In het middelbaar onderwijs werden 92 procent van de kosten gecompenseerd, maar in het lager onderwijs was dat maar een 58 procent. “Ook voor de internaten zijn er enorme verliezen. Minder leerlingen bleven op internaat, maar er was toch even veel personeel nodig, waardoor technische werkloosheid geen optie was. De compensaties van de overheid waren forfaitair, niet volgens de gemaakte kosten. Vandaar dat de kosten voor de ene school hoger oplopen dan voor de andere.”

“Crisis nog niet voorbij”

“Bovendien is de coronacrisis nog niet voorbij. Er is de noodzaak om goed te verluchten en ramen open te zetten, maar dat zal schelen in de stookkosten eens de winter er aankomt”, weet Lieven Boeve. “Andere scholen hebben nu wasbakken buiten geïnstalleerd, maar zullen die ‘s winters binnen willen opstellen. Al dat soort zaken zullen de rekening nog doen oplopen.”

“De scholen uit ons netwerk kunnen niet rekenen op een gemeente- of provinciebestuur om de tekorten bij te passen en worden ook niet, zoals het GO!, volledig door de overheid gefinancierd. Onze scholen worden beheerd door een vzw, die zelf moet zorgen dat het budget rond raakt. Maar de situatie van heel wat Steiner- en andere methodescholen is wel vergelijkbaar met de onze. Die is zelfs soms nog penibeler omdat het dikwijls over kleinere scholen gaat.”

“Nog extra compensaties nodig”

“Begin volgend jaar zullen de scholen hun eindafrekening maken. Dan pas zullen de verliezen van vorig schooljaar en de eerste vier maanden van dit schooljaar kunnen worden opgeteld en zal blijken hoe groot het gat is. Wij zijn heel blij met de middelen die de overheid nu al ter beschikking heeft gesteld, maar we houden de vinger aan de pols en vragen de hogere overheid om voor nog bijkomende compensaties te zorgen, zodat de scholen middelen die voor onderwijs bedoeld waren, ook daarvoor kunnen gebruiken.”

“Internaatsgelden terugbetaald”

Arnold Stroobant is internaatsbeheerder aan de Hotelschool Ter Duinen in Koksijde. “Het internaat kampt met een financieel verlies dat in de tienduizenden euro’s loopt”, vertelt hij. “Tijdens de lockdown verbleven geen leerlingen op internaat, bij de gedeeltelijke heropstart van het schooljaar konden nog 130 van de 300 leerlingen terugkeren. Maar een groot deel van de internaatsgelden hebben wij dus moeten terugbetalen. Bovendien zijn er heel wat extra kosten: handgels, mondmaskers, het apart verpakken van voeding… De personeelskosten bleven wel lopen.”

“Dit schooljaar zijn we weer volledig opgestart en met even veel internaatsleerlingen als vorig schooljaar. Maar de extra kosten blijven”, vervolgt Arnold Stroobant. “Wij zijn gestart in code geel, maar als het code oranje zou worden, moeten wij de leerlingen apart op een kamer leggen. Nu slapen ze per twee. Als het zover komt, zullen de leerlingen dus afwisselend een week wel en een week niet naar het internaat mogen komen. Hopelijk zal dat niet gebeuren. En in elk geval vragen wij hulp om het verloren geld bij te passen.”

“Heel creatief geweest”

An Tillie is algemeen directeur van de Katholieke Basisscholen regio Poperinge. Deze scholengroep omvat twaalf scholen in Groot-Poperinge, Vleteren en Westouter, 300 personeelsleden en 2.245 leerlingen. “Wij kregen vorig schooljaar, voor de twaalf scholen samen, 86.221 euro extra van de Vlaamse overheid, 5 procent van onze normale werkingsmiddelen. Maar de kosten en gemiste inkomsten bedragen samen 92.700 euro. We hebben dus zo’n 6.500 euro tekort”, rekent ze voor.

“We kregen 28.000 euro om ict-middelen voor afstandsonderwijs te kopen, 50.000 euro voor de kosten gebonden aan de heropstart en 7.000 euro voor verloren inkomsten”, vervolgt An. “Met de ict-middelen kwamen we niet toe, ondanks de creatieve oplossingen die we vonden. Zo konden we een 50-tal laptops inzamelen, leenden we toestellen uit die in onze scholen stonden en kochten we kwalitatieve tweedehands laptops aan. Toch raakten drie van onze twaalf scholen financieel niet rond.”

“Basismiddelen op zich al onvoldoende”

“De 50.000 euro die we kregen voor de kosten om weer op te starten, waren voor drie van onze twaalf scholen niet voldoende”, aldus An. “Hier zijn kosten voor het poetspersoneel dan nog niet meegerekend. Dit schooljaar kochten we voor 17.000 euro wegwerpmondmaskers. Daar zouden we een tussenkomst van 15.700 euro voor krijgen, maar dat is nog niet zeker en het is ook onvoldoende.”

“De tussenkomst van 7.000 euro voor verloren inkomsten is ook niet toereikend. Ondanks die tussenkomst hebben we daar nog 38.200 euro tekort. Dat zijn inkomsten uit verkoopacties en eetfestijnen, maar ook uit de kleine winst die we boeken op de schoolmaaltijden. Gemiddeld zijn de verkoopsacties en eetfestijnen goed voor 3,8 procent van onze inkomsten, maar er zijn scholen waar dat oploopt tot 9 procent. Daaraan merk je dat onze basismiddelen op zich al ontoereikend zijn. En dan deze crisis… We moeten een euro twee keer draaien alvorens hem uit te geven en heel creatief met de centen omspringen. Deze crisis verplicht ons om te besparen op andere geplande uitgaven, en waar mogelijk te beknibbelen op geplande bouwprojecten.”