Kerst en eindejaar op intensieve zorg: “Wij blijven volle gas geven, een andere keuze is er niet”

Verpleegkundigen Mariska Priem en Nele Valcke en intensivist Catherine Vandewaeter. © JOKE COUVREUR
Philippe Verhaest

De laatste plaats waar je de feestdagen wil doorbrengen, is zonder twijfel de dienst intensieve zorg in onze ziekenhuizen. Wij klopten aan bij AZ Delta in Roeselare, waar de Covid-19-bedden opnieuw zo goed als helemaal ingenomen zijn. “Een feestgevoel hebben wij niet, neen, met omikron voor de deur…”, klinkt het bij het zorg- personeel.

24 van de 42 bedden op de dienst intensieve zorg van AZ Delta in Roeselare zijn voorbehouden voor Covid-19-patiënten. En als u dacht dat de druk op onze ziekenhuizen de voorbije weken aan het afnemen is: guess again. Deze week waren 23 van die bedden ingenomen. Zo goed als volgeboekt, dus.

De boodschap van het zorgpersoneel is dan ook duidelijk: gebruik je (gezond) verstand tijdens de feestdagen. “Als we dit verhaal ooit een halt willen toeroepen, moeten we samenwerken. Dat betekent: de regels volgen, niets doen waar je je niet goed bij voelt en je laten vaccineren. Dat is de enige weg uit dit verhaal. En ondertussen blijven wij volle gas geven, voor iedereen die hier bij ons om hulp komt vragen. Een andere keuze is er niet”, klinkt het bij intensivist Catherine Vandewaeter (47), hoofdverpleegkundige Johan De Vos (60) en verpleegkundigen Mariska Priem (30) en Nele Valcke (34).

Soms is het alsof we tegen een vijand vechten die we niet kunnen verslaan

De zorgkundigen brengen hun feestdagen dan ook, minstens gedeeltelijk, door tussen hun patiënten. “Al zijn we niet echt in feeststemming, met omikron die er zit aan te komen. We hopen dat 2022 een jaar met minder corona-ellende wordt, maar de vijfde golf kan ook een vloedgolf worden. We weten nu al dat ons hele team er alles zal aan doen om overeind te blijven en de beste zorg te verlenen. Veel tijd om Kerstmis en Nieuwjaar te vieren, zullen wij niet hebben. Onze focus zal op de patiënten liggen. Een stukje taart of glaasje bubbels zullen we achterwege laten. Op de intensieve zorg zelf wordt, omwille van de coronamaatregelen, trouwens niets gegeten of gedronken.”

Geen adempauze

“Eigenlijk is het hier al bijna twee jaar er keihard tegenaan gaan zonder noemenswaardige adempauze”, zegt hoofdverpleegkundige Johan. “En dat laat zijn sporen na binnen het hele team. Mensen liepen zelf corona op of konden de hoge werkdruk tijdelijk niet meer aan. Het was vaak puzzelen om de dag- en nachtshifts gevuld te krijgen, maar het voorbije anderhalf jaar bewees tegelijk dat wie in de zorgsector werkt, érg weerbaar is. Petje af, daarvoor.”

Hoofdverpleegkundige Johan De Vos.
Hoofdverpleegkundige Johan De Vos. © JOKE COUVREUR

Intensivist Catherine knikt. De Houthaafse arts werkt sinds 2,5 jaar bij AZ Delta. “Hoezeer ik onze mensen bewonder, hoe jammer ik het vind dat de verdedigingsmuur die de vaccins optrokken voor sommige profielen niet hoog genoeg blijkt te zijn, toch zeker niet tegen nieuwe varianten. Ik stel al mijn hoop op de boostercampagne. Die is van levensbelang, nu omikron voor ons ligt.”

Wie nu op intensieve zorgen belandt, is ofwel jong(er) en niet-gevaccineerd of heeft een dubbele vaccinatie, maar ook zware onderliggende aandoeningen. “De vaccins wérken”, gaat Catherine voort. “Alleen blijken ze mensen met een stevige medische voorgeschiedenis niet voldoende te beschermen.”

Déjà vu-gehalte

Iets wat verpleegkundigen Mariska uit Beselare en de Ardooise Nele beamen. Zij hebben respectievelijk 7,5 en 12 jaar ervaring op intensieve zorg. “Ook voor ons is de situatie sinds maart 2020 ongezien. We kunnen enkel maar vrágen dat mensen zich laten vaccineren, want het maakt wel degelijk een verschil. De vierde golf is nog niet voorbij of de vijfde staat al met één voet in de deuropening. We kunnen de huidige situatie enkel als niet goed omschrijven. Wij blijven in de vuurlinie staan, maar het déjà vu-gehalte wordt dag na dag groter. Soms hebben we het gevoel tegen een vijand te vechten die we maar niet kunnen verslaan.”

Het doet nog altijd pijn om coronapatiënten te zien sterven. De IC is de laatste reddingsboei, alleen blijkt dat beest soms sterker dan onze middelen. Dan vloek je wel eens.

“We leven en werken van dag tot dag”, pikt intensivist Catherine in. “Bij elke piek slaat de onzekerheid toe, want we weten niet hoe groot de golf, of tsunami, zal zijn. Maar ondanks alles houden we er de moed in. Dat moet ook, want we willen iedereen helpen. Dat is de kern van onze job.”

Al is dat niet altijd even makkelijk, getuigen Nele en Mariska. “Het doet nog altijd pijn om coronapatiënten te zien sterven. De IC is de laatste reddingsboei, aan ons om alles in het werk te stellen om onze patiënten beter te maken. Alleen blijkt dat beest soms sterker dan onze middelen. Dan vloek je wel eens.”

Traantje

Dat weegt ook mentaal op het team. “Gelukkig kunnen we op elkaar rekenen”, klinkt het unisono. “Wanneer het wat lastiger is, vinden we hier op de dienst altijd wel een klankbord. We tonen ook veel begrip voor elkaar, hier mag al eens een traantje vloeien of kan al eens een stem de hoogte in gaan, dan zijn we er voor elkaar. Het klinkt misschien vreemd, maar corona heeft ons nóg meer naar elkaar doen toegroeien. We weten perfect wat we aan elkaar hebben. Op een dienst als de onze is dat goud waard.”

Vooral humor blijkt het gouden recept om met de aanhoudende stroom aan coronapatiënten om te blijven gaan. “Voor elke covid-besmetting die hier vertrekt, krijgen we een nieuwe binnen. Een grapje op tijd en stond kan dan véél uithalen”, benadrukken Mariska en Nele. “Samen met muziek. Niet dat we hier plots de volumeknop op maximum zetten, maar het kan wel even je gedachten verzetten. En dan ben je weer klaar om er tegenaan te gaan.”

Hun grote motivatie halen de intensive caregivers uit de patiënten die uiteindelijk hun dienst weer mogen verlaten. “Wanneer we weken of maanden later vernemen dat ze op de goeie weg zijn of alweer helemaal de oude zijn, weten we weer waarom we ons elke dag opnieuw in het zweet werken. Tussen de tweede en derde golf ontvingen we een video vol getuigenissen van mensen die Covid-19 overwonnen hadden en door ons verzorgd waren. Dát stuwt je weer vooruit en geeft letterlijk zuurstof. Die dankbaarheid betekent heel veel voor ons.”