Bodem en putwater nog altijd vervuild met PFAS door brand in 2011 nabij Scheepsdalebrug in Brugge, Stad maant aan tot voorzorgsmaatregelen

Er is bodemverontreiniging vastgesteld in de buurt van de Scheepsdalebrug in Brugge. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Alle bewoners in een straal van 500 meter rondom de Scheepsdalebrug in Brugge hebben een brief gekregen van het stadsbestuur, waarin hen aangemaand wordt om voorzorgsmaatregelen te nemen wegens verontreiniging met PFAS. Bluswerken na een brand bij Huurland twaalf jaar geleden zouden de bodem en het grondwater ernstig bevuild hebben.

Het laatste wapenfeit van klimaatschepen Minou Esquenet als waarnemend burgemeester, tijdens de vakantie van Dirk De fauw, kan tellen. In een brief aan de bewoners van Sint-Pieters en Christus-Koning waarschuwt zij op vraag van het Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid voor grondwaterverontreiniging.

Christus-Koning herademt nochtans net nadat eerder bodemonderzoek uitwees dat de cyanide-vervuiling door de voormalige gasfabriek in de Scheepsdalelaan beperkt is….

PFAS

“Tijdens een oriënterend bodemonderzoek werden er concentraties aan PFAS aangetroffen die een duidelijke aanwijzing zijn van een ernstige verontreiniging in het grondwater op een terrein ter hoogte van de Blankenbergse Steenweg”, stelt Minou Esquenet.

De waarnemend burgemeester voegt er wel aan toe dat de eigenaar van het perceel op geen enkele wijze zelf verantwoordelijk is noch betrokken is bij de oorzaak van de verontreiniging: “De verontreiniging is niet op zijn terrein ontstaan, wel op een naburig terrein in het verleden. Via onderstroming heeft de verontreiniging zich verspreid.”

Rapport

De eigenaar in kwestie is begrafenisondernemer Marc Vanheste (64). Hij begrijpt de commotie die het Brugs stadsbestuur in de buurt veroorzaakt niet en zwaait met een geruststellend eindrapport van de Vlaamse overheid, waarin het volgende letterlijk te lezen staat: “De resultaten van de bodemstaalanalyses zijn geruststellend, waardoor ‘no regret’-maatregelen voor bodemgebruik niet nodig zijn.”

“Wat is er nu gebeurd? Recent heb ik zelf een bodemattest aangevraagd, ze zijn hier op verschillende plaatsen komen boren. Op een halve meter van de scheidingsmuur met de appartementen naast onze zaak is er in het grondwater PFAS gevonden. Het gaat om niet-afbreekbare chemische stoffen die je onder meer in bluswater aantreft. Twaalf jaar geleden, op 16 november 2011, heeft er naast de deur een zware brand gewoed bij Huurland.”

“Nadien is dat bedrijf vervangen door een appartementsgebouw. Toen werd er bij het bodemonderzoek blijkbaar geen aandacht besteed aan PFAS. Pas sedert het aantreffen van vervuilde grond bij de aanleg van de Oosterweelverbinding in Antwerpen is PFAS een hot item geworden. Omdat ik nu zelf een bodemattest nodig had, is die vervuiling toevallig aan het licht gekomen.”

Geen paniek

Waarnemend burgemeester Minou Esquenet stelt: “Het Vlaamse Agentschap Zorg & Gezondheid heeft ons laten weten dat er een vermoeden is van vervuild grondwater. De waarden in de bodem zelf waren geruststellend, dus er zijn geen specifieke adviezen voor het bodemgebruik in deze zone.”

De brand bij Huurland in november 2011 in de Blankenbergse Steenweg in Brugge vereiste zware bluswerken, daardoor is er nu PFAS in de bodem en het putwater.
De brand bij Huurland in november 2011 in de Blankenbergse Steenweg in Brugge vereiste zware bluswerken, daardoor is er nu PFAS in de bodem en het putwater. © Michel Vanneuville

“De adviezen slaan enkel op het gebruik van zelf opgepompt grondwater. Dit treft slechts een beperkt aantal huishoudens. Wie gebruik maakt van stadswater hoeft zich dus helemaal geen zorgen te maken. Er is geen reden tot paniek, maar wij willen de betrokken bewoners op de hoogte brengen dat ze dus beter geen grondwater gebruiken voor consumptie.”

“De volgende stap is nu een uitgebreider onderzoek, een zogenaamd beschrijvend bodemonderzoek op het terrein waar de verontreiniging in ontstaan. Het is de bedoeling om de omvang van de verontreiniging in kaart te brengen om na te gaan of sanering noodzakelijk is.”

Voorzorgsmaatregelen

In hun richtlijnen vragen het Vlaams Agentschap en het stadsbestuur de buurtbewoners in een zone van 500 meter rond de site enkel om veiligheidshalve tijdelijk geen putwater te drinken of te gebruiken om thee of koffie te maken. En evenmin om zwembaden te vullen en moestuinen putwater te geven. Om auto’s te wassen, toiletten door te spoelen, opritten af te spuiten en sierplanten water te geven gebruiken buurtbewoners best regenwater in plaats van grondwater.

Wie voor werken grondwater dient op te pompen, moet het bemalingswater laten analyseren op de aanwezigheid van PFAS.

Resultaten

Hoe moet het verder? Het stadsbestuur staat in contact met het Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid en met de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij.

“Van zodra de onderzoeksresultaten van het beschrijvend bodemonderzoek beschikbaar zijn, zullen we de buurt over mogelijke gevolgen informeren. De doorlooptijd van dergelijke onderzoeken wordt op minimum acht tot twaalf maanden geschat”, aldus Minou Esquenet.

Zes vervuilde sites

Er zijn zes sites op Brugs grondgebied, waar in de bodem PFAS aangetroffen werd. Naast de Blankenbergse Steenweg gaat het om de voormalige stedelijke stortplaats van Male, de percelen van Alstom in de Vaartdijkstrtaat, de brandweerkazerne in de Walweinstraat, de Zeelaan in Lissewege en het bluscenter van de Marine in Ryckeveldebos. Raadslid Andries Neirynck (Groen) pleitte eerder al tijdens de gemeenteraad voor een deftig plan van aanpak.

Niet spelen

Voor de brandweerkazerne in de Walweinstraat adviseert het Agentschap Zorg & Gezondheid ‘no regret’-maatregelen: “Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein, maak het verharde terrein regelmatig schoon en vermijd dat losliggende grond verwaait.”

In een straal van 100 meter rond de kazerne en rondom de vervuilde site in de Zeelaan worden buurtbewoners aangeraden om zelfgeteelde groenten en fruit goed te wassen en af te wisselen met producten uit de handel. Zeker kinderen onder de twaalf jaar en zwangere vrouwen moeten voorzichtig zijn.

Voorzorgsmaatregelen

Andere voorzorgsmaatregelen zijn: eet maximaal één ei per week van eigen kippen en gebruik uw compost niet als meststof voor uw tuin en pas een goede hygiëne toe….

Binnen een straal van 500 meter wordt aan buurtbewoners gevraagd om putwater niet als drinkwater te gebruiken. Putwatergebruikers wordt zelfs aangeraden om zich te laten aansluiten op het openbaar waterleidingnet. (SVK)

Info: www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier