Begin mei komt een boek op de markt waarin de inspanningen worden beschreven van gewezen burgemeester Alfred Ronse als eerste moderne molinoloog. Auteur is Benoît Delaere, molenaar van Gistel.
Alfred Ronse (1876-1962) doet in Gistel een luid belletje rinkelen. Behalve burgemeester, provincieraadsvoorzitter en kasteelheer was hij ook molinoloog en molenliefhebber. Tijd om dat stukje geschiedenis te belichten, dacht ook Benoît Delaere. “De familie Bouckaert, de kleinkinderen van Alfred Ronse, bracht twee jaar terug een tweedelig familieboek uit in het Frans dat teruggaat tot in de middeleeuwen. Alfred Ronse en kasteel Ter Waere komen daarin uitgebreid aan bod. Ik mocht een stuk van hun boek gebruiken, vertalen en er inhoud aan toevoegen. Een eerbetoon aan de molens in Gistel en die in het algemeen”, zegt Benoît. “Langs moeders zijde was de familie betrokken bij het historische Molendorp in Bredene in de achttiende eeuw, een industriële site avant la lettre waar op grote schaal hout werd gezaagd. Algemeen toonde Alfred ook grote interesse in het landbouwleven en stichtte bijvoorbeeld ook de Gistelse werkhuizen die voor heel wat tewerkstelling zorgden.
Hij wou per se bewijzen dat de rol van de molen in de twintigste eeuw niet uitgespeeld was. Hij schreef boeken, richtte verenigingen op en trachtte nieuwe molensystemen toe te passen. Tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog speelde hij ook een belangrijke rol in het redden van verschillende bouwwerken. Zo kocht hij de bekende Gistelse Oostmolen in 1907 en bouwde hij de Meerlaenmolen in 1933 bij Ter Waere.”
Tegen afbraak
Die eerste liet Ronse beschermen in1942, de tweede was de eerste in zijn soort die elektriciteit kon opwekken.
“Kortom: Ronse gold als een van de eerste molinologen en beschermer van molens. Door de opkomst van machines en motoren – die sneller en handiger konden werken – werden nogal wat molens afgebroken. Maar daar trachtte hij dus een stokje voor te steken.”
“Het is de eerste keer dat er over Ronse een boek uitkomt dat focust op zijn molenliefde”
“Weinig bekend is dat Ronse in het Gistelse Nieuwland een molen wou bouwen om er water weg te pompen. Daarover bestaat ruime briefwisseling met Nederlanders. De plannen waren in 1939 voorhanden, maar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, gingen die niet door. Zoals bekend staat in Nieuwland nu een pompgemaal, maar dat had dus een windmolen moeten of kunnen zijn. Ronse moest na WOII erkennen dat molens hun beste tijd hadden gekend. Maar uit nota’s blijkt dat hij al snel de toeristische meerwaarde van de bouwwerken inzag. Kijk naar de Oostmolen nu: je hebt er horecazaak Molenhoeve, een wielermuseum en we stellen de molen vaak open voor publiek.”
“Als je in het Nederlandse molenmilieu de naam van Alfred Ronse laat vallen, weten ze meteen over wie het gaat. Daarom breng ik dit huldeboek uit: Ronse was een zeer belangrijk figuur. Oudere Gistelnaars zullen zijn naam kennen, bij jongeren mensen is dat wat minder. En er is over zijn molenkennis en -inspanningen nooit een volwaardige publicatie verschenen”, onderstreept Benoît.
Molens koesteren
“Tegelijk zet dit boek ook de twee Gistelse molens in de kijker. Beide kennen een lange en moeilijke geschiedenis. We moeten ze koesteren. De Meerlaenmolen was in die tijd bijna het enige uitgewerkte experiment om met windkracht elektriciteit op te wekken. Vandaag staat windenergie volop in de belangstelling.”
Voor Benoît Delaere zelf is het boek eveneens een uiting van z’n passie. “Mijn ouderlijk huis ligt langs de Brugsebaan, niet ver van de Meerlaenmolen, en ik tekende al molens in de kleuterklas. Opa knutselde er zelfs eentje in elkaar toen ik 6 jaar was. Toen ik 10 of 11 jaar was, ging ik bij Jules Vanhevel in de leer, de vorige molenaar. Ik ben er nu dus al zo’n dertig jaar mee bezig. Intussen zijn we met een team van acht gediplomeerde molenaars die de lokale traditie voortzetten.”
Vooraf intekenen op het boek kan tot 5 mei aan 16 euro via delaere.benoit@gmail.com, de release komt er op 18 mei. De opbrengst gaat naar Gistelse molenwerking. Op zaterdag 27 april vindt het avonddraaien op de Oostmolen plaats, vanaf 18 uur met drank en oesters. Op 28 april doet de Oostmolen mee aan de Vlaamse Molendag van 10 tot 18 uur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
