Na ongeval Joachim met e-bike: experts wijzen op dubbele verantwoordelijkheid

Nicolas Cool, aan het roer van 8 fietsspeciaalzaken in West-Vlaanderen, ken de problematiek als geen ander. (foto CL)
Christophe Lefebvre
Christophe Lefebvre Medewerker KW

Het dodelijke ongeval van Joachim Joye vorige week was dramatisch en ongelukkig. Over de schuldvraag wordt niet gediscussieerd. Wat men zich wél kan afvragen: wat is de rol van de elektrische fiets waarmee Joachim reed? Is de snelheid te beheersen, en wat met onvoorzichtige bestuurders?

Aan het stuur van zijn gloednieuwe elektrische fiets reed Lauwenaar Joachim Joye (39) vorige week donderdag richting zijn noodlot. Ter hoogte van het kruispunt tussen de Lauwbergstraat en de Dronckaertstraat kwam het tot een aanrijding met een bus, een aanrijding met fatale afloop. Onvoorzichtigheid volgens de ene, te verwachten met die elektrische fietsen volgens de andere. De populariteit van fietsen met trapondersteuning en een batterij kreeg de afgelopen jaren een gigantische boost. Tegelijk stegen de ongevallen waarbij fietsers betrokken zijn.

Rijden aan 25 of 45 kilometer per uur, zonder ook maar 1 druppel te gaan zweten. Besparen op de recordprijzen aan de pomp door de auto in te ruilen voor een elektrische fiets. Her en der nog een extra premie of belastingvoordeel meepikken door mee te stappen in het ecologische mobiliteitsverhaal: de argumenten om de wagen thuis te laten en massaal op de elektrische trappers te gaan staan vielen de afgelopen jaren niet in dovemansoren. De ‘E-Bike’, ooit afgeschilderd als vervoersmiddel voor hoogbejaarden, domineert de verkoopcijfers en heeft voor een mentaliteitswijziging weten te zorgen. Werkgevers kiezen voor een tweewieler als bedrijfsvoertuig en laten de Duitse Berlines voor wat ze zijn. Steden en gemeenten trekken dan weer de kaart van laadpalen en fietsstraten. Volgens critici zetten elektrische fietsen de gebruikers aan tot het halen van ongeoorloofde snelheden, reageren ze vaak onverwachts en oncontroleerbaar en geven ze fietsers een veel te hoge dosis zelfvertrouwen.

Opwaardering wegen

Het zijn allemaal argumenten die bij Wies Callens, woordvoerder voor de Vlaamse Fietsersbond, niet onbekend in de oren klinken. “Uiteindelijk zijn de cijfers glashelder en erg duidelijk”, verklaart hij. “Vanuit Traxio, de overkoepelende organisatie die de vakhandelaars vertegenwoordigt, krijgen we keer op keer grafieken waaruit duidelijk blijkt dat er meer elektrische fietsen worden verkocht. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er meer ongevallen met fietsers gebeuren. Mensen kunnen verder fietsen, kunnen langer fietsen en worden dus langer en meer blootgesteld aan de gevaren van de weg.”

“Te vlotte, onervaren fietsers en starre automobilisten”

Dat elektrische fietsen een grote verantwoordelijkheid zouden dragen is voor Wies een brug te ver, al kijkt hij wel met een realistisch oog naar de huidige situatie. “We hebben, dankzij een breed pallet aan maatregelen, heel wat mensen die opnieuw voor de tweewieler kiezen voor hun verplaatsingen. Dit zorgt voor een dubbele situatie die typerend is voor de evolutie van het verkeer. Aan de ene kant hebben we mensen die na jaren autorijden plots opnieuw op een -snelle- fiets kruipen, waar alles erg vlot lijkt te gaan door de trapondersteuning. Aan de andere kant heb je dan de automobilisten die helemaal nog niet aangepast zijn aan dit nieuwe fenomeen waar fietsers vlot en gezwind kruispunten over rijden of heuvels gaan beklimmen. Vanuit onze organisatie zijn we dan ook vragende partij voor een voortdurende evolutie van het rijexamen alsook de invoering van een soort van cursus voor beginnende elektrische fietsers. Helaas heeft de opkomst van de elektrische fietsen ook duidelijk gemaakt dat er in Vlaanderen nog werk aan de winkel is. De fietsinfrastructuur laat heel vaak te wensen over, waardoor fietsers en automobilisten niet afgescheiden kunnen rijden. We ijveren dan ook nog steeds voor een dringende opwaardering van de fietswegen in het land, zodat dergelijke voorvallen kunnen worden vermeden.”

Meer fietsen in straatbeeld

Een gelijkaardig verhaal horen we bij Nicolas Cool. Samen met zijn broer staat hij aan het roer van 8 speciaalzaken doorheen West-Vlaanderen en kent hij de problematiek als geen ander. “Elektrisch fietsen gevaarlijker? Klinklare onzin! Of het nu gaat om een step, een auto, een elektrische fiets, een bus of een voetganger? Niemand kan een ongeval echt 100 procent gaan uitsluiten. Wanneer je meer fietsen hebt in het straatbeeld, dan zijn meer ongevallen onvermijdelijk.”

Net zoals Wies is Nicolas niet geheel ongevoelig voor een attest. “Maar we moeten er niet flauw over doen: er zijn mensen die inderdaad hun wagen inruilen voor een elektrische fiets en die kiezen dan meteen voor een snel exemplaar. Dergelijke fietsen helpen je vooruit tot aan 45 kilometer per uur en dat is voor de onervaren fietser misschien net dat trapje te hoog. Als vakhandelaar zijn we zelf vragende partij om een behendigheidstest in te voeren, vooral voor de snelle exemplaren. Voor een ervaren fietser of sportieve fietser zijn die snelheden echt geen probleem. Ze halen die ook op een normaal exemplaar en hebben daar geen trapondersteuning voor nodig. Voor de nieuwkomers kan zo een korte cursus wel wonderen verrichten. We bieden dit in onze filialen trouwens zelf ook aan. Daarnaast is ook de kwaliteit van het materiaal een punt dat vaak over het hoofd wordt gezien. Mensen willen de goedkoopste onderdelen. De buitenlandse webshops spelen daar handig op in. Zo worden mensen uiteindelijk de weg opgestuurd met een krachtige fiets, voorzien van remmen voor een kinderfietsje. Hoe wil je in hemelsnaam in een noodsituatie dan nog correct gaan reageren? Met een degelijk exemplaar rijden staat gelijk aan stabiliteit, ongeëvenaarde wegligging en vooral de mogelijkheid om meteen in te grijpen in geval van nood.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier