Korpschef Joos Duchi neemt na 45 jaar afscheid van de politie: “Tijd voor een sabbatjaar”

Korpschef op rust Joos Duchi: "Het wordt tijd dat er op Europees niveau een oplossing komt voor de transmigranten." © LC
Laurens Kindt

Hij zat met Koning Filip op de schoolbanken, jaagde met de Speciale Eenheden op terroristen en de Bende Van Nijvel, studeerde bij de FBI, loodste de Tour de France door ons land in 2001 en eindigde zijn carrière als korpschef van de politiezone Middelkerke. Sinds zondag is Joos Duchi (60) officieel met pensioen. “Tijd voor een sabbatjaar”, zegt hij.

Uw carrière kan zo in de promofolder voor de politieschool. Vertel.

“Toen ik vijftien was, ben ik naar de Koninklijke Cadettenschool in Laken gegaan waar ze je voorbereiden op de Koninklijke Militaire School. In de Militaire School heb ik met de toenmalige Prins Filip op de schoolbanken gezeten, hij zat een bank voor mij. Hij is voor piloot gegaan, ik heb ervoor gekozen om rijkswachtofficier te worden. Na mijn universitaire studies Criminologie en het volmaken van de opleiding bij de rijkswacht, kwam ik bij het Mobiel Legioen in Brussel terecht. Heel bewust, want in die kazerne zat ook de toenmalige Groep-Diane, de gespecialiseerde eenheden. Daar wou ik naartoe. Op mijn vijfentwintigste is dat gelukt en ik ben er elf jaar gebleven. Dat was het nec plus ultra, achteraf gezien met voorsprong de mooiste tijd uit mijn politiecarrière.”

In 1985 pleegde de Bende Van Nijvel de bloederige aanslag in Aalst. U zat toen bij de Groep-Diane waarvan geïnsinueerd wordt dat ze iets met de Bende te maken had.

“Dat is een heel delicate kwestie, maar eigenlijk geloof ik daar niets van. Ik kan me niet inbeelden dat er van ‘mijn’ mensen ook maar iemand iets met de Bende zou te maken hebben en ik daar niets van zou weten. De avond van de aanslag in Aalst waren wij ook op het terrein, maar we zaten helaas op de verkeerde plaats. Achteraf maakt men daar hele complotten over, maar dat was gewoon pech. Het is heel jammer dat nog altijd niet uitgeklaard is wie er achter de Bende Van Nijvel zat, want de Groep-Diane blijft in diskrediet gebracht worden terwijl wij wel de eenheid waren die de moeilijkste kastanjes uit het vuur moesten halen. Ik ben minstens tien keer met mijn peloton uitgereden om de Reus van de Bende te gaan arresteren. Het bleek nooit te kloppen.”

Welke zaak heeft u het meest aangegrepen?

“Zonder twijfel de dagenlange gijzeling van een bankdirecteur en zijn gezin in Tilff, bij Luik, in 1989. Dat heeft daar acht dagen geduurd, de langste gijzeling in de Belgische geschiedenis. De bankdirecteur kon uit de woning ontsnappen, zijn vrouw en twee kinderen zaten gegijzeld. Uiteindelijk raakten de gangsters na een paar dagen weg met een vluchtauto en dertig miljoen Belgische frank. We vonden ze later terug in een appartementsgebouw, waar ze opnieuw iemand zouden kunnen gijzelen. Acht flats per verdieping, 28 verdiepingen hoog. Ze konden overal zitten. Slopend was het. Eén van de drie gangsters schoot zich uiteindelijk door het hoofd, één raakte gewond door een kogel, de derde gaf zich over. Het geld strooiden ze naar beneden, de aanwezige toeschouwers wisten niet waar eerst gegrepen. Zulke dingen blijven je bij.”

Na de Groep-Diane kwam u bij de verkeerspolitie in Brugge terecht. Een groot verschil?

“Zeker. Maar ik werd al een jaartje ouder en voor de Speciale Eenheden moet je fysiek in topconditie zijn. Bovendien trouwde ik in die periode met Fabienne en kregen we onze dochter Julie. Maar ook bij de verkeerspolitie in Brugge en later bij de rijkswacht in Brussel heb ik mijn uitdagingen gehad. Zo was er de organisatie van het Europees Kampioenschap voetbal in 2000 en in 2001 passeerde de Tour de France vier dagen lang door ons land. Het was ook de periode van de overvallen op de geldtransporten, waarvoor we dan een speciale task force moesten voor oprichten. In 2001, na de politiehervorming, werd ik dan korpschef in mijn thuisstad Middelkerke.”

De politiezone Middelkerke is een ééngemeentezone. Is dat een voordeel of een nadeel?

“Goh, het kan de twee kanten uit maar ik vind het eerder een nadeel. Enerzijds staat de kleinschaligheid garant voor een snelle dienstverlening naar de bevolking toe. Anderzijds zorgt de almaar groter wordende complexiteit van onze maatschappij ervoor dat je veel mensen nodig hebt en die zijn er gewoon niet. Als politiechef probeer je dan toch het maximale te doen waardoor de werkdruk bij de medewerkers minder en minder houdbaar wordt. Nu zijn we naar mijn aanvoelen echt wel op een breekpunt gekomen en zullen er keuzes moeten gemaakt worden. Los van Middelkerke denk ik dat er in heel West-Vlaanderen nog meer fusies van politiezones aankomen. Negentien zones, waarvan sommige eerder klein, dat is niet werkbaar. Grotere zones, dat zal de mogelijkheid bieden om alles efficiënter te organiseren, al denk ik niet dat het per definitie goedkoper zal worden.”

Wie ‘kust’ zegt, zegt ‘transmigranten’. De indruk leeft dat het probleem onder controle is. Klopt dat?

“Neen. Absoluut niet. Het is niet omdat er minder over gesproken wordt, dat het probleem opgelost is. Integendeel hoor. Wij kunnen hier elk moment, dag en nacht, transmigranten oppakken als we willen. Het is dweilen met de kraan open. Voor onze mensen is dat soms heel emotioneel, om al die pure ellende te zien. Soms hoor ik dat ze die mensen willen helpen, dat ze bijvoorbeeld luiers willen kopen voor een moeder op de vlucht met kinderen. Maar dat kan je niet voor iedereen doen. Ik hoor nu dat Turkije de grenzen naar Europa wagenwijd opengezet heeft. Veel van die migranten zullen in onze contreien belanden want er zijn er veel die naar de UK zullen willen. Het wordt tijd dat men daar op Europees niveau een oplossing voor zoekt.”

En nu? Dreigt het zwarte gat?

“Neen. Ik ga eerst een sabbatjaar nemen om eindelijk eens alles te doen wat ik al die jaren heb laten liggen: boeken lezen, sporten, de actualiteit volgen, hier en daar een cursus volgen en gaan golfen met mijn vrouw. Zij heeft altijd hard gewerkt in haar schoonheidssalon en heeft nooit de tijd gehad om veel aan sport te doen. Golfen kunnen we samen doen, zowel hier als in het buitenland vind je overal prachtige golfbanen waar je samen je sport kan beleven. Maar bij de politie zal ik niet meer actief zijn, dat is vanaf nu definitief een afgesloten hoofdstuk.”