Als Ieperling mee mogen schrijven aan de geschiedenis van je geboortestad: voor Jan Hosten is het een droom die werkelijkheid wordt. Zeker als je weet dat hij geen geschiedkundige studies gevolgd heeft en het dus allemaal voortkomt uit persoonlijke interesse.
Jan Hosten, die communicatiemanagement gestudeerd heeft, woont in het centrum van Ieper en is er zelfstandig ondernemer. Met zijn firma’s Leicon en Conquesta heeft hij expertise over binnenspeeltuinen opgebouwd in binnen- en buitenland. Daarnaast is hij gepassioneerd door geschiedenis. “Ik heb veel gelezen over de Eerste Wereldoorlog, maar nog een pak meer over de middeleeuwen. Mijn interesse gaat uit naar jaarmarkten en lakenhandel, hoe kan het ook anders in Ieper waar het laken de motor was voor de middeleeuwse economie. De handel werd gedreven op jaarmarkten, deze van Ieper paste in een cyclus waarbij de handelaars met hun waren van de ene stad naar de andere trokken. De verkopen van de eerste markt werden betaald op de volgende. Zo ontstond krediet. Maar het boeiendste verhaal in die periode is ongetwijfeld dat van de kruistochten en de tempelridders, die een nauwe band met Ieper hadden.”
Nabij Esplanade
De tempelorde was blijkbaar een religieus-militaire gemeenschap, vertelt Jan ons. En er was dus een link met Ieper. “Het was een ridderorde, die in 1120 gesticht werd door een ridder uit Champagne. Die deed dat samen met halve Ieperling Godfried van Sint-Omaars. Mede door zijn nauwe banden met Godfried van Bouillon en de eerste koningen van Jeruzalem stond hij aan de wieg van deze ridderorde. De commanderij van Ieper was één van de oudste van Europa en ongetwijfeld één van de grootste. Ze hadden hun eigen jaarmarkt, die plaatsvond op hun enorm domein nabij de huidige Esplanade. De inwoners van hun domein waren net als de andere Ieperlingen bij de lakenproductie betrokken. In het noorden van de stad hadden ze een tweede domein, waar ze zich bezighielden met het laden en lossen van boten en het verschepen van goederen langs waterlopen tot in Nieuwpoort en Brugge.”
Valselijk beschuldigd
Wie denkt dat tempeliers op vandaag nog actief zijn, heeft het wel mis. “Al wie zich nu nog tempelier noemt, is dat eigenlijk niet. De ridderorde werd namelijk in 1312 opgeheven door de Paus nadat de Franse koning hen valselijk had beschuldigd van ketterij om zo beslag te kunnen leggen op hun rijkdom. In de aanloop naar het beleg van Ieper in 1383 werd hun domein langs de huidige Dikkebusseweg afgebroken. Vandaag herinneren alleen de straatnamen ‘Tempelstraat’ en ‘Tempelierstraat’ aan de orde. En ‘Godfried de tempelier’ natuurlijk, de reus waar ik als kleine jongen telkens met open mond naar staarde tijdens de Kattenstoet.” Maar hoe kom je dan tot een kanjer van een boek? “Toen ik na mijn studies in het College naar Gent trok om er verder te studeren, ben ik stelselmatig gestart met het verzamelen van boeken over de kruistochten en ridderorden. Ik legde ook contact met academici van over de hele wereld en schreef artikels voor tijdschriften in binnen- en buitenland.”
Uitgebreide editie
In 2006 vroeg de Amsterdamse uitgever Pearson Benelux aan Jan om een algemeen werk te schrijven over de tempeliers. “Dit werk vulde blijkbaar een leemte, want mijn boek stond een paar weken in Humo’s non-fictie top tien. Van dit boek werden meer dan 7.000 exemplaren verkocht in Vlaanderen, maar vooral ook in Nederland. Eind 2019 vroeg uitgeverij Horizon me of ik het zag zitten om het boek opnieuw uit te geven, maar dan uitgebreider en geactualiseerd. Ik was gecharmeerd, want bij deze uitgever zitten ook de bekende tv-reportagemakers Rudi Vranckx en Johan Op de Beeck, twee figuren waar ik toch wel naar opkijk.”
“Het boek ‘De tempeliers in de Lage Landen’ is een klepper geworden van 528 bladzijden en is rijkelijk voorzien van afbeeldingen. Het eerste deel is een herwerkte versie van mijn eerste boek, maar het deel over de nederzettingen is grotendeels nieuw. Het hoofdstuk over Ieper omvat ongeveer 40 pagina’s. Vooral het verhaal van de arrestatie van de Ieperse tempeliers heb ik uitvoerig geanalyseerd, omdat dit verhaal uniek is in Europa. Daarom heb ik het integraal achteraan in het boek toegevoegd. Zo gaat het zeker niet verloren voor ons nageslacht.” (DS)
‘De tempeliers in de Lage Landen’ verscheen op 20 april bij Uitgeverij Horizon (26,99 euro) en is, in afwachting tot de winkels opnieuw open mogen, online verkrijgbaar bij verschillende boekenhandels.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier