Kunstenaar Chris Missiaen uit Nieuwpoort leert keramiektechnieken in China

In haar hand toont Chris Missiaen een keramiekwerkje dat ze in China maakte. Op de tafel ziet men de figuren, vis, boot en keramische artefacten, al dan niet in raku, wat de kunst van het vuur betekent, en een gekraakt effect geeft. (foto IV) © IV
Mia Vanacker

Atelier MC. Hiermee pakt Chris Missiaen uit, wanneer ze haar werken in keramiek aan de buitenwereld toont. De liefde voor kunst gaat heel ver. Tot in het verre China. Eind vorig jaar stapte ze samen met haar man het vliegtuig op naar de andere kant van de wereld om er een speciale techniek van keramiek bakken te ontdekken. “Het was een lange reis, maar zeker de moeite waard. En voor herhaling vatbaar”, klinkt het enthousiast.

Achter de gevel van een mooie stadswoning in een rustige straat in Nieuwpoort gaat een wereld van creativiteit schuil. Chris Missiaen (66) en haar man Jean-Pierre Theuninck zijn 46 jaar getrouwd, hebben drie kinderen en zeven kleinkinderen. Chris werkte destijds als bediende, maar is nu met pensioen. Tijd voor haar hobby keramiek heeft ze nu meer dan vroeger. “Dat creatieve heeft er bij mij altijd al ingezeten”, antwoordt ze, wanneer we vragen hoe ze bij haar passie voor keramiek terecht gekomen is. “Als kind was ik altijd aan het knutselen, tekenen, schilderen,… Ik heb dat van mijn vader. Ook mijn jongste broer is heel handig. Het zit in de familie.”

Sinds 1991 is Chris zich intensief met keramiek gaan bezighouden. Ze volgde verschillende cursussen, ondermeer aan de WAK in Koksijde, in Brugge, Gent.. Sinds augustus 1999 is ze zelfstandig aan de slag als ambachtelijk kunstenaar onder het label van Atelier MC.

“Vroeger maakte ik poppen in zelfdrogende klei waarvoor ik zijden kleertjes maakte. Op een bepaald moment wou ik ook beelden maken, boetseren dus. Zo ben ik met klei beginnen werken en het is steeds gegroeid. Ik heb al beelden in allerlei formaten gemaakt, maar ook vogels. Dat is zowat mijn specialiteit. Ik noem ze mijn ‘vreemde vogels’. Het zijn fantasievogels, zoals ik er een paar in mijn tuin heb staan. Elk jaar neem ik ook deel aan Oostende voor Anker, en omdat alles in het thema van de zee moet zijn, heb ik vissen, boten, scheepjes, schelpen en meeuwen gemaakt.”

Oude kerk in Vichte

Ook aan de jaarlijkse kunstroute in Lissewege neemt Chris deel. “Om mensen met mijn werk te laten kennismaken, moet je wel naar buiten te komen. In die zin neem ik aan tentoonstellingen en ambachtsmarkten deel, alhoewel dat laatste vermindert. We worden een jaartje ouder en het wordt lastiger om alles telkens weer in en uit te pakken.”

“Het was tijdens mijn deelname aan een tentoonstelling in de oude kerk in Vichte dat ik met het project voor China in contact kwam”, vertelt Chris. “Het was een internationale tentoonstelling van CAP Ceramic Art Project -vzw , waaraan kunstenaars van over de hele wereld deelnamen. Ik maakte er kennis maken met Lou Smedts, die nu in Duitsland woont, maar in China een project heeft lopen waar men keramiek in houtovens maakt. Zelf verblijft hij daar verschillende maanden per jaar en organiseert ook die reizen met als doel mensen met elkaar in contact te brengen waardoor ze hun technieken kunnen verrijken. Ik was wel geïnteresseerd en samen met Jean-Pierre zijn we vorige oktober voor drie en een halve week naar China getrokken.”

Vogels maken is mijn specialiteit. Ik noem ze mijn ‘vreemde vogels’

1.300 graden

Voor Chris en Jean-Pierre ging een wereld open. ” Elf uur vliegen is lang, maar eenmaal we daar waren, vielen we van de ene verrassing in de andere”, vertelt Jean-Pierre.

Het doel van de reis was de speciale workshop keramiek in een houtoven, het is te zeggen, een oven die op hout werkt. “Thuis heb ik een elektrische oven en een gasoven, waarmee ik raku bak”, legt Chris uit. ” Die stook ik tot 1000 graden. In China leerde ons gezelschap, dat hoofdzakelijk uit vrouwen bestond, hoe we met de plaatselijke klei veel steviger dan de onze en door toevoeging van zout en asresten in de oven,… figuren en potten konden maken. Alle ingrediënten plus het bakken in een houtoven op 1.300 graden gaf speciale effecten, structuren en kleuren.”

“We hebben eerst een drietal dagen hard doorgewerkt zodat we de ovens konden vullen. Om de twee uur moest die oven met hout gevoed worden om de stukken te drogen, ook ‘s nachts. Er was dus permanentie bij de ovens. Ik was blij dat Jean-Pierre bij mij was, want dat ‘atelier’ was niet veel meer dan een groot afdak met een gordijn ervoor. Dat was een hele ervaring. Zoiets zou bij ons niet mogelijk zijn. Alleen al de hoeveelheid hout die er nodig is om die ovens draaiende te houden.”

Goed doel

Chris is blij dat ze de reis gemaakt heeft. “Alleen al het gezelschap was de moeite. Er waren mensen uit Oostenrijk, Nederland, Taiwan, Singapore, Zuid-Afrika, Zwitserland, Frankrijk, België. We spraken drie weken lang alleen Engels. Maar het was zeer interessant. Tijdens de cursus hebben we veel van elkaar geleerd, van gedachten gewisseld. We waren toch wel dagelijks met keramiek bezig, maar op het moment dat de ovens moesten afkoelen, was er tijd voor toerisme.”

Dat ‘atelier’ in China was niet meer dan een groot afdak met een gordijn ervoor

” Er was de afspraak dat we elk een drietal voorwerpen mee naar huis mochten nemen. De overige stukken bleven daar en zullen dienen voor een goed doel, dat een school in de buurt was. We zijn die school gaan bezoeken. Qua infrastructuur zijn ze heel goed ingericht, maar ook op vlak van discipline heerst er veel meer orde en gezag dan bij ons. Elk dag begint daar met een voorstelling van hun gym (karate)-oefeningen. Indrukwekkend. De hele school stond buiten voor ons. Het was de wereld op zijn kop. Wij gingen hen bezoeken, maar voor hen waren wij de attractie.”

Plannen

Chris en Jean-Pierre zijn nu terug uit China, maar met een pak ervaringen. Of Chris met haar ervaringen nog iets wil doen? “Dat wordt moeilijk”, zegt ze. “Ik heb hier geen houtoven, maar dat hoeft niet. Ik wil mij misschien wat meer gaan toeleggen op het maken van de typische chawans, theebowls. Maar hetzelfde wordt het nooit. Gewoon al de basisproducten zoals de kleisoorten heb ik hier niet.”

“Ik ga mij blijven focussen op mijn eigen werk, en zien hoe het evolueert. Daarmee wil ik verder nog exposeren.”

Tijd voor toerisme

Alhoewel de kunstenaars nagenoeg dagelijks met keramiek bezig waren, was er ook tijd voor toerisme. “Een vlucht van elf uur meer dan de moeite waard”, aldus Jean-Pierre.

“China heeft een subtropisch klimaat”, vertelt Jean-Pierre. “Het was er aangenaam warm, gemiddeld 25graden. Er was naast de keramiek ook tijd voor toerisme. Zo zijn we naast die school, ook nog een marmer- en jadefabriek gaan bezoeken. Heel indrukwekkend was Waterworld, met de typische hakkawoningen. Dit waren vroeger een soort versterkte burchten, maar tegenwoordig worden die als winkels en woningen gebruikt. Een beetje het Bokrijk van China”, klinkt het. “Ook op culinair vlak werden we verwend”, gaat Jean-Pierre verder. “Ons hotel in Zuid-China, in de provincie Fujian, lag in een bergdorp, dat volledig zelfvoorziend was. De groenten plukten ze uit de tuin, het vlees en de vis kweekten ze zelf. Chris heeft een gevoelige maag en ze was bang dat er vele speciale menu’s zouden zijn, maar dat was niet zo. De maaltijden waren heel verzorgd, met alleen maar verse producten, en op onze uitstappen soms tot twaalf gangen. En je kon daar werkelijk alles krijgen. Zelfs rozijnenboterhammen en boter, iets wat ze in China niet eten. Alles was heel lekker. En vers. Zelfs met stokjes eten viel mee.”

“De mensen zijn zo vriendelijk, zo gastvrij. Niet rijk, alhoewel ze allemaal een gsm hebben, maar ze nodigen je uit om bij hen thuis thee te drinken. Velen hadden waarschijnlijk nog nooit westerlingen gezien. Die regio is dan wel niet de meest toeristische, maar de toeristen die we er zagen, waren Chinezen. Geen Europeanen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier