“Elke Viaene of Vienne zal zijn stamboom vinden”

Huisarts op rust Jef Viaene is gebeten door stamboomonderzoek. (foto SLW)
Stefaan Lernout

Dezelfde familienaam hebben, is geen garantie dat je ook familie van elkaar bent. Stamboomonderzoek is langdurig en precies werk. Wat Jef Viaene na vijftien jaar onderzoek heeft gepubliceerd, is dan ook een huzarenstuk. Heet je Viaene, Viane, Vienne, Vyaene, Vyane, Deviaene, Vanvyaene of Vandeviaene, dan toont dit werk je wie je stamvaders zijn.

Sinds 1 januari is huisarts Jef Viaene op pensioen. Dat was voor hem meteen de aanzet om volop verder te werken aan het stamboomonderzoek waar hij vijftien jaar eerder aan begon. Over zijn eigen stamboom, die terugloopt tot stamvader Walrandus Viaene die in 1670 in Kortemark overleed, schreef hij in 2014 het boek ‘Leven en dood rond De Landsman’

De Landsman

“Bij mij was het feit dat mijn vader in brouwerij Louwaege in Kortemark had gewerkt de aanzet om de geschiedenis van mijn stam op te zoeken. Zo kwam ik in het bezit van heel wat gegevens. Een ervan was het verhaal van Philippus Viaene, een achterkleinzoon van Walrandus. Philippus was herbergier van De Landsman en in de omgeving van die herberg gebeurden er drie moorden en werd er een kind gevonden. Stof genoeg voor een boeiend boek.”

Maar Jef vond nog veel meer informatie. Ene Cesar Viaene verzamelde eerder al een schat aan gegevens die hij in 1976 gebruikte om een boek uit te brengen over de stam van Walrandus Viaene. Maar in die grote hoeveelheid gegevens kon de man geen orde krijgen. Jef pikte de draad op, want in het computertijdperk slaagde hij er wel in om de gegevens te structureren. “Na lang snuisteren in geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten van naamgenoten vond ik nog veel meer informatie. Zo kwam ik na al die jaren tot veertien stammen Viaene en drie stammen Vienne.”

DNA-onderzoek

Stamboomonderzoek is ingewikkelder dan je zou vermoeden. In totaal definieerde Jef Viaene zeventien stammen, waarvan de nakomelingen allemaal de naam Viaene, Viane, Vienne, Vyaene, Vyane, Deviaene, etcetera dragen. Twee verschillende individuen – zelfs met dezelfde naam – behoren tot een verschillende stam als ze geen gemeenschappelijke voorvader hebben. Die van Jef is Walrandus, bij de andere zestien is dat iemand anders. “Of die verschillende stammen in pakweg 1400 dezelfde stamvader konden hebben? Neen”, lacht Jef. “Want daar kom ik als wetenschapper op de proppen. Ik was altijd al geboeid door genetica. Ik gebruikte het ook in mijn praktijk. In 2018 slaagde ik erin om acht mannen van de verschillende stammen Viaene deel te laten nemen aan het DNA-Beneluxproject. Op basis van dat onderzoek konden we aantonen dat zo goed als alle stammen niét verwant waren aan elkaar.”

Een ontgoocheling was het niet. Ietsje meer werk wel, want de Moorselenaar nam zich voor om dan maar meteen de stambomen van alle stammen te maken. Het resulteerde in 2.000 bladzijden familiegeschiedenis. “Een diepgaand onderzoek”, verzekert hij me. “Iedereen met die naam in Vlaanderen, en bijna iedereen met die naam in Wallonië en Frans-Vlaanderen, zal zijn stamboom in dit werk terugvinden.” De stambomen zijn te consulteren in verscheidene centra voor Familiekunde en in het stadsarchief van Kortrijk. Of je kan Jef direct contacteren via jefviaene@belgacom.net.

Vijs los

In 2008 droegen maar liefst 2.625 Belgen de naam Viaene, het overgrote deel daarvan woont in West-Vlaanderen. Maar de naam komt als Viano of Viana ook voor in Zuid-Europa. Daarom vermoedt Jef dat een buitenlandse soldaat of koopman uit de toenmalige middeleeuwse havenstad Brugge de stamvader is van een deel van de Viaenes in West-Vlaanderen.

De huisarts op rust is een tevreden man. “Heel tevreden!”, benadrukt hij. “Het is een levenswerk. Je moet enerzijds een vijs los hebben om eraan te beginnen en anderzijds je vijs stevig vastdraaien om de moed te hebben om verder te doen!”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier