Hedwig Swimberghe staat aan de top van de klarinetwereld: “Blij om deel uit te maken van Brugge”

Hedwig Swimberge. © Davy Coghe
Redactie KW

De internationale top onder de klarinettisten woont in Assebroek en luistert naar de naam Hedwig Swimberghe (68). En hoewel deze ‘globetrottende’ muzikant meer in het buitenland vertoeft dan in zijn eigen stad, kan ook hij de pracht van Brugge waarderen: “Ik vloek net als veel andere Bruggelingen weleens op de toeristen, maar waarom komen ze naar hier? Er is hier van alles te beleven en het is hier zo mooi…”

Als kleine jongen leek er voor Hedwig Swimberghe maar één levenspad weggelegd: eentje in de muziekwereld. Het verhaal van de paplepel en heel wat talent, weet je wel. Zijn metgezel om dat pad mee te bewandelen lag zelfs nog voor die allereerste paplepel vast. Een verhaal over eeuwige jeugdliefde, hard labeur, avontuur en muziek, veel muziek.

Was er eigenlijk een plan B?

“Neen, ik moest en zou muzikant worden. Dat zat zo in mijn koppig hoofd. Iedereen zei ook dat ik veel talent had. Dat effent al snel het pad om in iets verder te doen. Ik heb ook nooit veel moeten studeren om goed te spelen. Talent is trouwens genetisch, dat kun je niet kweken. Vader was een formidabel muzikant in de Brugse scoutsharmonie en moeder was een hele goeie zangeres. Mijn broer is ook muzikant, we zijn opgegroeid met muziek.”

Hoe kies je als kind voor de klarinet als instrument?

“Mijn moeder wou eigenlijk dat ik piano leerde. Maar dat zei me niet veel, ik weet niet waarom. De klarinet sprak me wel al heel snel aan. Het is een van de meest rijke instrumenten van het orkest: romantisch, exotisch en erotisch. (lacht) Je moet je fantasie wat laten gaan.”

Heb je zo je vrouw Olivia verleid dan?

“Nee, dat was op de materniteit. (schaterlacht) Onze twee moeders lagen na onze geboorte toevallig naast elkaar op de afdeling. Olivia en ik zijn samen naar de kleuterschool gegaan. Op de drempel van de klas vroeg ik haar altijd een kus. We gingen samen de klas binnen en samen weer naar buiten. Onze hele schoolcarrière, zelfs onze hogere studies muziek in het Conservatorium in Gent, hebben we samen afgelegd. Curieus, hé? De eerste vonk sloeg over toen we 16 jaar waren en na onze studies zijn we getrouwd. Olivia richtte haar balletschool op en ik zocht werk in de muziekwereld.”

Ging dat vlot?

“Je moet zoeken zoals iedereen. Dat is niet gemakkelijk, maar je moet zelf wel stappen ondernemen. Veel jongeren studeren af en wachten tot er iets uit de hemel op hun hoofd valt. Dat werkt niet. Ik ben aanvankelijk, tegen mijn zin maar voor de centen, in de militaire muziekkapel beginnen spelen. Na twee jaar werd ik uit mijn lijden verlost, toen er een plek vrij kwam in het Filharmonisch Orkest van de BRT (nu onder de naam Brussels Philharmonic, red.).

Je evolueerde al snel naar de internationale top van de muziekwereld.

(pikt in) “Ja, maar dat ging ook niet vanzelf. Er zijn mensen die afstuderen, werk vinden in een orkest of muziekschool en daar tevreden mee zijn. Why not, als je een mooi inkomen hebt. Maar ik was daar absoluut niet content mee. Ik wou meer. Ik heb deelgenomen aan vier internationale wedstrijden en won er twee van. Zo krijg je contacten en gaan er nieuwe deuren open. Ik ben ondertussen ook blijven verder studeren. Dat is het probleem van veel mensen. Ze stoppen met bijleren en na een jaar of tien zijn ze uitgeblust. Ik vind dat je bezig moet blijven.”

Je zag al grote stukken van de wereld. Keek je soms ook je ogen uit van de gewoontes in andere landen?

“Tijdens mijn eerste keer in Oekraïne ging ik ontbijten met de organisator van een muziekevenement. Hij zette een wodkafles op tafel. Ik had dat nog nooit gezien, toch niet bij het ontbijt. (lacht) Kom, zei hij, we drinken er eentje. ‘Ik moet wel nog werken, hé’, zei ik. Maar ik heb er wel van gedronken, hoor. (knipoogt) Ondertussen ben ik er al zo vaak geweest dat ik de trucjes al ken. Ik nip af en toe eens en geef de rest aan de planten. (lacht)

Was het een bewuste keuze om in dat drukke muziekleven kinderloos te blijven?

“Ja. We wilden ons helemaal op onze carrière smijten. Als je kinderen hebt, gaat dat niet. Allez, dat gaat wel maar dan met alle gevolgen van dien. Dan moet je je kinderen naar de grootouders sturen en zie je ze amper. Een halve opvoeding zagen wij niet zitten, dus zijn we ons ding beginnen doen. Spijt hebben we daar niet van.”

Hedwig Swimberge.
Hedwig Swimberge.© Davy Coghe

Ik moest en zou muzikant worden. Dat zat zo in mijn koppig hoofd

“We zien ook heel graag kinderen. We zien de kinderen op de balletschool opgroeien, soms van hun vier jaar al. Zo merken we trouwens hoe moeilijk het vandaag de dag is om kinderen op te voeden. Er is zoveel druk en input, met die sociale media om te beginnen. Je moet als ouder wat streng zijn maar tegelijk ook je kinderen steeds meer loslaten. In onze tijd was dat niet zo, hoor. Wij werden kort gehouden.”

Heeft dat zijn effect gehad op je muziekcarrière?

“Goh, dat weet ik niet. Er was in ieder geval geen ruimte om te discussiëren. De wil van mijn ouders was wet. Ik weet nog hoe mijn eerste jaar klarinet schitterend verliep. Maar tijdens mijn tweede jaar moest ik van de leraar een notitieboekje meenemen. Daar zou hij alle opmerkingen van in de les opschrijven. Ik ging met de poepers naar huis met dat boekje, hoor. (lacht) Ik was een beetje een speelvogel. Ik kreeg regelmatig een opmerking en toen kreeg ik er thuis regelmatig van langs.”

Komt die druk een creatief brein eigenlijk ten goede?

“Dat is een goeie vraag, waar ik het met mijn vrouw ook al vaak over heb gehad. Hoe komt het dat wij tweetjes onze grenzen zo ver hebben gelegd? Onze opvoeding, is het antwoord. Daarin hebben we geleerd wat we wilden en dat je stappen moet ondernemen om iets te bereiken. Die strenge opvoeding heeft geen nadelig effect gekend op mijn brein. Ik had een zodanig harde kop en wist wat ik wou. En we kregen thuis ook veel ruimte om te spelen en te oefenen. Ik deed het met plezier. En er was de droom van een carrière in het buitenland.”

Je vertoeft vaak in het buitenland, maar de basis van je leven ligt in Brugge. Hoe belangrijk is je geboortestad voor jou?

“Ik vloek net als veel andere Bruggelingen weleens op de toeristen, de woekerprijzen in restaurants en de parkeerproblemen. Maar aan de andere kant: waarom komen ze naar hier? Er is hier van alles te beleven en het is hier zo mooi. We moeten blij zijn dat ze onze stad blijven bezoeken. Dit is een unieke plek waar het ook als inwoner altijd een beetje aanvoelt als op reis zijn. Ik ben blij hier een deel van uit te maken.”

Brugge is een unieke plek waar het ook als inwoner altijd een beetje aanvoelt als op reis zijn…

“Ik heb een leuk verhaal van enkele jaren geleden. Olivia en ik zaten op een terrasje in het centrum. We raakten aan de praat met een Japanse vrouw en haar dochter. Toevallig genoeg moest ik een halfjaar later naar Japan voor een concerttournee. Ze zei dat ze zou komen luisteren. Ook al geloofde ik er niet al te veel van, we wisselden gegevens uit. Vijf maanden voor de concertreeks had ik al mijn schema voor Japan. Ik speelde dat allemaal door naar die dame. Er kwam geen reactie. Tijdens de repetitie voor het eerste concert in Japan, kwam ze plots binnen. Ik herkende haar meteen. Ze kwam me een geschenk geven: een kleine speld in de vorm van een zwaard met een parel. ‘Ik kan niet blijven voor het concert maar wou je dat toch komen geven’, zei ze. Het straffe van al? Ze had speciaal een duur ticket gekocht om binnen te komen maar kon niet eens blijven voor het concert zelf. Ze moest op tijd de bullet train terugnemen, maar liefst 800 kilometer naar huis. Kun je je dat voorstellen?”

Waarom zou ze dat gedaan hebben?

“Dat heeft te maken met respect. En cultuur. De mensen daar zijn ontzettend beleefd. De Chinezen trouwens ook. Hier overheerst jaloezie. Dat is iets wat je vaak merkt onder muzikanten. Ik maakte het ook mee. En eigenlijk is dat niet nodig, want met hoe meer je goed bent in iets, hoe beter dat is voor je eigen cultuur.”

Er is wel meer concurrentie dan.

“Dat kan geen kwaad, op voorwaarde dat iedereen dezelfde kansen krijgt. En daar knelt het schoentje. Subsidies worden soms oneerlijk verdeeld. Ik ga niet in detail treden want dat is een interview apart. (lacht) Maar jaloezie is nergens goed voor. We kunnen veel van elkaar leren. Ik heb vorige maand nog studenten horen spelen in Oekraïne, waarvan ik dacht: wauw. Zo blijf je bezig in het leven. Daar hou ik van.” (Thomas Rosseel)


De tips van Hedwig


Eten en drinken

“Ik ga graag een klein hapje eten in de Punta Est (Predikherenrei, red.). Het is er heel leuk vertoeven, vooral als het mooi weer is. Het café ligt ook aan het water. Dat speelt een enorm rol bij ons. Olivia en ik zijn schorpioenen van sterrenbeeld. Die houden van water. Of wij rekening houden met onze horoscoop? Nee, onze horoscoop leidt ons. Maar je moet daar ook je hoofd niet van volsteken, hé. Anders word je zot. (lacht) Ook naar ‘t Schrijverke aan het Guido Gezelleplein gaan we graag. Je kunt er zonder al te veel franjes lekker eten. Waar we ook graag gaan is Brasserie Raymond op de Eiermarkt.”

Hobby’s

“Ik zwem heel graag, maar ik kom er niet vaak toe. Enkel als we met verlof zijn, tot mijn grote spijt. Als musicus lopen je hobby en je werk eigenlijk door elkaar. Als ik een artiest opzoek met wie ik zal samenwerken bijvoorbeeld, dan zit ik heel lang aan mijn computer om alles over die persoon te lezen. Olivia haar dans houdt me ook enorm bezig. En tegen de mensen klappen is ook een leuke hobby, hé. (lacht) Ik heb zo nog eens uren zitten praten met een neuroloog op een nachttrein in Rusland. Ik kon al heel snel zijn uitleg niet meer volgen, maar dat gesprek blijft me bij.”

Favoriete plekje

“De Rozenhoedkaai. Dat is het mooiste plekje van Brugge. Wellicht heeft dat ook weer te maken met het water. Ook heel leuk aan Brugge is om er ‘s nachts rond te lopen. Dan bedoel ik om 2 uur ‘s nachts of 6 uur ‘s morgens, wanneer er echt niemand is. Dat is zo speciaal.”

Reizen

“Wij trekken meestal op vakantie naar de Costa Brava. We gaan er naar een rustig dorpje waar weinig buitenlanders komen en we kunnen genieten van de lokale keuken. Alles op het gemak, zonder al te veel gedoe. Barcelona is dan weer onze lievelingsstad. Je kunt er lekker eten en het culturele leven is er top. Olivia bewondert architect Gaudi van de Sagrada Familia enorm. Ik ga ook ontzettend graag naar Rusland. Het is wel steeds om te werken, maar een stad als Sint-Petersburg is fantastisch.”