Hij is professor aan het instituut voor internationale mode, maar met mode heeft Masakazu Tanaka (69) uit het Japanse Osaka weinig of niets te maken. Waar hij wel interesse voor heeft, is de manier waarop wij ons oorlogsverleden herdenken, iets wat in zijn thuisland niet gebeurt. “Ieper is een fijne stad, maar nog te weinig bekend in de wereld.”
We ontmoeten professor Masakazu Tanaka in het Ieperse Novotel. “Neen, het is niet mijn eerste keer in Ieper”, bekent de vriendelijke Aziaat in het Engels. “Sta me toe mij even voor te stellen. Ik geef momenteel les aan het Professional Institute of International Fashion in Osaka, maar met mode heb ik weinig of niets te maken. Ik weet dat Antwerpen een belangrijke stad voor de mode is, maar daar stopt mijn kennis over het onderwerp.”
Antropoloog
Masakazu is dan ook geen modeprofessor, maar wel een antropoloog. Antropologie is de wetenschap die de mens in al zijn aspecten bestudeert. Hij was 30 jaar verbonden aan de universiteit van Kyoto, waar hij met emiraat is.
Masakazu maakt zijn doctoraat over vissers in Sri Lanka. De academicus werkte ook in het zuiden van India waar hij tempelpriesters bestudeerde. “Op een bepaald moment raakte ik geboeid door de Amerikaanse militairen die nog steeds in ons land zijn gestationeerd”, aldus Tanaka.
“Ik ben vooral geboeid door hoe we op de dag van vandaag omgaan met dat oorlogsverleden, de geschiedenis zelf is voor mij minder interessant.”
Gids Auschwitz
De studie van de Amerikaanse militairen dreef de professor op een bepaald moment richting Europa. “In 2013 bezocht ik Polen en daar deed ik een korte trip naar Auschwitz. Dat was een schok voor mij. Ik sprak er met een overlever van de holocaust. Die man was afkomstig uit Israël en hij bezocht het kamp met zijn dochter, die in de USA woonde.”
“Toen die man zijn verhaal deed, moest de toergids wenen. Dat vond ik heel bizar, want die gidsen daar zijn wel wat verhalen gewoon. Voor mij was dat de trigger om wat meer te weten te komen over die gidsen en vooral hoe zij omgaan met mensen die die tragische gebeurtenis hebben overleefd.”
“In Japan is Ieper vooral bekend voor de Kattenstoet, van de oorlogsgeschiedenis weten mijn landgenoten bijzonder weinig” – Masakazu Tanaka
Masakazu Tanaka bleef zich verdiepen in Europa en kwam op die manier met Ieper in contact. “De eerste keer dat ik naar hier kwam, was om trench art (kunst uit de loopgraven, red.) te bestuderen”, klinkt het.
“Ik las daar veel boeken over. Ik wou er meer over weten en Ieper leek mij de ideale plaats daarvoor. In de Ieperse souvenirwinkels staat het vol met dergelijke kunst. Ik verbleef toen in het appartement van Benoit Mottrie, de voorzitter van de Last Post Association. Benoit nam me mee naar de Last Post en ik was zo onder de indruk dat ik onmiddellijk van onderzoeksveld veranderde. Mijn focus ging vanaf dat moment uit naar hoe mensen hier de Eerste Wereldoorlog herdenken.”
De professor zegt veel respect te hebben voor de Ieperlingen, in het bijzonder voor de leden van de Last Post Association. “Ik apprecieer wat zij doen voor mij heel hard. Ik kom trouwens graag terug naar Ieper. Het is een kleine, maar mooie stad. Het is een stad met een tragische geschiedenis, maar toch weinig bekend in de wereld. Ieper krijgt dan wel veel Britten, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Canadezen over vloer, maar weinig andere nationaliteiten. In Japan is Ieper vooral bekend voor de Kattenstoet, van de oorlogsgeschiedenis weten mijn landgenoten bijzonder weinig.”
Herdenkingskunstenaar Jan Fieuw
In zijn zoektocht naar info ontmoette de professor al verschillende mensen in de regio die iets doen rond het herdenken van de oorlog. Zo kwam hij in contact met herdenkingskunstenaar Jan Fieuw in Langemark. Fieuw maakte onder meer het werk Faces of War, waarbij hij in houten dwarsliggers een gezichtje aanbrengt, wat een gesneuvelde soldaat symboliseert.
“Ik herinner mij zijn bezoek nog goed”, zegt Jan. “Hij was heel geïnteresseerd in wat ik doe en was hier niet onmiddellijk weg te slaan. Het bleek een heel aangename kerel, maar ik had niet onmiddellijk in de gaten wat hij precies deed. (lacht). Maar hij is hier altijd welkom, ik hoop hem ooit nog eens terug te zien.”
“Vrijdag ga ik naar huis, maar ik kom wellicht nog terug naar de streek”, zegt de professor. “Ooit schrijf ik over mijn onderzoek een boek, maar verwacht je niet meteen aan een verslag over mijn bezoeken aan Ieper. Het zal een stuk dieper gaan dan dat. Ik ben dan ook een professor en niet gewoon een toerist.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
