Enkel Oostende en Middelkerke willen nog verdwaalpalen

Dominiek Vervaecke, de bedenker van de verdwaalpalen. © EFO
Hannes Hosten

Ruim 25 jaar waren de verdwaalpalen een vertrouwd beeld op al onze stranden. Deze zomer zijn ze enkel nog te zien in Oostende en Middelkerke. De intercommunale kustreddingsdienst IKWV spreekt van een ‘vertrouwensbreuk’ met bedenker Dominiek Vervaecke en zweert nu bij verdwaalarmbandjes. De oriëntatiepalen zijn dus geen sant in eigen land, maar 60 badplaatsen in Frankrijk en de Italiaanse toeristenmagneet Venetië plaatsen ze wel.

De palen met daarop een bal, huis, trein, boot, banaan of vis werden eind jaren tachtig bedacht door Dominiek Vervaecke. Kinderen kregen zo herkenningspunten op het strand, zodat ze altijd de weg terug naar hun ouders vonden. In 1997 kwamen er verdwaalarmbandjes bij met dezelfde logo’s en in 2011 was op die bandjes voor het eerst plaats voorzien om een gsm-nummer op te schrijven. De verdwaalpalen raakten bij iedereen bekend en leken niet meer weg te denken op onze stranden.

Tot Dominiek Vervaecke in 2013 voor het eerst geld vroeg aan de kustgemeenten voor het plaatsen van de oriëntatiepalen. Het project bleef al die jaren afhankelijk van sponsoring. De bank- en verzekeringssector zorgde 20 jaar lang voor de nodige centen, maar na de bankencrisis werd dat moeilijker. In 2013 besloot Vervaecke om voor het eerst 3 euro per dag per paal te vragen aan de kustgemeenten. En dat viel aan onze Noordzee niet in goede aarde…

Palen buiten

Uiteindelijk betaalden de kustgemeenten nooit huurgeld, want door de commotie kwam Vervaecke nog datzelfde jaar op zijn beslissing terug. Maar het kwaad was geschied, Blankenberge en Knokke-Heist haakten af. In 2014 gooiden ook de andere kustgemeenten de verdwaalpalen buiten, behalve Middelkerke, De Panne en Koksijde. In 2016 keerden de palen terug in Oostende, maar werden ze voor het laatst geplaatst in De Panne en Koksijde.

Het contract met Media Consulting, het bedrijf van Dominiek Vervaecke dat intussen is overgenomen door zijn dochters Inne en Bieke, liep immers ten einde. In 2018 staan er enkel nog oriëntatiepalen in Oostende en Middelkerke. Toerisme Oostende kocht 20 exemplaren aan en het gemeentebestuur van Middelkerke 30.

Verdwaalarmbandjes

“Wij hebben geen plannen om nieuwe oriëntatiepunten te voorzien”, zegt secretaris An Beun van de intercommunale kustreddingsdienst IKWV. “Sinds vijf jaar verspreiden wij verdwaalarmbandjes met Studio 100-figuren. Die zijn goed verspreid en liggen goed in de markt bij de kinderen. Dankzij de sponsors kunnen we dit jaar 750.000 stuks verspreiden met de populaire figuren Bumba en Maya. We stellen vast dat de meeste verloren gelopen kindjes in vijf tot tien minuten terecht zijn. Heel aanvaardbaar, hoewel het natuurlijk niet leuk is voor de mama’s en de papa’s.”

Dominiek Vervaecke stemde in met een interview, maar besliste na het gesprek niet meer mee te werken aan deze reportage

“Wat de palen betreft, op een bepaald moment is er een vertrouwensbreuk ontstaan tussen de kustgemeenten en de bedenker. Na Blankenberge beslisten ook de meeste andere kustgemeenten om hun contract met Media Consulting niet meer te verlengen. Dat had met centen te maken”, vertelt An Beun.

“Enkel Oostende en Middelkerke plaatsen nog altijd palen. Dat is de autonomie van de gemeenten, wij moeien ons daar niet mee. Vroeger ondersteunden wij de palen wel, maar nu niet meer omdat het systeem niet meer uniform is voor de hele kust.”

Geen Studio 100-palen

“Zoveel jaar geleden waren de oriëntatiepalen een schitterend initiatief. Maar vandaag zijn ze niet meer van deze tijd. De palen konden wel wat innovatie gebruiken, maar dat is niet gebeurd. Wij merken ook niet dat het aantal verloren gelopen kinderen stijgt of daalt sinds de palen er niet meer zijn. Integendeel zelfs, al heeft dat ook sterk met de weersomstandigheden te maken. De oriëntatiepalen zijn vooral nuttig voor volwassenen en oudere kinderen, maar kleine kindjes vinden ze maar moeilijk terug.”

In Middelkerke (foto) zijn de verdwaalpalen al geplaatst, Oostende volgt binnenkort.
In Middelkerke (foto) zijn de verdwaalpalen al geplaatst, Oostende volgt binnenkort.© Davy Coghe

Sommigen vermoeden dat het IKWV deze palen aan de kant schoof om palen met Studio 100-figuren in de plaats te zetten. “Niet waar”, zegt An Beun.

“Dat idee is ooit eens geopperd, maar direct weer van de tafel geveegd. Voor kleine kinderen maakt het niet uit wat je op die palen zet, ze vinden ze toch niet. Mijnheer Vervaecke neemt ons enorm kwalijk dat wij de palen niet meer ondersteunen, maar het zijn de gemeenten die de contracten niet meer verlengd hebben. Hij is rotsvast overtuigd van een complot, maar dat is niet waar. Jammer dat dit mooie product zo geëindigd is.”

Dominiek Vervaecke stemde in met een interview, maar besliste na het gesprek niet meer mee te werken aan deze reportage.

Met of zonder verdwaalpaal: 866 verloren gelopen kinderen

IKWV houdt cijfers bij van het aantal kinderen dat elke zomer door de redders terug bij hun ouders of begeleiders worden gebracht. Daaruit blijkt dat het aantal verdwaalde kindjes sterk varieert en vooral van de weersomstandigheden en de drukte op het strand afhankelijk is.

In 2012 liepen 1.010 kinderen verloren op het strand en in 2013 steeg dat tot 1.326. In 2014 waren 879 kinderen de weg kwijt, in 2015 1.181 en in 2016 piekten de cijfers met 1.703 verloren gelopen kinderen. In 2017 werd dat bijna gehalveerd tot 866 kinderen.

Oostende was vorig jaar koploper met 227 verdwaalde kinderen, Blankenberge volgde met 173 en De Haan werd derde met 107 verloren gelopen kinderen. Daarna volgden De Panne en Middelkerke (allebei 95), Nieuwpoort (57), Knokke-Heist (49), Koksijde (47), Zeebrugge (12) en Bredene (4). (HH)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier