Kerk van Kaster opnieuw broedplaats van kerkuilen: vier uilskuikentjes in Sint-Petruskerk

Ringer Christoph Wintein en Nicole Van Houtte, die zes jaar geleden het eerste nest ontdekte. Inzetfoto: de prachtige kerkuil. © XC
Redactie KW

Voor het zesde jaar op rij biedt de sacristie van de Sint-Petruskerk onderdak aan een koppel kerkuilen. Vorige week werden de vier jongen geringd in opdracht van kerkuilenwerkgroep. Zo’n tien jaar geleden werd de broedbak geplaatst, ondertussen zijn er al vele kerkuiltjes geboren. Begin juni vliegen de kleintjes al het nest uit.

In de winter controleren vrijwilligers van de kerkuilenwerkgroep, een afdeling van vzw Vogelbescherming Vlaanderen, de nestkasten om te zien of ze bewoond zijn. Op die manier weten ze welke nesten ze moeten checken in het voorjaar om te zien of er gebroed wordt. “De uilen zijn heel gevoelig aan verstoring, dus gaan de vrijwilligers ‘s avonds luisteren aan de nestbakken. Aan het blazen van de jonge uiltjes kunnen ze horen hoe oud ze ongeveer zijn. De uiltjes blazen als ze om eten bedelen bij de ouders”, zegt wetenschappelijk ringer Christoph Wintein (51) uit Heestert.

Voor een nest van vier jongen moet het koppel elke nacht 8 tot 16 knaagdieren vangen

Hij werd vorige week woensdag opgeroepen om de 40 dagen oude uiltjes te ringen. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om een vleugelpen op te meten om zo de exacte ouderdom van de diertjes te bepalen. De jonge kerkuiltjes werden gewogen en al die informatie komt samen met het nummer op de ring terecht in een database van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN).

Nederlandse uil in Heestert

“Met die info kunnen we zien hoe het gaat met de soort. Maar ook van waar de vogels komen en waar ze naartoe trekken. Sinds vorig jaar is een nestbak in Heestert bewoond door een uil die uit Nederland komt. Maar over het algemeen zijn ze heel streekgebonden. Door de zachte winters zonder sneeuw zijn de uilen dit jaar goed doorvoed. Ze wegen dan zo’n 400 gram. De uilskuikens zijn kleine witte pluizige bolletjes”, vertelt Christoph.

Kerk van Kaster opnieuw broedplaats van kerkuilen: vier uilskuikentjes in Sint-Petruskerk

In de jaren 80 ging het bijzonder slecht met de kerkuil. Zo slecht dat de vogelbescherming besliste om in kerken en schuren nestbakken te plaatsen. Heel wat klokkentorens werden afgerasterd om de overlast van duiven in te perken. Ook werden veel schuren en stallen vernieuwd, waardoor de broedplaats voor veel uilen verdween. Op dit moment zijn er in Zuid-West-Vlaanderen 110 nestbakken, waarvan 35 bewoond. Dat is een groot succes. In Kaster werd ongeveer 10 jaar geleden een nestbak geplaatst boven de sachristie.

Aan de kerk in de Corbielaan woont Nicole Van Houtte (56), zij ontdekte het eerste nest zes jaar geleden. “Mijn dochter was aan het studeren en riep me plots omdat ze buiten een geluid hoorde. Ik liep naar buiten en hoorde het ook. Het leek wel gesnurk, precies alsof iemand aan het slapen was in de struiken”, vertelt Nicole. Het was haar eerste kennismaking met de jonge uiltjes die naar hun ouders blazen om te bedelen voor voedsel. “Ik ga elke avond luisteren naar de uiltjes, om na te gaan of ze er nog zijn. Ik heb een telefoonnummer van de kerkuilenwerkgroep voor als er iets fout zou lopen”, legt Nicole uit.

Kerkuilen zijn bijzonder zachtaardig. De vogels hebben een witte borst met spikkeltjes, een hartvormig gezichtsmasker en bruine tot okergele vleugels. Ze worden 25 tot 30 cm groot. Tijdens het broedseizoen zullen ze belagers en nieuwsgierigen op afstand houden door te schreeuwen of door imponerend laag over te vliegen. Maar ze vallen mensen nooit aan. Voor een nest van vier jongen zoals in Kaster moet het koppel elke nacht 8 tot 16 knaagdieren vangen. Het zijn dus bijzonder nuttige dieren, maar in hun menu schuilt ook hun grootste gevaar. Boeren houden niet van ratten en muizen en strooien vaak vergif. De knaagdieren eten dit op en vormen een gemakkelijk doelwit. Kuikens die de vergiftigde diertjes opeten, zijn ten dode opgeschreven. Nochtans zijn er vogelvriendelijke en biologische knaagdierengiffen op de markt.

Ontvreemd door Harry Potter

Het gaat nu weer wat beter met de kerkuilen, mede te danken aan de inspanningen van de vogelbescherming. Maar enkele jaren geleden ging het door de Harry Potter-rage weer even de verkeerde kant uit. In de boeken heeft het hoofdpersonage als trouwe gezel een spierwitte sneeuwuil. “Omdat deze vogels in België niet te vinden, gingen verzamelaars op zoek naar de eveneens witte kerkuilen. Ze zijn gemakkelijk te kweken in gevangenschap, maar in de plaats daarvan werden nesten leeggeroofd. Daarom zullen we nooit de exacte locatie van een nestbak verraden. De nestbakken zijn ook voorzien van een slot. Toch merken we dat die vaak worden opengebroken. Dit gebeurt ook vaak uit nieuwsgierigheid.” (Xander Cottens)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier