Nog negen jeugdhuizen in Kortrijk: “Meer aanbieden dan enkel pintjes”

Zaterdag 24 november is het Dag van de Jeugdhuizen. Verschillende van de 420 Vlaamse jeugdhuizen zetten dan hun deuren open. Helaas blijken dat er elk jaar minder te zijn. Acht jaar geleden waren er nog twaalf jeugdhuizen in Groot-Kortrijk. Na de recente sluiting van Bacchus in Bellegem en de aankomende stop van de De Skjève Recht’n in Heule blijven er nog negen over. Bolwerk, Den Ast, De Stroate, De Plekke, Jenga, ‘t Peeceetje, De Reflex, ‘t Arsenaal en The Pits. Heeft de jeugd geen zin meer in een feestje? Wij gingen op kroegentocht…

De Jeko, de Quo Vadis of ‘t Gareelke. Menige veertiger begint spontaan te blozen bij het horen van die namen. Een goede twintig jaar geleden was een jeugdhuis dan ook the place to be voor je eerste pintje, je eerste tapervaring en zelfs je eerste kus.

“Bij ons was het vechten voor wie er achter de bar mocht staan“, weet Peter Verkade. Hij woont nu in Gent maar sleet zijn tienerjaren in Kortrijk. “Via de Chiro kwam ik in ‘t Peeceetje terecht in de Beekstraat. En er zijn weekends geweest dat ik er binnenging op vrijdagavond en niet meer buitenkwam voor zondagochtend”, lacht hij. “Wie er toen achter de bar wilde staan, moest eerst een opleiding doorlopen. Een pint moest er deftig getapt zijn. Ik heb twee keer moeten proberen voor ik effectief achter de toog mocht staan. Wie tapte, mocht gratis drinken, maar geen sterke drank. In die tijd schonken we dat nog, al was het vanonder de bar. Dat waren gouden tijden.”

Twee keer per maand

JC ‘t Peeceetje bestaat tot Peters’ verbazing nog altijd. Al zijn de tijden wel enigszins veranderd. Emile Vanooteghem en Anders Vanden Bogaerde proberen er de boel draaiende te houden. “Ons bestuur telt acht leden”, vertelt Anders. “Mensen vinden die achter de bar willen staan lukt nog wel, daar krijgen ze drankbonnetjes voor. Maar mensen die een langer engagement aangaan via het bestuur of die ‘s nachts nog willen meehelpen opruimen, dat is een andere zaak.”

Een aantal jaar geleden maakte het jeugdhuis een moeilijke periode door. “Het toenmalige bestuur had alles een beetje op zijn beloop gelaten en zo speelden we onze erkenning, en daarmee ook onze subsidies kwijt”, verklaart Emile. “Gelukkig hebben we dat kunnen rechttrekken. We hebben toen ook beslist om maar twee keer per maand meer open te doen. Telkens op vrijdagavond en telkens met een ander thema. Meer krijgen we gewoon niet voor elkaar met zo weinig mensen.”

“Wij hebben gelukkig een vaste instroom via Chiro Knipoog die zijn lokalen naast de parochiezaal heeft die wij mogen gebruiken voor onze tweewekelijkse evenementen. De leiding vergadert op vrijdagavond en die blijven dan makkelijk plakken. Op een goede avond zit hier toch 40 man. Maar aangezien we Stella schenken aan 1 euro denk ik dat dat meer zou mogen zijn. Op dit moment gaat het goed met onze jeugdclub, veel financiële reserve hebben we niet, maar dat is ook niet ons doel. We willen wel dolgraag uitbreiden. Alleen moeten we er de mensen voor vinden. Bij deze dus een warme oproep”, besluit Anders.

Wanbeleid

Naast een gebrek aan engagement lijkt ook de financiële kant een probleem te zijn. Zo sloot jeugdclub De Slekke in de Doorniksewijk in Kortrijk een aantal jaar geleden de deuren met zware schulden bij hun brouwer. De toenmalige bestuursleden moesten opdraaien voor de kosten. Nochtans trok Stad Kortrijk in 2018 maar liefst 71.366, 54 euro uit voor steun aan jeugdhuizen. Wie een officiële erkenning heeft kan de huurkosten volledig terugkrijgen in de vorm van subsidies en ook de kosten voor elektriciteit en water worden deels voorgeschoten. “Het verhaal van De Slekke was dan ook een uitzondering”, weet schepen van Jeugd Bert Herrewyn. “Daar lag een absoluut wanbeleid aan de basis van de problemen. De meeste jeugdhuizen stoppen ermee omdat ze geen opvolging vinden.”

“Opvolging is een probleem voor veel jeugdhuizen” – schepen van Jeugd, Bert Herrewyn (SP.A)

Creativiteit

Niet onbelangrijk, tussen 2010 en 2018 sloten vijf jeugdhuizen hun deuren, maar er kwamen ook weer nieuwe bij zoals hiphopacademie De Stroate en Bolwerk in de Spinnerijstraat. Het engagement bij de jeugd lijkt dus niet helemaal te zijn verdwenen. “Ik denk ook niet dat dat zo is”, bevestigt Bert Herrewyn. “Jeugdhuizen zijn gewoon geëvolueerd. Waar jonge gasten vroeger gewoon een pint gingen drinken en een feestje wilden bouwen, draait De Stroate bijvoorbeeld rond veel meer. Jongeren kunnen zich er creatief uiten, lessen volgen en zo. Ook bij Bolwerk komt er wel wat meer bij kijken dan een pintje drinken. Jonge gasten kunnen er dingen maken en zich helemaal creatief uitleven. Ik denk dat jeugdhuizen inventief moeten blijven zijn zonder daarbij hun belangrijkste functies te verliezen. En laat ons duidelijk zijn, in verhouding met het aantal inwoners heeft Kortrijk geen tekort aan jeugdhuizen. We doen het beter dan vele andere centrumsteden. Bovendien is het niet de kwantiteit, maar wel de kwaliteit en vooral de diversiteit die ertoe doet.”

Ondersteuning

Stad Kortrijk ondersteunt de jeugdhuizen trouwens niet alleen financieel weet Femke Bapteste van Tranzit, de Kortrijkse jeugddienst. “Vier keer per jaar houden we overleg en via Formaat, een overkoepelende organisatie, kunnen ze feedback krijgen over bijvoorbeeld budgetbeheer. We hebben een diverse poel van jeugdhuizen. In The Pits zijn er vooral optredens. Al hebben ze daar nu een beetje een gebrek aan jeugd. Maar daar wordt aan gewerkt.”

Niet toevallig loopt de werking het vlotst bij vzw Bolwerk en bij De Stroate. Beiden hebben een betaalde medewerker in dienst. De centen daarvoor komen wel niet van de Stad. “Wij kiezen er bewust voor om geen traditioneel jeugdhuis te zijn“, vertelt Tomas Vanderbeke, coördinator en oprichter van De Stroate. “We hebben meer dan 200 actieve leden vooral uit West- en Oost-Vlaanderen. Jonge gasten kunnen hier les komen volgen in rappen, dj’en en zelfs in moderne dans. Natuurlijk is er nog wel een bar beneden. Maar daarmee alleen kan je de jeugd niet meer aanspreken.”