Floor (8) maakt samen met haar opa een boek over doodgeboren zusje

Ontreddering, ongeloof en tomeloos verdriet bij Johan Strobbe en zijn familie, toen op 20 januari 2010 zijn eerste kleinkindje Fien doodgeboren werd. Na nochtans een probleemloze zwangerschap van zijn oudste dochter Els, dus had niemand het drama zien aankomen. Intussen heeft Els nog twee dochtertjes, Floor (8) en Fraukje (6), en samen met de oudste van de twee heeft Johan het voorbije jaar een kinderboek geschreven over het ‘sterrenzusje’ van Floor. Laatstgenoemde heeft heel wat ideeën aangereikt en de tekeningen voor het boek ‘Mijn zus is een regenboog’ gemaakt.

Johan Strobbe (61) woont met zijn vrouw Lieve Deprez (62) in de Oude Gentweg. Ze hebben twee dochters, Els (37) en Lies (35), en zes kleinkinderen: Fien (+), Floor en Fraukje bij Els, die eveneens in Torhout woont, en Linde (5), Sander (3) en Jonas (8 maanden) bij Lies, die naar het verre Kessel-Lo in Vlaams-Brabant getrokken is.

Worstelen met tal van vragen

Johan is sinds 1 oktober met pensioen als taaldocent zakelijk en juridisch Engels aan de KULAK in Kortrijk. In zijn vrije tijd is hij jarenlang bestuurslid van de plaatselijke zwemclub Thor geweest. Ook zijn vrouw Lieve heeft vele jaren lesgegeven, met name aan het Sint-Vincentiusinstituut.

Het idee om samen met zijn kleindochter Floor Van der Fraenen dit kinderboek te schrijven hij de tekst, zij de tekeningen en het aanreiken van een aantal ideeën rijpte al een tijdje in de geest van Johan. Floor is een vrolijke meid van 8. Ze noemt haar opa Johan haar BFF: haar Best Friend Forever. Ze zit in het derde leerjaar van de Torhoutse vrije basisschool Driekoningen, is lid van zwemclub Thor en volgt woordkunst, tekenen en dans aan de plaatselijke Kunstacademie. Maar tussen al die leuke activiteiten door worstelt ze geregeld met wat er haar verteld is over de stille baby Fien, het zusje dat ze uiteraard nooit gekend heeft.

“Ze stelt zich vragen over haar oudere zus”, aldus Johan. “Waar Fientje zich nu bevindt, of ze ons ziet en of ze het goed maakt. Vragen die een mens naar de keel grijpen. Vooral wil ze weten waarom dit alles heeft moeten gebeuren. Want, zo zegt ze, alleen oude mensen sterven, toch? Al die vragen zijn voor mij de aanzet geweest om het kinderboek te schrijven dat nu verschijnt. Ik ben trouwens blij dat het nog net vóór Allerzielen uitkomt, het moment waarop de mensen hun dierbare overledenen herdenken.”

Regenboog verandert in kind

Mijn zus is een regenboog is een fictieverhaal, maar voor Johan en Floor sowieso heel persoonlijk. De namen van de zusjes in het boek zijn overigens effectief Fien en Floor. Met dat verschil dat Floor in het scenario al 7 jaar is als Fien doodgeboren wordt.

Het verhaal ontroert en raakt, maar wordt nooit sentimenteel. “Ik wou het zo realistisch mogelijk houden”, zegt Johan. “Op basis van authentieke gebeurtenissen en gevoelens. Toegegeven, voor mij is dit, bijna tien jaar na het drama, een vorm van therapie. Ik heb heel wat tijd nodig gehad om de dood van Fientje te verwerken. Bijzonder lang heb ik met een zwaar pak op mijn hart gelopen. Zoiets verschrikkelijks mag en kan nooit helemaal slijten, maar niettemin komt in het boek naar voor dat je moet kunnen blijven genieten en dansend door het leven gaan, ook als je elke dag geconfronteerd wordt met gemis en verdriet. Je overleden familielid blijft sowieso voor altijd in je hart. In dat opzicht hoop ik dat het boek voor kinderen én volwassenen die met verlies omgaan, enige troost en perspectief kan bieden. Zonder de zaken te verbloemen of te verpoëtiseren.”

Dat Johan het verhaal realistisch wou houden, mag blijken uit een bepaalde passage. “Floor zat vaak naast me terwijl ik op de laptop aan het boek bezig was en stelde me op een gegeven moment voor om het doodgeboren kindje weer levend te maken. Ik wou dat niet, vanwege niet écht, en toen is ze zelf met de oplossing gekomen. Het hoofdpersonage uit het boek, het 7-jarige meisje, krijgt op een nacht een droom en daarin wordt haar dode zusje effectief opnieuw levend. Hoe dat gaat? Ze ziet een grote, mooie regenboog en die verandert plots in het herrezen kind. Vandaar de titel en de covertekening van het boek. Als Floor-uit-het-boek ontwaakt, zegt ze: Mijn zus is een regenboog. Maar in werkelijkheid blijft Fien alleen doorleven in de harten van de familie. Het unieke van het verhaal is dat het verteld wordt vanuit het standpunt van een 7-jarige. En dat het niet professioneel geïllustreerd is, maar wel met authentieke tekeningen door mijn kleindochter Floor.”

Impact van een stille baby

Johan en Floor zetten met hun boek, dat op de eerste plaats bestemd is voor kinderen van 7 tot pakweg 11 jaar, de problematiek van de zogenoemde stille baby’s of sterrenkinderen centraal. “We laten zien welke vragen er leven bij zusjes of broertjes die zoiets meemaken”, vervolgt Johan. “Zoals gezegd, zonder het fraaier te maken dan het is. Zo heb ik het afscheid van het dode kindje min of meer beschreven zoals dat bijna tien jaar geleden met Fien effectief gebeurd is. Ik ben ervan overtuigd dat ook volwassen lezers er iets aan hebben.”

“De meeste sterrenmoeders zijn door wat er gebeurd is, getekend voor hun hele leven. Ze hebben het moeilijk met zaken die voor een buitenstander misschien een futiliteit lijken, maar dat in werkelijkheid niet zijn. Zo krijgen doodgeboren baby’s wél een overlijdensactie, maar géén geboorteakte. Waardoor de mama’s en de papa’s van die kinderen zich niet door de overheid erkend voelen als échte ouders van hun verloren kindje. Onderschat de impact niet van een stille baby. Ik herinner me dat onze Els op die januaridag in 2010 zei: we vertrekken met z’n tweeën naar de kraamafdeling en komen straks met z’n drieën terug. Niet dus (stilte). Gelukkigwerd Els toen uitstekend opgevangen in de kraamafdeling van het Torhoutse Sint-Rembertziekenhuis.”

Openstaan voor gesprek

Johan staat open voor gesprek met (groot-)ouders die hetzelfde hebben doorgemaakt. “Dat was een van de drijfveren om dit boek te maken. Dankzij de hechte band met Floor heb ik aan het schrijven veel deugd beleefd, al kan dat in deze context vreemd klinken. Ik ben blij dat ik het gedaan heb.”