Exacte locatie van Amerikaanse begraafplaats WO I ontdekt: Monument op verkeerde plaats

(foto JCR) © JOKE COUVREUR
Carl Bruneel
Carl Bruneel Medewerker KW

Oud-Stadenaar Kevin Breyne ontdekte de exacte locatie van het Amerikaanse veldhospitaal en de bijhorende begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog. Begraafplaats en veldhospitaal bleken zich niet langs de Ieperstraat tussen Stadenberg en de Vijfwegen te bevinden. Het monument dat ter ere van de gesneuvelde Amerikanen onthuld werd op de terreinen van vakantiehoeve Open Huis blijkt nu dus op de verkeerde plaats te staan.

Kevin Breyne pende in het boek Een spoorlijn, een bos, een oorlog de geschiedenis van spoorlijn 63 tijdens de Eerste Wereldoorlog neer. Die spoorlijn liep van Staden naar Ieper. “Ik wist al eerder van het bestaan van een Amerikaans veldhospitaal en een begraafplaats voor Amerikaanse soldaten in Staden af”, vertelt Kevin. “Van de Amerikanen die in Staden het leven lieten werden er nogal wat overgebracht van de Stadense begraafplaats naar de Amerikaanse begraafplaats in Waregem. Van de Stadense begraafplaats is evenwel geen spoor meer en ook naar de exacte locatie was het raden.”

De begraafplaats bevond zich tussen de huidige Charles Ampestraat, Filiplaan en Albertlaan

Exacte coördinaten

“Volgens diverse bronnen zouden het hospitaal en de begraafplaats zich in de buurt van vakantiehoeve Open Huis bevonden hebben”, gaat Kevin verder. “Op de terreinen van Open Huis werd in 2017 een monument onthuld ter ere van de gesneuvelde Amerikaanse soldaten. Hospitaal en begraafplaats blijken zich nu echter helemaal niet op die plaats bevonden te hebben. Dat kwam aan het licht toen ik dit jaar in augustus de vraag kreeg om mee te werken aan een reportagefilm over de Amerikaanse kunstenaar Frederick A. Demmler die op 2 november 1918 in het Stadense veldhospitaal overleed. Hij werd in Staden begraven en op 5 juni 1919 naar de Amerikaanse begraafplaats in Waregem overgebracht. Niet lang daarna liet zijn familie het lichaam naar huis repatriëren. Ik kreeg niet alleen zijn reburial card in handen, maar ook een plan van het American E. F. Cemetery n° 807 in Staden. Op het plan staan ook de exacte coördinaten van waar het kerkhof zich bevond. Daaruit is af te leiden dat de begraafplaats zich bevond tussen de huidige Charles Ampestraat, Filiplaan en Albertlaan. Op de Britse loopgravenkaart zie je er trouwens ook een spoorlijn passeren die de Duitsers aangelegd hadden om munitie naar het Vrijbos te transporteren. Die lijn kon dus ook door de Amerikanen gebruikt zijn om gewonden naar het veldhospitaal te brengen.”

Twijfels

“Ik meldde mijn vondst aan mijn contacten voor de reportagefilm, maar die bleven hun twijfels hebben. Zou het kunnen dat het hospitaal zich toch aan de voet van Stadenberg bevond en de begraafplaats aangelegd werd op de locatie die ik vond? Ik ging op zoek naar verder bewijs en vond dat in het dagboek van de Amerikaanse verpleegster Ethel Anderson. Ik had het dagboek al in 2015 leren kennen tijdens het schrijven van mijn boek. Zij schrijft op een bepaald moment when looking for camp we just follow the view along the horizon and look for the nine trees which stand in the field beside the camp. No other part of the country can claim a similar landmark. Ik raadpleegde de databank met luchtfoto’s van het kenniscentrum van het In Flanders Fields Museum en vond de 9 bomen terug op een luchtfoto die op 22 juli 1917 genomen werd. Ze zijn er duidelijk te zien langs de Lucasstraat. Het monument in Open Huis staat dus op de verkeerde plaats, maar ik laat in het midden of het een nieuwe plaats moet krijgen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier