Het is ondertussen zes maanden geleden dat het felbesproken ‘doorgroeihuis’ de deuren opende. Felbesproken, want meteen de eerste keer dat er ook tijdens de zomer daklozen werden opgevangen in Oostende. Wat blijkt? Er werden meer daklozen opgevangen tijdens de zomermaanden dan tijdens de winter. “Het klopt dus niet dat daklozenopvang seizoensgebonden is”, klinkt het.
Op 1 april ging het doorgroeihuis van start in de Overvloedstraat 2, waar voordien al de winteropvang voor daklozen gevestigd was. Bijzonder aan het project is dat er nu voor het eerst het hele jaar door opvang wordt georganiseerd, iets waar de oppositie jarenlang voor pleitte in de vorige legislatuur. Daarbij word de daklozen in het doorgroeihuis ook intensief begeleid. Er werden vijf nieuwe mensen aangeworven om dat allemaal in goede banen te leiden.
3.211 overnachtingen
Ludo Van Gheluwe is coördinator dak-en thuisloosheid. “Er is plaats voor twintig personen die een slaapplaats kunnen krijgen via een inbelsysteem. In die zes maanden hebben zich hier 146 personen aangemeld. Ter vergelijking: tijdens de voorbije winter – van midden november tot eind maart – waren dat er 109”, vertelt hij. Die 146 mensen waren goed voor 3.211 overnachtingen. Tijdens de volledige winter waren dat er 2.284. “Toen we vroeger eind maart moesten sluiten, was dat altijd met een wrang gevoel. We hoopten dat het goed zou gaan met die mensen, dat we hen de volgende winter niet meer terug zouden zien. Maar dat wisten we dus nooit zeker. We moesten zeggen dat ze in de zomer misschien wel aan de Thermen konden gaan slapen, of ergens anders hun tentje op konden zetten.”
Nog nieuw aan het doorgroeihuis is dat er nu permanente en intensieve begeleiding is. In totaal werken er nu acht mensen. “We vonden het belangrijk dat er ook mensen aanwezig zijn met heel diverse expertise”, pikt bevoegd schepen Natacha Waldmann (Groen) in. “Op die manier kunnen we hen een heel brede gereedschapskist aanbieden en zo de schade mogelijk beperken.”
Wie de regels overtreedt, kan de toegang ontzegd worden
De daklozen kampen met verschillende problematieken. “Psychologisch, maar ook verslavingen… Elk verhaal is anders. Belangrijk is dat we luisteren. Veel mensen zijn wantrouwig tegenover overheidsinstanties. Het duurt soms lang voor je het volledige verhaal kent. Maar je mag niet vergeten dat, wanneer je dakloos bent, de essentie van het mens zijn wegvalt. In plaats van leven ben je enkel nog bezig met overleven. Het kan dus wel een lange weg zijn. Daarom is het goed dat we dit nu het hele jaar door kunnen doen. Het was een gemis dat we deze meest kwetsbare groep beleidsmatig niet konden helpen in de zomermaanden. Dit is misschien een meerkost, maar op lange termijn is het veel minder kostelijk voor de samenleving”, stelt Waldmann.
De daklozen die naar het doorgroeihuis komen, zijn erg divers: “Er zijn er een paar die eruit springen, van wie je meteen ziet dat ze dakloos zijn”, gaat Ludo verder. “Maar bij de meesten zou je nooit weten dat ze geen dak boven hun hoofd hebben. Er zijn veel meer daklozen in Oostende dan mensen denken. Het is ook de eerste keer dat we écht een beeld hebben van de situatie doordat we het hele jaar door werken. Tachtig procent van de daklozen die we hier ontvangen is man. We merken dat vrouwen vaker alternatieven vinden, die daarom niet altijd even goed zijn. Het grootste deel is van Oostende afkomstig. De anderen zijn over het algemeen kustbewoners. Dat is iets waar we nog op moeten werken. Het is de bedoeling dat die mensen in hun eigen gemeente geholpen worden. Maar er is geen sprake van een aanzuigeffect.”
Perimeter
Dat de nachtopvang voortaan het hele jaar door open is, vergt een grote aanpassing in de buurt. “In het begin hebben we de buurtbewoners uitgenodigd voor een koffie en een rondleiding. Dat herhalen we om de drie, vier maanden,. We vragen hen dan ook naar waar zij mee zitten. Daar zijn vorige keer wel wat dingen uitgekomen en daar houden we rekening mee. Zo hebben we ook een e-mailadres aangemaakt waar de buurtbewoners specifiek terecht kunnen met vragen en klachten”, zegt Waldmann. “Er zijn af en toe klachten uit de buurt, maar daar een cijfer op plakken, is niet evident. Als iemand met een complexe problematiek tijdelijk gebruik maakt van het doorgroeihuis kan het zijn dat er veel overlast is en het aantal klachten toeneemt. Soms zijn er dan weer weken geen klachten. Het klopt dat de politie al tussenbeide moest komen op momenten dat de gemoederen hoog oplopen. Maar dat is geen regelmatig feit.”
Sommige buurtbewoners zouden heroïnespuiten gevonden hebben in de buurt van het doorgroeihuis. “Sowieso wordt met elke klacht zorgvuldig omgegaan”, weet Waldmann. “Deze zomer kwam een vergelijkbare klacht over bierblikjes. Toen hebben medewerkers regelmatig een ronde in de buurt gedaan om ze op te rapen en werden met de gebruikers van het doorgroeihuis nog eens expliciet de afspraken overlopen.”
Sinds de opening zijn er 102 sancties gegeven voor ‘ongepast gedrag’. Zoals alcohol- of roesmiddelengebruik, agressie (verbaal of fysiek), ordeverstoring… “Zo’n sanctie betekent meestal dat ze de dag nadien niet welkom zijn. Bij herhaalde voorvallen kan het gebeuren dat iemand voor een bepaalde periode, een week of zelfs een maand, de toegang tot het doorgroeihuis wordt ontzegd. Vijf daklozen hebben tot nu toe een maand toegangsverbod gekregen. Omdat sommigen hier al uren voor we opengaan in de straat kwamen zitten, hebben we ook een perimeter ingesteld rond het doorgroeihuis waar ze niet mogen komen buiten de openingsuren. Het gaat vaak over dezelfde vier, vijf personen.”
Woning
Ondertussen zijn 29 van de 146 opgevangen daklozen doorgegroeid naar een woning. “Het is moeilijk om hen naar huisvesting te leiden. De immobiliënwereld blijft mensen met een laag inkomen weigeren. Zeven mensen wonen nu in een woning van het Social Verhuurkantoor (SVK)”, zegt Natacha Waldmann. Er wordt ook preventief gewerkt: bij een uithuiszetting schiet het doorgroeihuis ook in actie.
Van een succes kan je in het geval van het doorgroeihuis niet spreken, maar dat er nood was aan een permanente opvang, is duidelijk. “Dakloos zijn is even zwaar in de zomer als in de winter, want dat weegt ook emotioneel door. De voorbije zes maanden hadden we gemiddeld 19 slapers. Een triest record bereikten we in mei, toen er 37 mensen inbelden. Het toont dus aan dat dit echt nodig is”, besluit schepen Waldmann.
Het doorgroeihuis is nog op zoek naar vrijwilligers. Wie interesse heeft, kan contact opnemen via doorgroeihuis@oostende.be of 059 59 11 75.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier