Martha Xucunostli (43) lanceert Belgische Mezcal Tripel “Het enige wat ik mis, is de zon. En mijn moeder”

Kurt Vandemaele
Kurt Vandemaele Reporter

Zestien was ze toen ze de liefde van haar leven leerde kennen, een jonge Kortrijkzaan die in Mexico op vakantie was. De romance was van korte duur, maar een goede 20 jaar later begonnen ze toch een relatie. Intussen woont Martha in Kortrijk. Niet makkelijk om als Mexicaanse, met een vreemde Aztekennaam, haar leven te herbeginnen, ondervond ze. Maar Martha is een ondernemende dame. Zo bracht ze onder meer een Belgisch-Mexicaans bier op de markt. Smaakt heel lekker met de chocolade van Beugnies.

Ze heeft het wellicht al vaak verteld, maar ze wil het nog wel eens overdoen. “Jurgen was met zijn moeder op reis in Cancun toen we er elkaar ontmoetten en smoorverliefd werden. Hij was meer dan een vakantieliefje. We schreven elkaar brieven en telefoneerden elkaar vaak. We verlangden ernaar om elkaar terug te zien. Uiteindelijk kreeg ik van mijn moeder een trip naar België cadeau. “Maar,” zei ze, “je gaat niet alleen, je grootmoeder gaat mee als chaperonne.”

“Ik weet nog dat we aankwamen in Amsterdam en dat Jurgen me samen met zijn moeder stond op te wachten. We zijn toen bij hen in Kortrijk blijven logeren. Zijn moeder sprak heel goed Spaans en kon het best vinden met mijn grootmoeder. Maar toen we vertrokken, zei Jurgen Laten we afwachten wat we gaan doen in het leven. We wonen allebei nog thuis… Ik begreep het wel, maar ik zei Ja, maar ik hou van je. Mijn hart brak, maar het was onmogelijk om contact te houden. Telefoneren kon alleen vanuit openbare telefooncellen en ieder gesprek kostte een fortuin.”

Au pair in Parijs

Kort daarna trok Martha voor een jaar naar Parijs om er Frans te leren. Ze werkte er als au pair. “België was geen gespreksonderwerp meer. Ik wou zelf iemand worden in het leven. En geen tijd verliezen aan een partner. Ik heb trouwens in al die jaren niemand anders gehad. Ik wist intussen dat verliefd worden niet goed was voor de gezondheid.”

Het was pas toen ze beiden op Facebook zaten dat Martha en haar Jurgen weer contact kregen. “We wensten elkaar om het jaar een gelukkige verjaardag. Meer was het niet. Tot hij in 2017 plots van zich liet horen. Hij was te weten gekomen dat mijn grootmoeder overleden was en belde me op via Skype. We hebben toen lang gepraat. Hij kende haar en hij wist hoeveel ze voor me betekende. Zelf zat hij op dat moment volop in een echtscheiding. Hij is toen snel naar Mexico gekomen. Maar ik wou geen deur openen die nergens naartoe leidde. Ik drukte erop dat ik zachtjes wou gaan.” Zachtjes, ze spreekt het mooi en zacht uit in het Nederlands.

“Maar eigenlijk heb ik toen vrij snel beslist om de sprong te wagen. Ik dacht: als ik er nu niet voor ga, zal het me de rest van mijn dagen spijten dat ik niet voor de liefde van mijn leven gekozen heb. Ik heb me dus heel kwetsbaar opgesteld. Want stel dat ik naar hier gekomen was en dat hij zei ik ben niet meer verliefd op jou, dan was ik alles kwijt.”

Eigen firmaatje

“Toen ik hier aankwam, in 2017, sprak ik geen Nederlands en wist ik niet wat ik ging doen. In Mexico had ik lang in het toerisme gewerkt en ik dacht dat hier ook te doen. Ik spreek Frans, Engels en Spaans en na verloop van tijd ook een beetje Nederlands, ik was ervan overtuigd dat ik wel iets zou vinden. Maar dat viel dik tegen. Op een bepaald moment denk je: is alles wat ik gedaan heb in mijn leven werkelijk waardeloos geweest? Maar ik ben blijven zoeken, blijven bewegen, blijven leren. Ik wil hier geen vreemdelinge zijn… Ik pas me aan. Het enige wat ik mis, is de zon. En mijn moeder.”

“Ik ben uiteindelijk met een eigen firmaatje gestart. Want een job vond ik niet. Ik moest iets doen. Love Mexico heet het. Het werkt puur online. Ik verkoop er de cultuur, de verhalen en de authentieke Mexicaanse producten. Tortilla’s bijvoorbeeld, maar dan echte, met maïs. Er is zoveel dat over de hele wereld wordt verkocht als Mexicaans, maar waar geen greintje Mexico in zit. Als je champagne in het buitenland drinkt, is het echte champagne. Drink je tequila in het buitenland, serveren ze vaak een drank die er niet op lijkt.”

“Het ging goed tot de coronacrisis uitbrak. Opeens viel alles stil. Ik was aan het overwegen om de boeken neer te leggen, toen mijn lief zei: Je hebt toch eens een degustatieavond georganiseerd met mezcal? En weet je nog die vriend van mij, met zijn artisanale Pottelbergh biercreaties? Misschien moet je samen met hem een bier met mezcal maken? Dat leek me helemaal geen dom idee. In Oaxaca, waar ik vandaan kom in Mexico, brouwen ze bier met mezcal. Die bevriende brouwer is prompt beginnen experimenteren met de soorten mezcal die ik hem aanleverde en ik proefde. En zo zijn we er samen uitgekomen. We hebben het bier Mayahuel genoemd, naar de godin van alle agaves, van tequila, mezcal en pulce. Een prima naam voor een Belgische Mezcal Tripel van een Azteekse vrouw en een Belgische brouwer. Ja, mijn familienaam gaat terug tot een koninklijke afstammeling van Montezuma. Als Mexicanen mijn naam horen, willen ze wel eens denigrerend doen: U bent een Indiaanse, niet? Maar goed, mijn bier. Intussen heb ik enkele afzetpunten in Brussel, Gent, Roeselare en Antwerpen. En ook de Mexicaanse ambassadeur is een gretige afnemer. Samen met Nicolas Beugnies hebben we nu tastepairings uitgezocht. Er is een chocolade voor de Mayahuel, een andere voor een tequila die ik verkoop en nog één voor een whisky van maïs.”

Magnolia Collectief

En toen ze dat leegstaande kaartershuisje zag staan in het Astridpark, overtuigde ze de bevriende kunstenares Monica Villarroel om er samen projecten op te zetten. En zo ontstond het Magnolia Collectief. “Ik kan daar niet gewoon zitten. Ik moet actief zijn. Ik ben de hele tijd aan het werken en het leren en ik mis het contact met mezelf, met mijn creatieve zijde. Ik moet kunnen schrijven en fotograferen. Monica en ik hebben samen iets gedaan voor vrouwen zoals wij. Vrouwen die kansen wilden krijgen en naar buiten wilden komen met wat ze doen, vrouwen die klappen gekregen hebben door covid. Je ziet de schade niet tot je kijkt.”

Alle mensen zijn gelijk, maar tegelijk zijn we ook allemaal verschillend, anders. ‘Anders’ zoomt in op mensen die bewust of onbewust afwijken van de norm. Noem ze ‘buiten gewoon’.