Marie-Anne Coninsx, voorzitter van TWERES, behartigt belangen van tweedeverblijvers

Tweedeverblijvers waren woedend omdat ze tijdens de lockdown niet naar hun tweede eigendom mochten komen. Maar toen ze de krachten bundelden, werd het verbod plots opgeheven. Die ervaring leidde tot de oprichting van TWERES, een vereniging die de belangen van tweedeverblijvers behartigt. Voorzitter Marie-Anne Coninsx (65), een Limburgse met tweede eigendom in Koksijde, streeft vooral een constructieve samenwerking na met de gemeentebesturen, onder meer aan de kust.

Marie-Anne Coninsx, uit Tongeren afkomstig en juriste van opleiding, woonde achtereenvolgens in New York, Genève, Mexico en Canada. Op de laatste twee plaatsen was ze EU-ambassadeur. De laatste twee jaar voor haar pensioen eind vorig jaar was ze de allereerste EU-ambassadeur voor de Noordpool. “Een van de meest fascinerende functies”, blikt ze terug. “Die oefende ik uit vanuit Brussel, niet vanuit een iglo op de Noordpool (lacht).”

“Mijn ouders kochten begin de jaren 60 al een huis in Koksijde. Ik liet die woning in 2018-2019 volledig renoveren en wou na mijn pensionering heel veel tijd aan de kust doorbrengen.”

Sinds het uitbreken van de coronacrisis is Marie-Anne in Duitsland gedomicilieerd. Haar partner is Duitser. Ze verblijven vaak in Duitsland, maar als ze in België zijn, zakken ze meestal af naar het tweede verblijf van Marie-Anne in Koksijde. “In februari verbleven we in Duitsland, waar ik ook de ontwikkelingen in België rond het coronavirus van nabij volgde. Ik was ongelooflijk verontwaardigd dat wij niet naar ons huis aan zee mochten komen. Ik schreef brieven naar de gouverneur en de burgemeester.”

“Eerst dacht ik dat ik een eenzame Don Quichot was, maar toen las ik in de pers dat er een procedure bij de Raad van State werd aangespannen tegen het verbod om naar je tweede verblijf te komen. Zo kwam ik ook te weten dat er een Facebookgroep bestond van tweedeverblijvers, met wel 10.000 leden. Ik sloot me aan en toen daar een oproep verscheen om een vzw op te richten om onze belangen te verdedigen, reageerde ik meteen.”

Buiten proportie

“Het verbod om naar je tweede verblijf te komen, was buiten alle proportie”, vindt Marie-Anne. “Ik begrijp dat je niet heen en weer mocht pendelen, maar ik ken geen enkel ander land waar tweedeverblijvers helemaal niet naar hun eigendom mochten komen. In Duitsland waren er wel zo enkele regio’s, maar de rechter maakte brandhout van die beslissing. Wij daarentegen werden behandeld als onverantwoordelijke burgers. Al denk ik dat wij voor de Raad van State ook gelijk zouden hebben gekregen. Maar zover kwam het niet, want toen de procedure werd opgestart, mochten wij plots wel weer naar ons tweede verblijf.”

“De vraag van veel tweedeverblijvers om een deel van de tweedeverblijfstaks terug te krijgen voor de periode dat ze niet mochten komen, vond ik correct. Een Limburgse burgemeester stelde zijn tweedeverblijvers wel deels vrij van taksen. Toen ik niet in Koksijde kon verblijven omdat mijn huis gerenoveerd werd, hoefde ik ook geen taks betalen.”

“Toch waren die belastingen niet onze hoofdbekommernis. Toen we voor de eerste keer terugkwamen, was de tuin een jungle. En hier viel het nog mee. Bij anderen zat de koelkast nog vol etenswaren, bleef de verwarming draaien, werd ingebroken… Sommige mensen hebben ook goede redenen om hier te zijn. Ik denk aan een gezin uit Charleroi dat op een klein appartementje woont, en met een kind dat astma heeft.”

“Ik was geen kandidaat voor het voorzitterschap, maar bij de oprichting van de vereniging werd het me unaniem gevraagd. Wellicht door mijn diplomatieke ervaring”, vermoedt Marie-Anne. “Ik ben ook gewoon om met de pers om te gaan.”

“Ons bestuur telt heel wat specialisten: een kenner van gemeentepolitiek en recht, een kenner van belastingen, van mede-eigendom en syndici… We kozen de naam TWERES, wat staat voor ‘TWEedeverblijvers/RESidents secondaires’. We mikken ook op mensen met een tweede eigendom in de Ardennen of elders in het land. Uit de ervaring met de lockdown leerden we dat we een invloedrijke groep kunnen zijn, als we de krachten bundelen.”

“Voor 10 euro per gezin per jaar kan je lid worden van TWERES. We hebben nu al zo’n 250 leden. We willen hen vooral advies geven over hun rechten. We vragen hen ook wat hun bekommernissen zijn en krijgen heel veel reacties binnen. Er zijn heel veel vragen over de tweedeverblijfsbelasting, die gemeentebesturen en de provincie innen, maar niet alleen daarover. Zo komt er vanaf 2022 in Vlaanderen een nieuwe berekeningswijze van de energiefactuur, die grotendeels bepaald zal worden door het verbruik op piekmomenten. Mensen die weinig elektriciteit verbruiken, zoals tweedeverblijvers, zullen daar het slachtoffer van zijn.”

“Niet alleen rijken”

“We willen ook iets doen aan het stigmatiserende beeld als zou een tweede verblijf iets zijn voor rijke mensen”, vervolgt Marie-Anne. “Veel tweede verblijven zijn chalets en stacaravans. Wij zijn ook begaan met hun bekommernissen. Zo voorziet het modelcontract meestal dat, als een stacaravan verkocht wordt, de campingeigenaar een percentage krijgt op de verkoop. Daar willen wij van af. In ons bestuur zit één professor die vroeger een stacaravan had. Hij kent die situatie goed, al heeft hij nu een appartement in Bredene.”

“Het bestuur bestaat voorlopig vooral uit mensen met een appartement aan de kust, maar wij willen dat open trekken naar mensen met een chalet of stacaravan en met eigenaars van een tweede verblijf in de Ardennen of het binnenland.”

Marie-Anne Coninsx voelt zich erg met Koksijde verbonden. “Ik kom hier al sinds ik vijf was, speelde hier als kind in de duinen… Dit is een deel van mijn persoonlijkheid en dat is voor velen zo. Tweedeverblijvers hebben een inbreng in de gemeente, cultureel en economisch. Nochtans is je tweede verblijfplaats meer dan een vakantie-adres. Aan de kust zijn wij goed voor 1,1 miljard euro aan bestedingen, 41% van alle bestedingen van toeristen aan de kust. Via de tweedeverblijfstaks dragen wij in grote mate bij aan het budget van de kustgemeenten. Maar inspraak? Nul! Daar willen we iets aan doen.”

Constructief

“Een mogelijkheid is om tweedeverblijvers te laten kiezen waar ze bij de lokale verkiezingen willen stemmen, zoals ook al geopperd werd voor studenten in hun studentenstad. Mijn persoonlijk voorstel is dat elke gemeente iemand zou aanstellen, een schepen of gemeenteraadslid, die als contactpersoon voor de tweedeverblijvers fungeert en onze belangen behartigt”, legt Marie-Anne uit.

“Wij willen absoluut een constructieve samenwerking met gemeentebesturen, handelaars… We hebben zeker niets tegen de lokale burgemeesters en willen met hen samenwerken. Met burgemeester Steve Vandenberghe (SP.A) van Bredene hadden we al een heel constructieve vergadering, met heel wat plannen om samen te werken. Bedoeling is ook lokale groepen op te richten, die activiteiten kunnen organiseren en als spreekbuis fungeren.”

In de kustgemeenten schommelt de taks op een tweede verblijf tussen de 600 en de 1.200 euro per jaar. In sommige gemeenten varieert het bedrag volgens de grootte van het verblijf, in andere badplaatsen betaal je voor elk tweede verblijf even veel. Eigenaars van een stacaravan betalen een lagere taks, via de campingeigenaar.

“Wij zijn op zich niet tegen die taks”, zegt Marie-Anne. “Maar we vinden het niet kunnen dat in Knokke-Heist, De Panne en Koksijde de eigen inwoners 0 procent personenbelasting moeten betalen, maar er wel een tweedeverblijfstaks bestaat. Dat is niet correct. Ondanks meerdere veroordelingen gaan die gemeenten toch door. Dat moet veranderen. Toch zijn wij niet van plan om zelf naar de rechter te stappen. Echt waar, wij zijn constructief en willen een goede samenwerking.”