Nieuw stadhuis Roeselare wordt het meest duurzame van Vlaanderen

Verouderde panden maken plaats voor een geborgen binnentuin Via de Zuidstraat en de Bortermarkt zal je toegang hebben tot deze binnentuin. © Arne Deruyter, B-Architecten, Bressers en THIRD
Wouter Vander Stricht

In 2024 opent het nieuwe stadhuis van Roeselare. Het zal ook meteen het meest duurzame stadhuis van Vlaanderen zijn, dankzij de hoge duurzaamheidsnormen waaraan het zal voldoen en de keuze voor houtskeletbouw. De stadsdiensten moeten tegen maart 2021 hun onderkomen gevonden hebben in hun tijdelijk onderkomen, daarna begint de sloop. Omdat de stad ook enkele cruciale panden (bakkerij Mahieu en frituur ‘t Zuid) kon aankopen die ingesloten zaten in de ruimte tussen Grote Markt, Botermarkt en Zuidstraat, zal er ook een grote binnentuin gerealiseerd kunnen worden.

Het stadhuis van Roeselare ondergaat de komende jaren een make-over. De opvallende architectuur (met de toegangspoort opnieuw aan de Grote Markt) en de integratie van de historische monumenten en erfgoed in het project springen onmiddellijk in het oog. De verouderde gebouwen maken plaats voor een duurzaam en toegankelijk administratief centrum, waarin inwoners, beleid en stadsmedewerkers elkaar ontmoeten. Een nieuwe binnentuin geeft een groene impuls aan het stadshart van Roeselare.

Stad Roeselare toont een sterk engagement op vlak van duurzaamheid, klimaat en energie. Dat engagement zit volledig vervat in het toonaangevende stadhuisproject dankzij enkele weloverwogen keuzes. Het bouwteam van B-architecten, Bressers Erfgoed, Arcadis en Arne Deruyter tekenden samen het ontwerp dat in 2024 moet resulteren in een nieuw stadhuis opgetrokken in houtskelet. Bovendien moet het nieuwe stadhuis het BREEAM-duurzaamheidslabel ‘Excellent’ halen en zo meteen het meest duurzame van Vlaanderen zijn.

De nieuwe hoofdingang van het stadhuis komt op de Grote Markt.
De nieuwe hoofdingang van het stadhuis komt op de Grote Markt.© B-Architecten, Bressers en THIRD –

Burgemeester Kris Declercq: “Duurzaamheid, een gang naar groen, een huwelijk tussen ons rijke patrimonium en nieuwe bouwstijlen: De Roeselarenaar had vooraf duidelijke verwachtingen voor het nieuwe stadhuis. Die verwachtingen hebben we vertaald in innovatieve oplossingen en technieken. Daardoor kunnen we in 2024 een nieuw stadhuis openen. Een thuis voor wie het bezoekt en voor wie er werkt, een huis klaar voor de toekomst en met respect voor het verleden en een huis met een positieve impact op het klimaat.”

BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology) is een internationaal erkende en onafhankelijke methode om de duurzaamheid van een gebouw te meten en beoordelen, gecontroleerd door een externe organisatie. Het BREEAM-label daagt de architecten en de Ssad uit om op elk gebied van het bouwproces rekening te houden met de belasting op het milieu en duurzame materialen en technieken te gebruiken.

Stadhuis aangesloten op warmtenet

De score van het gebouw wordt bepaald op basis van 10 categorieën, zoals afval, welzijn, energie en materiaalgebruik, transport, vervuiling, gezondheid, …. In elk categorie moeten er punten gescoord worden door middel van duurzame voorzieningen. Roeselare mikt op het excellent-label en zet daar 168 innovatieve acties en oplossingen tegenover, zoals bouwafval beperken, alternatieve transportmiddelen, bufferen en hergebruik van regenwater, circulair materiaalgebruik, bouwen op de bestaande site, afbraakmaterialen hergebruiken, zorgen voor toegankelijkheid, kwaliteit van het binnenklimaat in de gebouw, fietsverkeer bevorderen, slim waterbeheer, … . Het warmtenet van MIROM zal het stadhuis verwarmen en het wordt onderzocht of we met dat net ook in de zomer kunnen koelen.

De energiekosten van water, gas en elektriciteit zullen zakken met 70 procent

Duurzaam is niet noodzakelijk synoniem met duur. Deze doordachte aanpak voorkomt veranderingen of late aanpassingen tijdens en na de bouw. Het nieuwe stadhuis zal minder onderhoud, herstellingen en aanpassingswerken vragen. De energiekosten van water, gas en elektriciteit zullen zakken met 70 procent. Bovendien betekent het nieuwe stadhuis een sterke verbetering voor medewerkers en bezoekers dankzij het akoestisch comfort en de kwalitatieve luchtstromen.

De bewuste keuze voor houtskeletbouw

Een tweede keuze is de houtskeletbouw. Het nieuwe gebouw wordt volledig gedragen door een houten constructie, zoals de vloerplaten, balken en kolommen. Het hout is per definitie een hernieuwbaar product, dat bovendien CO2-neutraal is.

De houtbouw in combinatie met het excellent-label van BREEAM zorgt ervoor dat het stadhuis terecht de titel van meest duurzame stadhuis van Vlaanderen mag opeisen, ondanks het feit dat er ook voor gekozen werd om erfgoed en monumenten te integreren in het geheel.

Stad Roeselare renoveert waardevolle gevels in de Zuidstraat. De andere panden worden mee vorm gegeven in het nieuwe ontwerp. Ook de panden van bakkerij Mahieu en frituur 't Zuid worden geïntegreerd.
Stad Roeselare renoveert waardevolle gevels in de Zuidstraat. De andere panden worden mee vorm gegeven in het nieuwe ontwerp. Ook de panden van bakkerij Mahieu en frituur ‘t Zuid worden geïntegreerd.© B-Architecten, Bressers en THIRD

“We willen een beter stadhuis bouwen voor de Roeselarenaars en voor de medewerkers. Beter betekent duurzaam. In die ambitie kent Roeselare geen gelijke. In Vlaanderen is er geen enkel stad- of gemeentehuis dat het excellent-label van BREEAM combineert met houtskeletbouw. Dat maakt ons toekomstig stadhuis het meest duurzame stadhuis van Vlaanderen.”

Roeselarenaar laten deelnemen aan hernieuwbare energie

Het stadhuis heeft een voorbeeldfunctie naar burgers en bedrijven. Dat vult de Stad in door te kiezen voor energiezuinige en duurzame oplossingen. Een van die maatregelen zijn de zonnepanelen op het dak die het stadhuis van energie zullen voorzien. Het is de bedoeling om ook inwoners de kans te geven mee te investeren in de zonnepanelen en dus in hernieuwbare energie.

Duurzaamheid is voor het nieuwe stadhuisproject een vanzelfsprekend uitgangspunt, maar een opwaardering voor het bestaande erfgoed en de monumenten is dat ook.

De ligging van het stadhuis, volwaardig in de kern, vormt een baken in de stad. Dankzij het ontwerp van het bouwteam zal de ingang van het stadhuis weer aan de kant van de Grote Markt komen te liggen. Op die manier ontstaat van daaruit een rechtstreekse verbinding naar het kloppend hart van het Roeselaarse bestuur en de administratie. Ook langs de kanten van de Botermarkt en de Zuidstraat komen gevels met één architecturale identiteit.

We lanceerden in juni al enkele conceptbeelden van het ontwerp. Daaraan kunnen we nu met trots twee beelden toevoegen: het conceptbeeld van de Zuidstraat en het conceptbeeld van de binnentuin.

Stad Roeselare kocht de panen van bakkerij Mahieu en frituur ‘t Zuid

Het bouwteam van het stadhuis had de unieke kans om één coherent bouwblok te ontwikkelen. Daarvoor lagen verschillende scenario’s op tafel. Na een grondige juridische en financiële studie besliste de Stad in samenspraak met de eigenaars om drie panden aan te kopen (Zuidstraat 9, 11 en 13), waar nu bakkerij Mahieu en frituur ‘t Zuid gevestigd zijn. Deze panden maken plaats voor een nieuwbouw met heldere, flexibele open ruimtes, zonder niveauverschillen. Hierdoor worden de looplijnen voor de burger en het personeel duidelijk, en zullen alle ruimtes rolstoegankelijk zijn. De erfgoedpanden in de Zuidstraat 5 en 7 worden behouden en verwerkt in het geheel, zoals het conceptbeeld toont.

Schepen voor stadsontwikkeling Tom Vandenkendelaere: “Als erfgoedstad geven we een voorzet. De Stad behoudt en renoveert het historische stadhuis, belfort en drie waardevolle gevels in de Zuidstraat zodat we het kunnen doorgeven aan de volgende generaties.”

De huidige stadshuissite is over de jaren heen een onoverzichtelijk kluwen van verschillende panden geworden. Die verouderde versnippering maakt in 2024 ruimte voor een binnentuin. De groene parel is toegankelijk voor voetgangers via de geborgen ingang van de Zuidstraat, die ook doorgang zal geven naar de Botermarkt. Terwijl het gonst van activiteit rond en in het stadhuis, doet de weelderige en biodiverse binnentuin de bezigheid vergeten.

Volgende bouwfase

In maart 2021 verhuizen alle diensten uit het stadhuis tijdelijk naar andere centrale locaties in de stad. Het epicentrum daarvan zal op De Munt liggen. Tijdens de werken blijft de dienstverlening, die sinds de coronamaatregelen op afspraak is, zeker gegarandeerd. In april begint de zachte sloop, na het bouwverlof dan de zogenoemde harde sloop.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier