Fundering van 15de-eeuwse Katelijnepoort blootgelegd bij werken

Ter hoogte van de Katelijnepoort, met de brug over de ringvaart, worden momenteel de funderingen van de gelijknamige, afgebroken 15de eeuwse Katelijnepoort blootgelegd. © Davy Coghe
Piet De Ville
Piet De Ville Medewerker KW

Bij de werkzaamheden voor de heraanleg van de Katelijnestraat in Brugge worden momenteel de fundering van de oude, afgebroken 15de-eeuwse Katelijnepoort blootgelegd. “De vondst was zeker verwacht maar daarom niet minder mooi”, zegt Thomas Pieters van het archeologisch bureau BAAC Vlaanderen.

De nog maar recent gestarte werken voor de heraanleg van de Katelijnestraat in Brugge brengen nu al mooie historische vondsten naar boven. Ter hoogte van de Katelijnepoort, met de brug over de ringvaart, worden momenteel de funderingen van de gelijknamige, afgebroken 15de eeuwse Katelijnepoort blootgelegd.

Funderingen blijven behouden

“Het gaat om mooie maar verwachtte vondsten, elke fiere Bruggeling wist de oude Katelijnepoort zitten”, zegt Thomas Pieters van het archeologisch bureau BAAC Vlaanderen. “Onze taak bestaat er in de structureren te registreren en in kaart te brengen. De aannemer bekijkt momenteel hoe de geplande leidingen geplaatst kunnen worden zodat de funderingen zo min mogelijk beschadigd raken. De funderingen blijven ondergronds behouden.”

(lees verder onder de foto)

“Het gaat om mooie maar verwachtte vondsten, elke fiere Bruggeling wist de oude Katelijnepoort zitten”, zegt Thomas Pieters van het archeologisch bureau BAAC Vlaanderen.© Davy Coghe

Voor alle duidelijkheid: na het volledig in kaart brengen en de aanleg van fotografische documentatie gaat de funderingen dus terug ondergronds. “Het gaat inderdaad om een conservatie-opdracht”, zegt schepen van Openbaar Domein Mercedes Van Volcem. “Het is belangrijk alles goed in kaart te brengen maar uiteraard moeten ook de werkzaamheden voor de heraanleg van de Katelijnestraat verder kunnen gezet worden. Ik heb begrepen dat er door deze archeologische vondsten hier nauwelijks vertraging zal zijn.”

Herbouwd in witte natuursteen

De (Sint)Katelijnepoort, waarvan de historische funderingen dus worden blootgelegd, maakt deel uit van de tweede stadsomwalling van Brugge (1297-1299). De poort leidde destijds naar de Sint-Catharinaparochie, waarvan de kerk buiten de stadsmuren lag.

(lees verder onder de foto)

Na het volledig in kaart brengen en de aanleg van fotografische documentatie gaat de funderingen dus terug ondergronds.
Na het volledig in kaart brengen en de aanleg van fotografische documentatie gaat de funderingen dus terug ondergronds.© Davy Coghe

“Na de nederlaag van de Bruggelingen tegen de Gentenaren in de slag op het Beverhoutsveld (1382) werd de poort op bevel van Filips van Artevelde gesloopt. Ze werd in het begin van de 15de eeuw in witte natuursteen herbouwd”, legt archeoloog Thomas Pieters uit.

(lees verder onder de foto)

“Het gaat inderdaad om een conservatie-opdracht”, zegt schepen van Openbaar Domein Mercedes Van Volcem. “Het is belangrijk alles goed in kaart te brengen.© Davy Coghe

“De aangetroffen poortfunderingen behoren dus tot deze 15de-eeuwse poort. In de 17de eeuw veranderen de vesten grondig van uitzicht omdat de bestaande eenvoudige omwallingen niet meer volstonden om weerstand te bieden aan het geschut van de vijandelijke artillerie en kanonnen. En in 1782 besliste de Oostenrijkse keizer Jozef II dan de stadswallen te ontmantelen omdat het verdere onderhoud ervan een nutteloze belasting was voor de schatkist en omdat toen noch van Frankrijk, noch van de Verenigde Provinciën militair gevaar te vrezen was.”

“Met buskruit gesloopt”

In de 19de eeuw werden de stadspoorten dan nog gebruikt om toegang te houden op het in- en uitgaande verkeer en ze waren zo een schakel in de inning van douane- of octrooirechten. Met het afschaffen van deze rechten werden de stadspoorten en de bijhorende octrooihuisjes hun bestaansrecht ontnomen. In Brugge sneuvelde de Katelijnepoort dan ook in 1862, later gevolgd door de Boeveriepoort (1863) en de Dampoort (1871). “Ze werden met buskruit gesloopt”, geeft archeoloog Thomas Pieters nog mee. “De overige vier stadspoorten bleven gelukkig van de sloophamer gespaard. Bijzonder detail is overigens dat de broer van Guido Gezelle, die bij de betrokken aannemer werkte, zwaar gewond raakte bij de afbraak van de Katelijnepoort, voornamelijk aan het been en dat zijn been hierdoor geamputeerd moest worden…”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier