Nieuwe expohal geeft ook Sint-Andreas een toekomst

De stedelijke musea krijgen een expohal op de site van het Sint-Andreasinstituut aan de Garenmarkt, terwijl die vrije school nieuwe klassen kan bouwen op het domein van het KTA in de Jacobinessenstraat. Voor dit compromis moest Sint-Andreas zijn financiële eisen wel met 4 miljoen euro verlagen.

Heeft het gezond verstand gezegevierd? Of speelden toch ideologische motieven mee in deze beslissing? Feit is dat de voormalige Brugse burgemeester Renaat Landuyt (SP.A) in 2017 niet tot een overeenkomst kwam met de vzw Sint-Andreasinstituut om op de Garenmarkt, palend aan het Groeningemuseum, een expohal te realiseren. Het water tussen de socialistische burgemeester en de vrije school bleek te diep, want Sint-Andreas vroeg te veel boter bij de vis: 7,5 miljoen euro bovenop een grondenruil met het KTA.

Ruil

Bijgevolg voerde de stad twee jaar geleden een andere ruiloperatie uit met het gemeenschapsonderwijs: Brugge gaf de site van de stadsschool voor buitengewoon secundair onderwijs Stuyfzande in de Jeruzalemstraat aan de koepel van het gemeenschapsonderwijs en verwierf met deze vestzak-broekzakoperatie het domein van het KTA in de Jacobinessenstraat. Daar zou de nieuwe expohal oprijzen en Brugge zou tegelijkertijd het verloederde, middeleeuwse passantenhuis opkalefateren. Er werden al vijf architectenbureaus geselecteerd in het kader van een internationale ‘build & design’-wedstrijd voor deze site.

Maar dat was buiten de gemeenteraadsverkiezingen gerekend, die door Dirk De fauw (CD&V) gewonnen werden. Als een van zijn eerste beleidsdaden stelde hij in januari een college van zes experten aan om het dossier te herbekijken en af te wegen welke site nu de beste was voor een expohal. Eén van de deskundigen is Manfred Sellink, voormalig directeur van de Brugse musea en huidig hoofdconservator van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. Die droomde in zijn vorig leven al van een expohal voor het Groeningemuseum, maar ving toen bot bij het Sint-Andreasinstituut, omdat de stad de turnzaal van de school toen wou inpalmen als exporuimte.

Museumkwartier

De conclusie van de experten was niet eenduidig. “Het museumproject op de site Jacobinessenstraat kan voortgezet worden, maar een nieuwe museuminfrastructuur op de site Garenmarkt geniet onze voorkeur”, luidt het. “Ze biedt immers een ‘once in a lifetime’-opportuniteit om Brugge verder te profileren als museumstad en om voor een nieuwe culturele dynamiek te zorgen. De meerkost bij een grondenruil is relatief beperkt en te verantwoorden.”

Vier dagen na het neerleggen van dit rapport ondertekende burgemeester Dirk De fauw een overeenkomst met de vzw’s Sint-Andreasinstituut en Sint-Trudo. Hij slaagde er zeer snel in om zijn partijgenote Doenja Van Belleghem, voorzitter van het Sint-Andreasinstituut, te overtuigen met een compromisvoorstel.

Dat houdt in dat de vzw Sint-Andreas eigenaar wordt van de site KTA (5.846 vierkante meter) en dat de stad het domein Garenmarkt (12.419 vierkante meter) in handen krijgt. Daar bovenop betaalt Brugge 3,375 miljoen euro opleg aan het Sint-Andreasinstituut. Met andere woorden: de waarde van het domein Garenmarkt, de historische locatie van de voormalige Eeckhoutabdij, daalde na een nieuwe schatting door de experten gevoelig: met maar liefst 4 miljoen euro.

Op die plek zal de stad nu een museum- en kunstsite uitbouwen, waardoor Brugge een volwaardig museumkwartier krijgt, met zelfs een nieuw, openbaar museumpark.

Huursubsidie

Tegelijkertijd is het voortbestaan van het Sint-Andreasinstituut in de Brugse binnenstad gewaarborgd. Die school telt 940 leerlingen en de oude klaslokalen waren broodnodig aan vervanging toe. “Het zou veel moeilijker geweest zijn om een nieuwe school te bouwen op onze huidige site”, beseft ook Doenja Van Belleghem, voorzitter van de vzw Sint-Andreasinstituut. Voor haar en voor Will Verniest, voorzitter van de vzw scholengroep Sint-Trudo, is het financiële plaatje van de bouwplannen rond. “Het Vlaamse onderwijsministerie kende ons al in 2017 een huursubsidie toe voor die nieuwbouw. Samen met de opleg van 3,375 miljoen euro is dat voldoende om onze plannen uit te voeren.

Met die 3,375 miljoen euro van de stad en een Vlaamse huursubsidie kunnen we een nieuwe school bouwen in de Brugse binnenstad

Twee jaar geleden al liet de vzw Sint-Andreasinstituut een voorstudie opmaken door een Brugs architect, voor de bouw van een nieuwe school op de KTA-site. “Om aan die huursubsidie te raken, moesten we kunnen bewijzen dat ons project op een site van 5.846 vierkante meter kon voldoen aan de normen die Vlaanderen ons oplegt inzake grootte van klassen in het basis- en het secundair onderwijs. Met ook voldoende ruimte voor een sportzaal”, vervolgt Doenja Van Belleghem. Maar het uitblijven van een akkoord met burgemeester Renaat Landuyt gooide toen nog roet in het eten.

Gelukkig voor het Sint-Andreasinstituut blijft die huursubsidie geldig. De bouw zal via een nogal omslachtige procedure kunnen gerealiseerd worden: de vzw Sint-Andreasinstituut, die eigenaar wordt van de grond, fungeert als bouwheer, en de vzw Sint-Trudo huurt de klaslokalen gedurende 18 à 20 jaar. Met die Vlaamse huursubsidie kan Sint-Trudo de huur betalen en Sint-Andreas kan via de inning van de huurgelden de lening voor de bouw bekostigen. Met 3,375 miljoen euro als startgeld…

Volgens Katrien Rosseel, woordvoerder van onderwijsminister Hilde Crevits, zal de jaarlijkse huurprijs van het project voor de vzw Sint-Trudo 444.000 euro bedragen, waarvan 297.000 euro door het Vlaams Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGION) gesubsidieerd wordt. “Het schoolbestuur zal dus jaarlijks nog 147.000 euro moeten bijleggen.”

Nieuwe school in 2022

Eind goed, al goed? De stad moet die opleg wel betalen en nadien ook nog vele miljoenen ophoesten voor de bouw van de expohal, de inrichting van het museumpark én de restauratie van het passantenhuis op de site Jacobinessenstraat. Burgemeester Dirk De fauw rekent wel op Vlaamse centen voor dit ‘groot cultureel infrastructuurproject’ en zal ook putten uit de opleg op museumtickets die toeristen betalen. “Indien echt nodig, kunnen we een deel van deze grote site te gelde maken en verkavelen”, aldus De fauw, die wel nog de plannen ter goedkeuring met voorleggen aan de gemeenteraad eind deze maand.

Ten vroegste vanaf schooljaar 2021-2022 zullen een beperkt aantal klassen van het basis- en het middelbaar onderwijs ontruimd worden en verhuizen naar de Jacobinessenstraat.

Zonder onvoorziene omstandigheden zou de nieuwe school in de loop van 2022 in gebruik kunnen genomen worden. Positief is dat Sint-Andreas het gerestaureerde, middeleeuwse passantenhuis en zijn sportzaal buiten de schooluren ter beschikking zal stellen van de stad en de Bruggelingen. Dat is een van de vele voorwaarden van deze ruiloperatie.

Het museumproject zou tegen eind 2023, begin 2024 klaar moeten zijn. Volgens burgemeester Dirk De fauw is de start van de architectuurwedstrijd voor de KTA-site geen maat voor niets geweest. “Er zijn enkel vijf gerenommeerde bureaus geselecteerd, nu kunnen ze hun plannen voor de Garenmarkt beginnen uittekenen…”