Vijf jaar lang zat Islam Albakov in de cel, sinds een week is hij vrij onder voorwaarden. De 40-jarige man uit Menen hangt nog altijd een uitleveringsverzoek van Rusland boven het hoofd, omdat hij lid van een terreurgroep zou zijn. Dat spreekt de geboren Tsjetsjeen tegen, maar het hield hem wel vijf jaar in de cel. “Er zijn heel wat tranen gevloeid.”
“Papa, ik hoop dat je nooit meer terug moet naar daar”, zei een van zijn vier kinderen hem deze week nadat hij hen van school ophaalde. Het blijft ook voor Islam Albakov een vreemd gevoel. Sinds een week is de 40-jarige man met Tsjetsjeense roots vrij. De voorbije vijf jaar bracht hij in de cel door. Vijf slepende jaren voorhechtenis.
Hij herinnert de dag van zijn arrestatie nog levendig. Zijn zoontje, dan amper 9 maanden, zat bij hem in de auto. “Toen ik uitstapte, werd mijn kindje uit mijn armen gehaald en werd ik geboeid. Ze wilden enkel wat met me praten. Mijn zoontje mocht nog naar de mama, ik werd naar het commissariaat gebracht”, vertelt Islam.
Terrorist
Het is dan 9 februari 2019. “Niks deed vermoeden dat ik vijf jaar vast zou zitten”, zegt hij. Na enkele dagen werd hij overgebracht naar de gevangenis van Turnhout. “Twee maanden lang zat ik in een piepkleine cel, tussen vier muren zonder raam. Ik had geen enkel contact met mensen, behalve als ze mijn eten brachten. Mijn roepnaam was er niet Islam, wel terrorist.”
Dat terrorisme was ook hetgeen hem aangewreven werd. Lid van een terreurgroep, een Syriëstrijder zelfs – klonk het bij de Russische federatie. Het leverde hem een internationale seining bij Interpol op. Maar terrorisme? Niks van aan, meent Islam.
Hij woonde samen met zijn ouders in een dorpje in Ingoesjetië, gebukt onder het juk van het regime. 18 jaar is hij dan. Russische militairen zwaaien er de plak en vallen te pas en te onpas binnen. Ook bij zijn familie. Na zijn vader te hebben ondervraagd, vatten ze Islam zelf bij de lurven. “Schreeuwen in mijn oor, slagen op mijn gezicht, elektroshocks aan mijn slapen. Ik werd gemarteld om hen info te verschaffen over mensen die tegen het regime waren. Maar ik wist niks. Daarna vroegen ze me om een informant te worden en mensen te verklikken.”
Op de vlucht
Het sein voor Islam en zijn gezin om het thuisland te ontvluchten. Via Wit-Rusland belandden ze in Polen, waar ze te horen krijgen dat Islams oudere broer opgepakt is in Rusland, waar hij in zijn vierde jaar unief zit. Islams broer kon uiteindelijk terugkeren naar zijn ouderlijke thuis. “Ik besloot hem daarna op te halen om te vluchten, samen met zijn zwangere vrouw. Voor onze veiligheid besloten we apart naar Polen te gaan. Dat zou minder opvallen. Van mijn zwangere schoonzus heb ik nooit meer iets gehoord, op het nieuws zag ik dat mijn broer dood was.”
Islam zelf verzeilde in Frankrijk, waar hij ook even opgepakt werd. Door die internationale seining. Het enige ‘bewijs’ volgens hem: “Een foto van mij en mijn broer met een wapen”. Hij kwam vrij onder voorwaarden, maar pendelde tussen Frankrijk en ons land, waar zijn vrouw woont. Dat mocht niet en dus werd hij op 19 februari opgepakt.
“Ik kan echt boeken schrijven over de onmenselijke behandeling”
Van de hel van Tsjetsjenië naar die van Turnhout, zoals hij het zelf zegt. “Geen goed woord kan ik erover zeggen. Elke dag werd ik uitgescholden voor terrorist, ik mocht met niemand praten. Op een gegeven moment kreeg ik een celgenoot met tuberculose. Zo raakte ik zelf besmet en was ik negen maanden ziek. Ze staken het op mijn vrouw. Ik kan echt boeken schrijven over de onmenselijke behandeling.”
Maar het ergste voor Islam was die uitzichtloze situatie. Procedure na procedure werd opgezet, maar telkens liep hij tegen een muur. Na tweeënhalf jaar zou de uitlevering uiteindelijk plaatsvinden. “Ik was al kapot, maar dat brak me echt. Dan was ik liever hier veroordeeld tot 20 jaar, want in Rusland wachtte me de dood.”
Zover kwam het niet, dankzij een procedure bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Intussen vinden geen uitleveringen meer plaats naar Rusland, gezien de geopolitieke situatie. Maar toch blijft die stempel terrorist aan hem kleven. En dat valt hem zwaar. “Een gekende tactiek van Rusland. Ik ben zelfs nooit in Syrië geweest, waarom zou ik ook? Als ik al zou vechten, zou het voor mijn vaderland geweest zijn.”
Vrijheid
Na nog anderhalf jaar verhuisde Islam naar de gevangenis van Beveren – een hemelsbreed verschil. Het is daar dat hij plots het verlossende nieuws krijgt. Vrijheid. “Ik kan niet onder woorden brengen wat ik voelde. Mijn hart bonkte als nooit tevoren, maar ik hinkte op twee gedachten. Was het wel echt waar? Ik kon het wel uitschreeuwen”, zegt hij met een glinstering in de ogen.
Ook zijn thuiskomst was onvergetelijk. “Mijn vrouw had de kinderen niet verteld dat ik op vrije voeten was. Ze had hen mooi op een rijtje opgesteld in de gang. Toen ze de deur opendeed en ik daar stond. Ongelofelijk. Er zijn heel wat tranen gevloeid.”
Vijf jaar opgesloten en dan plots vrij – zij het voorwaardelijk aangezien het uitleveringsverzoek nog altijd bestaat en na betaling van een borgsom – het blijft opmerkelijk. Dimitri Vandenbroucke, zijn advocaat die kantoor houdt in Wervik, ziet enkele redenen voor de plotse ommekeer. “Hij kreeg een voorlopige verblijfstitel”, aldus de raadsman. “Dit en het feit dat zijn partner en kinderen intussen Belg zijn, zullen de raadkamer wellicht overtuigd hebben. Het dossier is hiermee niet afgerond, maar het is wel een stap in de goede richting.”
Leven opbouwen
Islam hoopt dat de lijdensweg nu afgelopen is. “De lucht buiten is zo anders dan die in de gevangenis. Het is nog wennen, maar ik ben tevreden. Ik heb lang vastgezeten en hoop nooit te moeten terugkeren. Nu wil ik mijn leven opbouwen. Mijn papieren helemaal in orde krijgen om te werken.”
Ondanks de vijf verloren jaren, toont Islam zich nederig. “Ik ben België eigenlijk wel dankbaar. Ik weet dat het niet de schuld is van deze staat. Ik ben heel veel mensen van hier dankbaar. Dat onthoud ik. En er is ook iets positiefs aan de gevangenis. Ik ben zoveel mensen tegengekomen die zoveel verschillende zaken misdaan hebben – dat sterkt me dat ik hier als goeie burger gewoon wil deel uitmaken van de maatschappij.” (JDr)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
