Guy Servaes in de bres voor Oostends erfgoed: “Dat zorgt voor karakter en sfeer in je stad”

Dat niet alle huizen in Oostende zomaar tegen de vlakte gaan de dag van vandaag, is een verdienste van Dement. De vereniging zet zich al vijftien jaar in voor het behoud van Oostendse erfgoedpanden. Guy Servaes is al sinds het prille begin actief bij de vzw. En hoewel er veel veranderd is, blijft de vereniging nodig.

Hoewel de Mercator óók erfgoed is, mogen we helaas niet meer aan boord. Door de coronamaatregelen blijven ook de deuren van het museumschip gesloten. Even vlug poseren voor de foto kan wel nog, maar daarna is het snel weer naar buiten. Gelukkig is het een stralende herfstdag.

Guy, hoe is het voor jou allemaal begonnen? Had je altijd al interesse in erfgoed?

“In feite wel. Als kind was ik al gefascineerd door de geschiedenis en kocht ik vaak postkaarten van het oude Oostende. Ik vond het interessant om te zien hoe de stad geëvolueerd is. Ik kreeg ook al regelmatig boeken over Oostende. Een vreemde hobby voor een kind? Goh, anderen verzamelden voetbakprentjes, ik postkaarten (lacht). Nadien ging ik af en toe naar voordrachten bij Heemkundige Kring De Plate. Zo verzeilde ik daar in het bestuur. Ik vond het toen al altijd jammer als ik zag dat er weer eens een oud gebouw tegen de vlakte ging in Oostende. Niets tegen vooruitgang, maar ik ben misschien wel wat behoudsgezind. Ik wilde dat hier iets tegen gebeurde. Ik klopte aan bij De Plate, maar zij zagen het niet als hun kerntaak om hier tegen te protesteren.”

Uiteindelijk richtte je met enkele eensgezinden Dement op.

“Klopt. Begin jaren 2000 was er in de stad een enorme afbraakwoede. Veel meer dan de voorgaande jaren. In 2005 was er protest tegen de afbraak van het Hotel du Louvre in de Karel Janssenslaan. Er werd opgeroepen om naar de gemeenteraad te gaan, waar Groen hierover zou interpelleren. Ik moet zeggen dat ik daar erg ontgoocheld buitenkwam. Hoe minachtende en lacherig de schepen over erfgoed sprak… Het toenmalige bestuur hechtte er totáál geen belang aan. Samen met enkele andere mensen die die zitting hadden bijgewoond, richtten we een actiegroep op. We besloten om helemaal apolitiek te zijn.”

Ondertussen zijn we 15 jaar verder en is er veel gesloopt in Oostende, maar ook veel gered. Hoe heb je alles zien evolueren?

“Op het moment dat we van start gingen, had de SP.A de volstrekte meerderheid. Ze wisten niet goed hoe ze met ons moesten omgaan, konden niet om met kritiek. Ook de toenmalige burgemeester Vandecasteele deed erg lacherig over erfgoed, net als schepen Bart Bronders. Wij hebben overigens nooit op de man gespeeld, maar wel op het beleid. Daar ging het over. Nu, in de loop der jaren is er veel veranderd. Het systeem van de panden met hoge en lage locuswaarden kwam er, net als het Stadsatelier. Vroeger moesten bouwpromotoren zich aan enkele parameters houden zoals bouwdiepte maar voor de rest hadden ze vrij spel. Dat is vandaag de dag niet meer. Panden met erfgoedwaarde worden niet zomaar meer afgebroken en ook de architectuur is belangrijker geworden. En eerlijk? Dat is zeker een verdienste van Dement. Dat hebben wij mee op de agenda geplaatst.”

Niet alleen het bestuur, maar ook de Oostendenaars hechten meer waarde aan erfgoed?

“De algemene teneur bij de mensen vroeger was: die oude kroten, wat moet je daar nog mee aanvangen? Daarom dat we van meet af aan ook altijd erg hard hebben ingezet op sensibilisering. Wanneer een pand een grondige renovatie kreeg, hoor je mensen heel vaak zeggen dat het een prachtige huis is. Terwijl ze het voordien misschien niet eens zagen. Mijn advies is dus: kijk eens naar boven, en kijk door het verval heen (glimlacht).”

Waarom moeten al die erfgoedpanden bewaard blijven volgens jou?

“Als je op reis gaat, dan ga je toch graag naar een plek waar er nog veel van de oorspronkelijke gebouwen bewaard zijn? Dat geeft sfeer, karakter en ziel aan je stad. Oostende heeft een heel rijke geschiedenis, is ook veel meer dan enkel de belle époque. Bovendien is Oostende ook altijd een heel belangrijke stad geweest.”

Heb je een favoriet gebouw in Oostende?

(denkt na) “Dat vind ik een moeilijke. Ik hou meer van de sfeer, het geheel… Ik denk dat aan de zeedijk. De cabines ook typisch Oostends – de zee en het strand, de Gaanderijen… En het Kursaal. Ik ben best wel trots dat dat gebouw er nog staat. Het is niet alleen van aan de binnenkant mooi, maar ook aan de buitenkant. Het heeft niet veel gescheeld of ook dat gebouw was vervangen door een muur appartementen.”

Ondertussen is er een nieuwe bestuursploeg gestart, die beloofd heeft meer belang te hechten aan erfgoed. Hoe kijken jullie vandaag naar de politiek?

“Door corona ligt ook onze werking stil. Zo hadden we gepland om na één jaar bestuur een evaluatie te maken. Dat is er nu nog niet van gekomen. We hopen dat de kentering er is gekomen. Er zijn ook veel minder grote dossiers dan vroeger.”

Is Dement vandaag nog nog nodig?

“Ja. Ik zie het een beetje als een noodzakelijk kwaad. Daarom zou ik mijn werk bij Dement ook geen hobby durven noemen. Mochten de neuzen van het bestuur allemaal in dezelfde richting staan… Ik hoef niet per se voorzitter te zijn, maar ja, ik heb een groot onrechtvaardigheidsgevoel (glimlacht).”