Jo Lernout: “Ik sta nog elke dag op met een rugzak vol schuldgevoelens”

Jo Lernout (70) zette ooit Ieper op de kaart met zijn spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie Speech Products. Het bedrijf was miljarden waard op de beurs, maar kort nadat het bedrijf in opspraak kwam wegens fraude, gingen Lernouts aandelen naar nul, en houdt hij vandaag dus niets meer van zijn succes over. Woensdagavond deed hij zijn verhaal in het VIER-programma Don’t Worry Be Happy.

Don’t Worry Be Happy brengt Vlamingen in beeld, die het al dan niet onverwacht met weinig geld moeten redden. Zijn deelname aan het programma noemt Jo allesbehalve vanzelfsprekend. “Ik heb lang getwijfeld. Het is niet leuk om mij zo te tonen in armoedige omstandigheden. Bij momenten is het zelfs vernederend. Ik stelde me ook de vraag of de mensen die door het faillissement geld verloren zijn niet zouden opmerken dat ik hier in de Filipijnen fluitend rondloop, terwijl zij hun centen kwijt zijn.”

“Uiteindelijk besliste ik om toch mee te doen voor enkele redenen. Ten eerste wil ik me niet wegstoppen. Mensen mogen weten waar en hoe ik nu leef. Ze hebben recht op de waarheid. Daarnaast is het gezegde “Don’t worry, be happy” enkel van toepassing op mijn Filipijnse familie en huisgenoten. Ze hebben het beter dan vroeger, ondanks het feit dat we met z’n allen op de rand van armoede leven. Tenslotte loop ik er zelf niet gelukkig bij, dat mag geweten zijn. Dat gevoel van ongelukkigheid komt niet door het feit dat ik op materieel vlak met het minimum tevreden moet zijn. Ik kan leven met schaarste. Het was zelfs ten tijde van L&H niet mijn bekommernis om veel geld te hebben. Wel sta ik nu nog dagelijks op met een rugzak vol schuldgevoelens en frustratie omdat het bedrijf niet gered werd, terwijl het perfect gered kon worden. Het frustrerende is dat de fraude niet eens de directe oorzaak van het faillissement was, want de handelsrechter gaf het management nog negen maanden om het bedrijf te redden. Die kansen werden om vreemde redenen niet benut, waardoor het faillissement in mijn ogen met opzet veroorzaakt werd. Ik zie het programma als een platform om die gevoelens en die waarheid te uiten en te duiden.”

3 EURO PER DAG

Jo is bang voor negatieve reacties op zijn passage in het programma. “Ik hoop dat de mensen zullen begrijpen dat we ons niet verrijkt hebben door de fraude. We hebben dat enkel gedaan om het bedrijf te versterken, niet om onze zakken te vullen. Ik blijf erbij dat de omzet die we haalden uit de Language Development Companies terechte omzet was. Ik zoek absoluut geen medelijden voor de harde omstandigheden waarin ik nu moet leven en ik besef mijn medeverantwoordelijkheid in het drama, maar ik vraag de mensen om de waarheid in overweging te nemen.”

Volgens de Geluwnaar heersen er veel misvattingen over het leven in de Filipijnen. “Velen denken dat het hier goedkoop is, maar de prijzen zijn de laatste jaren erg gestegen. De elektriciteit is hier even duur als in België en de airco, waarzonder ik niet hier kan leven, kost ons veel. We leven hier ook met velen onder hetzelfde dak: de directe familie van mijn vrouw Annie, de kinderen en kleinkinderen van mijn vrouw, haar ouders… Bovendien kan Annie zelf geen job meer krijgen. Eens boven de 45 jaar mag je het hier vergeten, zelfs met een graduaat diploma. Er staan te veel jongeren in de rij voor een job. Haar dochter en schoonzoon hebben wel een job, maar die weddes zijn minder dan 200 euro per maand en mijn pensioen bedraagt maar 1.200 euro. Alles uitgerekend hebben we ongeveer 3 euro per dag per inwoner van ons huis en daarmee moeten we alles betalen. Dat lukt zelfs in de ‘goedkope’ Filipijnen maar heel nipt.”

SOCIAAL CONTACT

Een bijbaantje heeft hij niet. “Ik studeer ongeveer zes uur per dag online. Daarnaast verslind ik alles wat met hi-tech te maken heeft, meer specifiek alles over artificiële intelligentie. Verder heb ik enkele opdrachten op vlak van IT en webdesign, maar dat doe ik gratis voor enkele Belgische zakenvrienden. Ik hoop dat ze er iets mee kunnen doen. Als er ze er een bedrijf mee kunnen opbouwen, zal ik niet vergoed worden, maar kan er een som vloeien naar mensen die me geholpen hebben na het faillissement en daar nog niet beter van geworden zijn. Ik heb ook contact met enkele Belgen die in de Filipijnen wonen. We zouden graag iets ondernemen in de bouwsector. Iets rond sociale woningen, maar voorlopig blijft het bij brainstormen. Ik ben al blij dat ik op die manier sociaal contact heb. Zo val ik niet in een zwart gat.”

De rechtszaak rond L&H sleept nu al jaren aan. “Het is heel zwaar om dragen. Ik vind het enorm erg dat er zoveel mensen hun geld verloren hebben. Natuurlijk snap ik het dat die mensen met mijn woorden niets zijn. Maar ik verloor ook al mijn ‘rijkdom’. Ik had alleen maar aandelen, dus zelf was ik ook alles kwijt. Ik vind het erg dat de burgerlijke zaak niet onderzoekt wie het faillissement met opzet veroorzaakt heeft. We hadden een schat aan technologie opgebouwd, waarvan op vandaag blijkt hoe belangrijk die geworden is. Ik hoop dat dat toch wat troost en fierheid kan bieden aan alle aandeelhouders.”

(HD)