Pakket omikronmaatregelen op komst, nieuwe lockdown is nu geen concrete piste

© BELGA
Olaf Verhaeghe

Het Overlegcomité van woensdag buigt zich over een aantal strengere omikronmaatregelen om de steile opmars van de nieuwe coronavariant het hoofd te bieden. Vooral slechte verluchte plekken komen in het vizier. Een nieuwe lockdown naar Nederlands voorbeeld ligt niet meteen op tafel, al predikt minister Frank Vandenbroucke wel voorzichtigheid.

De curves zijn gunstig met minder nieuwe coronabesmettingen, minder nieuwe ziekenhuisopnames en ook minder corona-overlijdens. Maar in de schaduw van de dalende deltalijntjes zit de omikronvariant verstopt. Die nieuwe versie van het coronavirus, naar schatting drie keer zo besmettelijk als zijn voorganger, is in ons land intussen goed voor één op de vijf van de nieuwe gevallen. Vorige week vrijdag was dat nog maar 10 procent.

Omikronschakelaar

Omikron rukt snel verder op, de modellen van biostatisticus Geert Molenberghs geven aan dat die tussen kerst en nieuw dominant wordt. Begin januari zal de omikronvariaant al instaan voor bijna 100 procent van de nieuwe besmettingen. Dat de coronacurves straks weer zullen stijgen, is een zekerheid. En hoewel van omikron wordt aangenomen dat ie minder ziek maakt, leiden meer besmettingen sowieso opnieuw tot meer hospitalisaties. De uitloper van de vierde coronagolf is nog bezig of daar doemt al een vijfde op.

Om de omikrongolf het hoofd te bieden, kijken de experten naar een pakket nieuwe maatregelen, naast het verder inzetten op de boosterprik en het vasthouden aan basisregels zoals het dragen van de mondmaskers. Ook voor het Overlegcomité van woensdag is omikron het belangrijkste onderwerp. Normaal zou de fameuze coronabarometer worden besproken, maar die lijkt door de veranderende situatie omgedoopt te zullen worden tot omikronschakelaar.

Een lockdown naar het voorbeeld van Nederland is voorlopig niet aan de orde. Maar minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil naar eigen zeggen wel het voorzichtigheidsprincipe toepassen. “Als we woensdag weten wat we willen, moet het onmiddellijk gebeuren”, klonk het maandagavond in Terzake. “We willen niet in een complete lockdown terechtkomen, zeker niet voor de kinderen of voor onze persoonlijke contacten. Maar omikron is erg besmettelijk en er is nog veel onzekerheid. Ik hoop woensdag op voorzorgsmaatregelen.”

Nieuw advies

Hoe die maatregelen er concreet moeten uitzien, is nog niet duidelijk. De groep experten van de GEMS zat maandagavond samen om een nieuw advies aan het coronacommissariaat van Pedro Facon over te maken. Die komen in de loop van dinsdag bij het kernkabinet terecht. Bedoeling lijkt om een aantal duidelijke drempels vast te leggen gekoppeld aan maatregelen die ingaan van zodra de coronacijfers opnieuw fors toenemen.

Minister Vandenbroucke lijkt echter niet van plan om de omikronopmars over te laten aan een automatische piloot. “Met een virus als dit zullen er altijd onzekerheden zijn”, klonk het. “We zullen altijd waakzaam moeten blijven, regelmatig in een kramp moeten schieten en snel moeten optreden.” Dinsdag kwam naar buiten dat minister Vandenbroucke ervoor pleit de regels rond de coronapas strenger te maken. Dat zegt hij in het VRT-programma Op Slot dat dinsdagavond wordt uitgezonden. Enkel wie gevaccineerd is, zou nog zo’n Corona Safe Ticket kunnen krijgen, een negatieve test zou dan niet langer volstaan. Werken met een vaccinatiecertificaat lijkt vooral ook een alternatieve manier om de coronaprik te verplichten.

Waar ingrijpen?

Vraag is op welke vlakken snel ingrijpen op dit moment kan. Een algemene lockdown wordt dus uitgesloten, net als een inperking van het aantal sociale contacten. Al snel komt zo de horeca, vandaag met een sluitingsuur om 23 uur, opnieuw in het vizier, net als binnenevenementen. Vooral slechte geventileerde zalen lijken zich zorgen te moeten maken.

Voor wat samenkomsten in de buitenlucht betreft, komen de drukke kerstmarkten en winkelstraten in beeld. De lockdown bij onze noorderburen zorgde voor een toestroom aan Nederlanders in veel grote steden. Van echte publieksmanagement of crowd control was in de meeste winkelstraten niet al te veel te merken. Ook de maatregelen voor het publiek in voetbalstadions, de jongste dagen en weken meermaals in opspraak om verschillende redenen, kunnen wel eens strenger worden.

De Franstalige groenen van Ecolo brengen tot slot een opvallend voorstel mee naar de tafel van het Overlegcomité. In de aanloop naar de feestdagen pleiten zij er, net als PVDA eerder, voor om zelftesten gratis beschikbaar te stellen. Vandaag kosten die tussen de 3 en 8 euro per test. Vicepremier Georges Gilkinet ziet in de gratis zelftesten een ‘investering om het virus in te dijken en de druk op de ziekenhuizen te verlichten’. Bovendien zou er voor Gilkinet geen limiet op het aantal testen per persoon mogen staan, maar de verdere concrete invulling is nog onduidelijk. Of het effectief tot gratis zelftesten zal komen, is nog maar de vraag. De meeste regeringspartijen houden zich op de vlakte, Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert stelde zich in Het Laatste Nieuws de vraag ‘wie dat allemaal gaat betalen’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier