Onder water bevallen blijft ook na ziekenhuisfusie mogelijk in Oostende

Woensdagmorgen werd in het AZ St.Jan campus Serruys het vernieuwde verloskwartier voorgesteld. © PM
Leen Belpaeme
Leen Belpaeme Medewerker KW

Het verloskwartier in het AZ Sint-Jan Henri Serruys werd volledig vernieuwd. Er zijn nu twee verloskamers met een bevallingsbad en tussenin werd een nieuw ontspanningsbad geplaatst, waar het hele gezin in kan om mama te helpen tijdens de arbeid. Zo’n 200 vrouwen per jaar brengen op deze manier een baby op de wereld. Voorzitter van de campus Henri Serruys Danick Minne (Open VLD) bevestigt intussen dat het onder water bevallen mogelijk blijft in Oostende, ook na de fusie van Serruys en het AZ Damiaan tot AZ Oostende.

In Oostende zijn volop gesprekken bezig voor een fusie tussen beide ziekenhuizen tot AZ Oostende. De grote vraag die brandt op de lippen van veel mensen, is of de kraamafdelingen zullen samengevoegd worden. Zo ver zijn de gesprekken echter nog niet gevorderd. Voorzitter van de campus Henri Serruys Danick Minne (Open VLD) verzekert wel dat de onderwaterbevallingen sowieso behouden blijven.

Er werd beslist om de fusie van het Henri Serruysziekenhuis met het AZ Sint-Jan Brugge ongedaan te maken en te gaan naar één groot ziekenhuis voor Oostende samen met het AZ Damiaan. Campus Henri Serruys zit de komende twee jaar nog in een opzegperiode en zal in die tijd blijven samenwerken met AZ Sint-Jan. De uiteindelijke fusie en de oprichting van het nieuwe AZ Oostende wordt verwacht tussen 2025 en 2030. De beslissing om te investeren in een nieuw verloskwartier was echter al gebudgetteerd en de werken waren al gestart voor de officiële beslissing om over te gaan tot een defusie. De bijna 40 jaar aan ervaring wordt echter niet zomaar weggegooid.

“We zijn nog niet bezig met de gesprekken over welke diensten waar zullen aangeboden worden, maar er is wel een akkoord dat de onderwaterbevallingen zeker behouden blijven in Oostende. We bieden dit als enige aan in de ruime regio en mensen komen van ver om hier te bevallen. Ik garandeer dan ook dat we dit zullen behouden”, zegt Danick Minne. De fusie zit nog volop in een voorbereidingsfase. Er wordt momenteel gesproken over de vorm en die gesprekken lopen goed, klinkt het bij het AZ Damiaan.

Nieuw verloskwartier

Het Henri Serruysziekenhuis startte in 1983 met de onderwaterbevallingen. Het ziekenhuis staat er dan ook voor bekend in de ruime regio. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis waar je ook onder water kan bevallen, is Zottegem in Oost-Vlaanderen. Er werd nu geïnvesteerd in een volledige nieuw verloskwartier. “We hebben nu twee kamers die volledig uitgerust zijn met een bevalbad, maar ook met een douche waar de vrouwen kunnen plaatsnemen op een zitbal. Er is daarnaast ook een bed aanwezig, zodat we altijd kunnen overschakelen op een gewone bevalling. Ook nieuw is dat alle apparatuur aanwezig is om de baby’s na de geboorte te verzorgen of in te grijpen als er problemen zijn. Vroeger werden de baby’s meegenomen naar een andere ruimte, maar dat was vaak traumatisch voor de ouders. Ze wisten niet wat er aan de hand was met hun kindje en dat zorgt voor veel stress. Nu gebeurt alles in de kamer zelf, waar mama en papa bij zijn”, vertelt hoofdvroedvrouw Kathy De Schrooder.

Ontspanningsbad

Grootste vernieuwing is echter het groot ontspanningsbad tussen de beide kamers in. “Als één koppel het bad verlaat, kunnen we deze ruimte weer klaarmaken, zodat het kan gebruikt worden door een ander koppel. Het ontspanningsbad is bovendien groot genoeg, zodat ook de papa of andere kinderen mee in bad kunnen en het moment samen kunnen beleven. De ene bevalling gaat sneller dan de andere. Bij sommige vrouwen gaat het zodanig snel dat ze hier zelfs geen gebruik van moeten maken en dan zijn ze ontgoocheld. Het is natuurlijk goed nieuws als je het niet nodig hebt, want we gebruiken het relaxatiebad vooral als het lang duurt”, vertelt dr. Veerle Depauw, hoofd Gyneacologie.

Hier bevallen is volgens haar een unieke belevenis. “De aanstaande mama’s worden bijgestaan door een team van vroedvrouwen die al heel wat ervaring heeft. De vrouwen worden tijdens het hele proces medisch omkaderd zonder dat die omkadering te veel aanwezig is. De vrouwen die binnenkomen in de bevallingskamer, hebben niet het gevoel dat ze in een ziekenhuiskamer staan. Alles is weliswaar aanwezig om, indien er problemen opduiken, over te gaan naar een gewone ‘tafelbevalling’ of om een keizersnede uit te voeren. We zetten zoveel mogelijk in op een natuurlijke bevalling”, vertelt dr. Depauw.

Vroedvrouwen

Het ziekenhuis heeft 39 jaar ervaring met onderwaterbevallingen en weet meer dan ooit wat de voordelen zijn. “Door het warme water zal de vrouw sneller ontspannen. Door het wegvallen van de spanning en de stress zal de ontsluitingsfase sneller gebeuren en hoeven we geen ruggenprik te geven. De vroedvrouwen zijn weliswaar enorm belangrijk omdat ze de vrouw ondersteunen en bevestigen in eigen kunnen, waardoor het vlotter gaat verlopen. In het bevalbad kan de vrouw door het water makkelijk een andere houding aannemen dan met een klassieke bevalling. Daardoor kan de baby gemakkelijker tot aan de bekkenbodem komen.”

Het bad werd ook speciaal ingericht. “Door het plexiglas zien we alles wat er gebeurt zonder dat we moeten ingrijpen. Als de baby komt, ziet de partner ook alles wat er gebeurt. De partners durven kijken omdat er weinig bloed zichtbaar is, het wordt door het water verspreid. Dat maakt het aangenaam om te kijken naar de bevalling van hun eigen kind. Meestal zien de mannen er niet zo veel van. Je hebt nu echt een connectie tussen het koppel. Voor de baby is er geen verschil met de baarmoeder. Hij zat in het water en komt opnieuw in water terecht. Hij krijgt nog altijd zuurstof via de navelstreng en krijgt de kans om even te bekomen. De baby wordt dan op de borst van de mama gelegd. Het is echt een belevenis, waardoor de ouders gesterkt worden om hun kind later op te voeden”, legt de arts nog uit.

Minder epidurale verdoving

Van de 445 vrouwen die in het ziekenhuis bevallen kiest 50 tot 55 procent voor een onderwaterbevalling. Het Henri Serruysziekenhuis heeft één van de laagste cijfers voor het gebruik van epidurale verdoving. “We zetten volop in op het water als een natuurlijk middel om de pijn te bestrijden. Meer dan 70 procent van de vrouwen die in ons ziekenhuis binnenkomen heeft een natuurlijke vaginale bevalling. We behoren daarmee bij de top van de ziekenhuizen in Vlaanderen. Vrouwen die toch een epidurale prik krijgen kunnen niet meer onder water bevallen.”

Gynaecoloog op rust Herman Ponette is de pionier van het onderwaterbevallen in Oostende. (foto PM)
Gynaecoloog op rust Herman Ponette is de pionier van het onderwaterbevallen in Oostende. (foto PM) © Peter MAENHOUDT

Gynaecoloog Herman Ponette introduceerde het onderwaterbevallen in Oostende

Gynaecoloog dr. Herman Ponette introduceerde in 1983 het idee van de ‘zachte bevalling’ in Oostende. Daarom kwam er midden jaren ‘90 een volledige ‘aquatische verlosafdeling’ met een groot ontspanningsbad en een bevallingsbad in het verloskwartier op campus Henri Serruys. Ze kreeg bekendheid tot ver buiten de landsgrenzen en mama’s kwamen van heinde en ver om er te bevallen.

Dr. Ponette was in de jaren ‘80 één van de eerste die de onderwaterbevallingen in Vlaanderen introduceerde. “Deze aanpak kaderde in de filosofie van de Franse gynaecologen Leboyer en Odent, die de ‘zachte bevalling’ propageerden in Frankrijk. Ik heb in Antwerpen op een congres een video van zo’n waterbevallingen gezien. Ik ben dan eens gaan kijken en de gynaecoloog overtuigde me om er ook mee te starten. Ik ben ervan overtuigd dat dit de methode is om zo weinig mogelijk medicatie en instrumenten te gebruiken en zo veel mogelijk te gaan voor een natuurlijke bevalling. Er werd wel wat sceptisch naar gekeken, zo was er een arts die vroeg of hij mocht afkomen met zijn visnet. Er waren ook vragen rond infectiegevaar en de kostprijs, maar dat bleek allemaal niet nodig”, zegt dr Ponette.

Al ruim 10.000

Na meer dan 10.000 onderwaterbevallingen heeft de methode al zijn waarde getoond. “We zijn trouwens de enige ter wereld die ook stuitligging en tweelingen onder water kunnen laten geboren worden”, zegt de gynaecoloog nog. Hij bracht tijdens zijn carrière zo’n 9.000 baby’s ter wereld. “Het ziekenhuis is het enige in de ruime regio die onderwaterbevallingen aanbiedt. Veel artsen zien het niet zitten omdat ze er te weinig tijd voor willen uittrekken. Er wordt bij een gewone bevalling wel eens gebruik gemaakt van instrumenten om het proces te versnellen. Wij streefden er hier altijd naar om de natuur zo veel mogelijk zijn werk te laten doen en dat kan, zeker bij een eerste kind, wel eens duren. Het is natuurlijk ook redelijk arbeidsintensief”, vertelt Ponette.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier