Tijdens 11 november zijn traditioneel vele ogen op de stad Ieper gericht. Duizenden mensen zakken af om de wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog te herdenken en de gesneuvelde soldaten te eren. Dit jaar kon het contrast niet groter zijn. Geen publiek, geen concerten of andere evenementen. Toch was de boodschap van herdenking er niet minder om.
Tijdens de coronacrisis blijven de dagelijkse herdenkingen onder de Menepoort plaatsvinden, met of zonder publiek, met meerdere of slechts één klaroener. Het benadrukt het gevoel van veel Ieperlingen tegenover deze traditie. Het was dan ook extra belangrijk om ook de herdenking van wapenstilstand, te laten plaatsvinden.
Herdenking leeft
Dat weet ook Benoit Mottrie, voorzitter van de Last Post Association en ceremonievoorzitter van de herdenking. “We houden van onze tradities en willen die natuurlijk ook voortzetten”, vertelt hij. “De herdenking van wapenstilstand is een hoogdag voor velen hier en ook de symbolische waarde mag niet onderschat worden. Dat zie je aan de vele dank- en steunbetuigingen die we op dagelijkse basis krijgen vanuit het ganse Britse Gemenebest. In naam van de afwezigen werd daarom ook een krans neergelegd.” Voor zij die er niet bij konden zijn werd nog een extra inspanning gedaan. Een livestream legde de volledige ceremonie vast zodat iedereen die dat wou toch enigszins bij het gebeuren kon zijn. “We deden ook een oproep om samen met ons de minuut stilte te respecteren, zij het dan vanuit hun huiskamer”, voegt Mottrie toe. “De voortzetting van de Last Post en de herdenking vandaag krijgen ook veel appreciatie vanuit het Britse Gemenebest. Voor veel mensen is het een jaarlijkse traditie om naar Ieper af te zakken en hun voorouders te eren. Deze ceremonie begeestert zo veel mensen, zowel nationaal als internationaal, dat we met volle overtuiging ook van deze editie een succes wilden maken.”
Die verbondenheid die we op deze dag normaal voelen, dat zullen we nog het meeste missen Birgit Ameloot, Harmonie Ypriana
Om 11 uur werd de ceremonie afgetrapt met een minuut stilte. Daarna nam Premier Alexander De Croo het woord en volgde de Poppy drop, als symbool voor de gevallen soldaten. De stilte gedurende de ceremonie, die dit jaar extra te voelen was, leek het moment enkel maar te versterken.
“Ook in deze moeilijke tijden is het belangrijk dat we Wapenstilstand opgepaste wijze blijven herdenken, zeker hier in Ieper. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ons land het slagveld van de hele wereld. Hier kruisten de paden van vijftig verschillende nationaliteiten van vijf verschillende continenten. Twintig miljoen mensen verloren het leven bij één van de meest zinloze conflicten op Europese bodem. In ons land vielen 600.000 doden. De meesten onder hen soldaten, jonge mannen. Zij vielen voor onze vrijheid. Dat mogen we nooit vergeten en moeten we blijven herdenken. We zijn hier vandaag in Ieper met minder, maar onze dankbaarheid blijft even groot.”, aldus de premier.
De Last Post werd vandaag geblazen door klaroener Tonny Desodt, die in september exact 25 jaar was aangesloten bij de Association. Voor het eerst stond er dus maar één klaroener tijdens de 11 november-plechtigheid. “Volgens mij was het mogelijk geweest om met meerdere klaroeners deze plechtigheid tot stand te brengen, zoals we al deden tijdens de dagelijkse herdenking, maar regels zijn natuurlijk regels. Waarom de keuze voor mij? Daar kan ik niet echt op antwoorden. Vorige week stond ik toevallig ook alleen, misschien is toen de keuze gevallen. Persoonlijk vind ik het helemaal niet erg, integendeel. Het gaf me extra motivatie, een uitdaging om het goed te doen.”, vertelt Desodt.
“Het belangrijkste blijft wel dat de herdenking plaats kon vinden, ongeacht wie op de ceremonie speelt. Dat gevoel overheerste ook. Het is tenslotte het evenement waar we het ganse jaar naartoe leven. Zowel tijdens de dagelijkse Last Post als in onze vrije tijd blijven we betrokken met de soldaten waar we onze vrijheid aan danken. Op 11 november volgt het summum. Vandaag zijn we extra verbonden bij degenen die hun leven voor ons hebben gegeven. Iets wat we nooit mogen vergeten, ongeacht de omstandigheden. Het feit dat we onze plicht tegenover hen ook in deze periode bleven voortzetten, kon ook op heel wat respect rekenen. Dat is volgens mij alleen maar gegroeid sinds deze crisis is ontstaan. Het bewijst dat deze herdenkingen nog altijd heel levendig zijn.”
Samenhorigheid
Ook voor veel Ieperse verenigingen is 11 november de hoogdag van het jaar. Onder hen de Koninklijke Harmonie Ypriana, die tijdens de herdenking normaal zowel onder de Menepoort als op de verschillende Britse kerkhoven in de streek te vinden zijn. Daarnaast zijn ze ook prominent aanwezig tijdens het concert ‘The Great War Remembered’, dat traditioneel in de namiddag zou plaatsvinden. Hoewel ze er dit jaar niet bij konden zijn, bleven ze niet bij de pakken zitten. Om 11 uur stipt verscheen een gezamenlijk eerbetoon op de sociale media van Ypriana. Voorzitter Klaas Coulembier geeft uitleg bij het initiatief. “We voelden bij onze muzikanten dat er een groot gemis was dat ze er vandaag niet bij konden zijn. Het idee ontstond om individueel de militaire begraafplaatsen te bezoeken en daar een kort eerbetoon te brengen. Daarvan maakten ze ook een foto of een kort filmpje dat dus om 11u verscheen op onze sociale media. Meer dan vijftig leden hebben hieraan deelgenomen, wat toch iets wil zeggen. Normaal zijn we op 11 november de hele dag samen op pad. De essentie van wat we tijdens de herdenking doen is mensen bij elkaar brengen, want vandaag jammer genoeg niet kan. Op deze wijze wilden we toch nog ons steentje bijdragen om op een andere manier dat samenhorigheidsgevoel te creëren.”
Ik ben ervan overtuigd dat het kleinschalige van deze editie, de vele mensen die via livestream of op televisie de ceremonie volgen, intens zal beroerd hebben Burgemeester Talpe
Onder deelnemende leden van Ypriana vinden we het koppel Giovani Faghel en Birgit Ameloot, die hun eerbetoon brachten op het Maple Copse Cemetery in Zillebeke. “Als amateurfotograaf heb ik dit altijd een bijzonder mooie plaats gevonden”, weet Faghel. “Daarom ook dat onze keuze op deze locatie viel. Tegen valavond probeerden we een mooi beeld vast te leggen.” “Het is de eerste keer dat we er niet bij kunnen zijn en dat steek wel”, pikt Ameloot in. “Ikzelf sta normaal gezien onder de Menepoort met de Harmonie, mijn man is in Vleteren te vinden, maar dit jaar is er echt niets, zo jammer.” Andere jaren is het koppel de hele dag in de weer. “We verzamelen ‘s ochtends al met de groep. Na de plechtigheden volgen ook de concerten in de namiddag en nadien sluiten we ook als groep af. “Die verbondenheid die we op deze dag normaal voelen, dat zullen we misschien nog het meeste missen.”
Sterk signaal
De herdenking kan ook altijd op veel internationale belangstelling rekenen. Naast de vele hoogwaardigheidsbekleders die onder de Menepoort te vinden zijn, zakken ook vele Britten af naar Ieper. Peter Slosse, diensthoofd toerisme, ontving de laatste dagen nog vele berichten van sympathisanten. “Het contrast kan niet groter zijn, maar we wisten natuurlijk al langer dat het dit jaar anders zou lopen. We hebben de mensen ook echt afgeraden om naar Ieper af te zakken. Velen hadden nochtans gehoopt om erbij te kunnen zijn, omdat het ook voor hen een traditie is geworden. De vele berichten die we van over het Kanaal ontvingen, waren wel ook heel begripvol. Dankzij de livestream kunnen ze toch enigszins meevolgen en dat werd ook hartelijk ontvangen.”
Voor burgemeester Emmily Talpe was het eveneens heel belangrijk om de ceremonie plaats te laten vinden. Zij benadrukte ook de symbolische waarde hiervan. “De herdenking van de vele soldaten die hier tijdens de Eerste Wereldoorlog het leven lieten en van de grote opofferingen die werden gebracht, is voor de stad Ieper heel belangrijk. De huidige omstandigheden lieten vandaag geen uitgebreide ceremonie toe zoals we die gewoon zijn, maar er was meteen eensgezindheid om de herdenking alsnog te laten doorgaan in een beperkte format. Daarmee geven we ook een sterk signaal. Ik ben ervan overtuigd dat het kleinschalige van deze editie, de vele mensen die via livestream of op televisie de ceremonie volgen, intens zal beroerd hebben.”
(LR)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier