Jan Cauwelier vecht tegen kanker: “Op mijn sterfbed besloot ik er vol voor te gaan”

Jan Cauwelier aan zijn werktafel. Linksachter zie je immense salontafel in Afrikaans hout. (foto SB) © Stefaan Beel
Wouter Vander Stricht

Acht jaar geleden werd bij Jan Cauwelier (58) leukemie vastgesteld. Ondertussen heeft hij goede en mindere dagen. Toen hij in oktober vorig jaar in het ziekenhuis belandde en ook twee dagen op sterven lag, besloot hij vol voor zijn nieuwe droom te gaan. In de Sint-Amandsstraat 35 opende hij zopas De Kauw, de zaak waar hij hoofdzakelijk eigen ontwerpen verkoopt. Hij tovert oude, schijnbaar onbruikbare materialen om in pareltjes.

Met zijn partner Griet Craeymeersch woont hij op de Plaats in Oekene, vlak naast restaurant De Vier Seizoenen. Thuis heeft hij een atelier. “Het is zaak om dat niet te vol te zetten”, zegt hij over zijn verzamelwoede. Jan Cauwelier doet aan upcyling. Het simpelste en bekendste voorbeeld daarvan is misschien een paar wegwerppaletten waarvan een tuinset gemaakt wordt. Maar hetgeen Jan doet gaat een serieus stapje verder. Hij ontwerpt vooral meubels en verlichting, die hoofdzakelijk bestaan uit recuperatiemateriaal. “Bij verlichting is dat zo simpel niet, je moet natuurlijk een nieuw lamp kopen. Maar bij de meubelen bestaan die vaak honderd procent uit oude materialen. Meestal koop ik een stuk, waarbij ik meteen al een ontwerp zie. Zo maakte ik hier van een melkkit een staande lamp. Het geeft ook een goed gevoel om iets uit de kachel of de container te redden en het een nieuw leven te schenken.”

Rommelmarkt Euroshop

Al de onderdelen voor zijn pronkstukken gaat Jan geduldig opkopen op rommelmarkten en in kringwinkels. “Er is nog zoveel herbruikbaar materiaal terug te vinden. Vaak ook op de Noord-Franse markt. Zo ga ik ook wel eens graag een kijkje op de rommelmarkt tegenover Euroshop, daar staan veel Noord-Fransen. Ik kon er al meerdere mooie zaken op de kop tikken. We gaan ook jaarlijks op reis naar de Franse regio Auvergne, Griet heeft er een boerderijtje dat nog moet gerenoveerd worden. Maar misschien laten we het zoals het er bij staat, we kamperen er vooral. We gaan altijd met de bestelwagen op reis. Geef me morgen een Porsche, dan verkoop ik die meteen en met het geld koop ik een camionette. Daarin kun je slapen en leven. En van alles vervoeren! En als we terugkeren van Frankrijk steekt dat inderdaad vol met materiaal dat we daar niet konden laten liggen.”

20 uur schuurwerk

Zelf nestelden we ons in de winkel aan een reusachtige salontafel. “Het immense blad bestaat uit een Afrikaanse houtsoort die enkel in Ivoorkust die bepaalde donkere kleur heeft. Ik had er 20 uur werk aan om het op te schuren, maar het resultaat mag dan ook gezien worden.” En is dat allemaal betaalbaar? “Zet zoiets in een designzaak en ze vragen er het driedubbele voor. Voor iets wat bij hen meestal dan nog niet echt uniek is, bij mij ben je dat altijd zeker.”

Maar het zit Jan ook niet altijd mee. Als we op een zaterdagmiddag halt houden voor zijn nieuwe zaak in de Sint-Amandsststraat, kijkt hij bezorgd wanneer hij uit de bestelwagen klautert. “Net een tegenslag gehad, een mooi marmeren blad is in stukken gebroken bij het vervoeren. Waarschijnlijk heeft dat blad de riemen waarmee het bevestigd was, kapot geschuurd.” Hij ziet er even zichtbaar aangedaan uit.

“Het huurcontract tekende ik twee dagen voor de lockdown…”

Al heel zijn leven is Jan actief in de interieursector en heeft hij interesse in vormgeving. “Weet je: wanneer ik een huis binnenwandel, dat heb ik een half uur later in mijn hoofd al hoe ik die ruimtes zou inrichten. Ik heb ook lange tijd in die sector gewerkt, maar was ook redder in het Spillebad”, aldus Jan die opgroeide in de Meenseheirweg in Roeselare. Hij droomde altijd van eigen ontwerpen en was al in bijberoep gestart. Toen acht jaar geleden leukemie werd vastgesteld, zat hij vaak thuis. “Je hebt een goede en een mindere dag, maar ik zat vaak enkele uren in mijn atelier, afhankelijk van hoe ik me voelde. En uiteindelijk is wat begon als een hobby wat uit de hand gelopen. Ik nam deel aan Buren bij Kunstenaars, zette wat tentoonstellingen op… Maar die exposities zijn intensief, je moet veel op- en afbreken en mijn ontwerpen zijn vaak niet van de kleinste. En daarom leek een eigen winkel wel een leuk idee.”

Een winkel vol pillen

Twee dagen voor de lockdown tekende hij een contract om in de Sint-Amandsstraat een pop-upwinkel te starten. “Dat ik ziek ben, is geen reden om er niet aan te beginnen.” Hij zegt het alsof het niets is. Als wij hem er op wijzen dat hij wel vrij uit over zijn ziekte praat, countert hij. “Het komt nu ter sprake, maar anders praat ik daar weinig over.” Al zat hij een half jaar geleden erg diep. “Ik moet uiteraard medicatie nemen en ook mijn chemokuren ondergaan. Mocht je de doosjes pillen die ik al moest slikken opstapelen, ze kunnen hier waarschijnlijk de hele winkel vullen. Maar die chemokuren zijn ook telkens een beproeving. Het is iedere keer zoeken en tasten en zien hoe je lichaam er mee omgaat. In oktober 2019 reageerde ik erg allergisch. Ik lag in totaal 16 dagen in het ziekenhuis, waarvan negen op de intensieve zorgen en twee dagen lag ik echt op sterven. Het hing dus aan een zijden draadje. Daar heb ik besloten om voor mijn droom te gaan. Ik ben uiteraard niet blij dat ik ziek geworden ben, maar wel dat ik dit in de plaats heb gekregen.”

Jan heeft de Ziekte van Kahler, kanker in het beenmerg. “De levensverwachting is hoogstens 15 jaar, ik zit daar dus halfweg. Ik besef ook wel dat ik geen 80 zal worden. Uiteraard ben ik anders, bewuster gaan leven. Maar ik wil nog iets doen met de tijd die ons rest. Zo zou ik graag leren lassen, dat kan ik nog niet. Daarvoor moet ik altijd een beroep doen op mijn broer. Maar die is nu met pensioen en gaat vaak fietsen. En gelijk heeft hij. Dat hij er maar van geniet.”

“Het schijnt dat kauwen intelligente vogels zijn…”

De nieuwe zaak van Jan Cauwelier heet De Kauw. “Uiteraard is het een verwijzing naar mijn naam, ik vond het wel goed klinken. Vrienden vertellen me dat het intelligente vogels zijn… Ik ken er niets van, maar naar het schijnt is het wel geen pretje als je ze in je schoorsteen krijgt.”

Samen met zijn partner Griet heeft hij wel iets met vogels. “Zij heet Craeymeersch, in haar naam steekt dus ook een vogel”, knipoogt Jan.

Het pand in de Sint-Amandsstraat werd door Jan – “ik ben een handige harry” – zelf aangekleed. “We zijn nu een weekje open en het voelt goed aan. We krijgen ook mooie reacties van de mensen die hier binnenstappen. De façade bestaat uit grote ramen, ideaal om al mijn ontwerpen te etaleren. Ik heb hier ook een werktafel waar ik zaken kan afwerken. Die werktafel monteerde ik trouwens op het onderstel van een oud ziekenhuisbed, daardoor is het in de hoogte verstelbaar.”

Het gros van de ontwerpen bestaat uit verlichting en meubels. “Bedoeling is dat er ook telkens een wand aan foto’s en schilderijen van bevriende kunstenaars gewijd wordt. Ook Griet is al een tijdje met upcycling bezig. Zij maakt handtassen uit oude lederen laarzen en jassen. Ook die zijn hier te koop. Ze is net als ikzelf, ze moet altijd bezig zijn. Ik geloof dat ze in de coronaperiode al tegen de duizend mondmaskers heeft genaaid om weg te schenken.”

De Kauw (Sint-Amandsstraat 35) is op woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag open van 14 tot 18 uur,zaterdagvoormiddag van 10 tot 12 uur.