Honderd jaar geleden werd de Onbekende Soldaat aangeduid in Brugge

De ceremonie met de begraving van de vier andere Onbekende Soldaten op het kerkhof van Steenbrugge. Central de blinde Reinold Haesebrouck. © Stadsarchief
Stefan Vankerkhoven

Honderd jaar geleden, op 10 november, vond de aanduiding van de Onbekende Soldaat plaats in Brugge. De volgende dag werd de uitgekozen lijkkist overgebracht naar Brussel om er met een grootse ceremonie in aanwezigheid van Koning Albert I te worden begraven aan de voet van de Congreskolom. Dat feit wordt herdacht door het War Heritage Institute met een aantal evenementen. De rol van Brugge in dit gebeuren en van de blinde oorlogsinvalide Reinold Haesbrouck wordt weergeven in twee kleine tentoonstellingen in het Brugse stadhuis en het Stadsarchief.

Op 10 november zal het exact honderd jaar geleden zijn dat in Brugge vijf kisten met de stoffelijke overschotten van onbekende gesneuvelde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog werden samengebracht. “Een blinde veteraan, Reinold Haesebrouck, kreeg de eer om de kist aan te duiden, die vervolgens met de trein naar Brussel werd overgebracht om daags nadien bijgezet te worden aan de Congreskolom.”

“Zo kreeg ons land haar nationaal monument van de Onbekende Soldaat, die sindsdien symbool staat voor alle militaire slachtoffers van de Grote Oorlog”, vertelt kolonel Christophe Onraet van het War Heritage Institute.

Granaatscherven

Wie was Reinold ‘Raymond’ Haesebrouck? Hij zag het levenslicht op 5 oktober 1982 in Sint-Michiels, als oudste in een gezin met acht kinderen. Zijn ouders waren landbouwers, hij ging op jonge leeftijd aan de slag in de Brugeoise. Tijdens WO I maakte hij deel uit van het derde regiment lansiers en belandde in de loopgraven aan de IJzer in Diksmuide. Op 24 oktober 1917 kwam hij tijdens eeen patrouille in een spervuur van granaten terecht.

Reinold Haesebrouck.
Reinold Haesebrouck. © Stadsarchief

Hij kreeg een lading granaatscherven in het aangezicht, toen hij een gewonde makker wou helpen. Daarij verloor hij een oog, nadien werd hij door een ontsteking ook blind op het andere oog. Na een verblijf in het militair hospitaal van De Panne keerde hij terug naar huis als oorlogsinvalide. Koningin Elisabeth zou hem moed ingesproken hebben in het ziekenhuis. Ze kwam hem jaren later bezoeken in zijn woning in de Wantestraat in Assbroek.

Samen met zijn echtgenote Clara Van de Cayzeele werd Reinold Haesebrouck meerdere keren uitgenodigd op het koninklijk paleis. Hij dicteerde ook vaak brieven naar de vorstin, die telkens met het openingswoord ‘Moeder’ begonnen. Hij overleed op 30 augusus 1951 en rust op het kerkhof van Oostkamp naar zijn ouders.

Last Post

Honderd jaar geleden werden de vijf gesneuvelde soldaten geselecteerd door op de vijf voornaamste Belgische slagvelden telkens één soldaat op te graven. Hun kisten werden op 10 november 1922 overgebracht naar het neogotisch station op ‘t Zand in Brugge, waar er een rouwkapel wed ingericht. Op vraag van Koning Albert mocht Reinold Haesebrouck de kist van de Onbekende Soldaat aanduiden. Hij richtte zijn witte stok naar de vierde kist.

Daags erop worden de vier andere kisten in militaire colonne van ‘t Zand naar de begraafplaats in Assebroek getransporteerd. Reinold stapte vooraan, de kisten werden begaven terwijl de Last Post weerklonk.

Vijf urnen

En een eeuw later? Wat gebeurt er dan? “Tussen 7 en 9 november zal er aarde ingezameld worden in vijf urnen op evenveel Belgische militaire begraafplaatsen in de buurt van die slagvelden: Lier, Maldegem, Luik, Namen en Diksmuide”, vervolgt kolonel Christophe Onraet. “De vijf urnen zullen op 9 november in een militaire jeep naar Brugge worden overgebracht, die om 15 uur op het stadhuis arriveert.

“Daarbij zal opnieuw de rol van Bruggeling Reinold Haesebrouck centraal staan. Een stukje vaderlandse geschiedenis wordt van onder het stof gehaald. Hopelijk zullen we op die manier ook jongeren een beeld kunnen geven van de symbolische betekenis van de Onbekende Soldaat”, aldus Christophe Onraet.

Brugse scholen

De kolonel wijst erop dat een filmploeg van Defensie het transport en de plechtigheid in Brugge in beeld zal brengen. Leerlingen van drie Brugse scholen (Atheneum, Academie en OLVA De Meersen) nemen deel aan de evenementen. Op 10 november om 11 uur is er de ceremonie Gathering of the Soil op de militaire begraafplaats in Assebroek. Daar wordt opnieuw de Onbekende Soldaat aangeduid en een paneel ingehuldigd.

Die urne wordt op 11 november bij de Congreskolom in Brussel geplaatst, de as van de vier andere urnen wordt door Brugse leerlingen uitgestrooid op het kerkhof in Asseboek. Op 11 november is er nog de jaarlijkse hulde aan het ruiterstandbeeld van Koning Albert I in Brugge. De Grote Oorloog telde miljoenen doden, in ons land sneuvelden 61.500 militairen waaronder 3.325 onbekende soldaten.

De expowanden in het stadhuis van Brugge en het stadsarchief zijn nog tot zondag 8 januari te bezichtigen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier