Elke Bruggeling produceert 40 kg afval te veel

Tegen 2022 moet elke Bruggeling van Vlaanderen 40 kilo minder restafval produceren. De huidige 200 kilo per inwoner moet dringend verminderd worden. IVBO-voorzitter Minou Esquenet staat bijgevolg voor een grote uitdaging. Want nu kieperen de 120 huisvuilophalers 1.000 à 1100 kilo restafval per uur in de IVBO-vrachtwagens. Die zware arbeid zorgt voor nogal wat ziekteverzuim. Dit jaar waren 7 procent van de ophalers meer dan een maand ziek….

Deze week mochten wij, in het gezelschap van IVBO-voorzitter Minou Esquenet, mee op ronde in de Brugse binnenstad. We kropen in de cabine van Kristof Viaene (45), die al sinds 1993 voor het Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor Vuilverwijdering en -verwerking in Brugge en Ommeland (IVBO) werkt. “Eerst jarenlang als oplader, na een examen in 2003 als chauffeur. Nu doe ik al negen jaar de ophaalrondes in de Brugse binnenstad. Af en toe snak ik naar een buitenronde, op het platteland. Want in de nauwe, middeleeuwse straatjes van Brugge mag je geen moment je concentratie verliezen.”

“We werken nu in shifts van drie korte en twee lange dagen. Zeker de lange dagen zijn belastend. In de winter vertrekken we in het donker om 7 uur en zijn we pas terug bij IVBO om 17 uur, als de zon opnieuw onder gegaan is. Ik hoop van harte dat de vage geruchten over nieuwe veranderingen van shifts loos alarm zijn. Vier lange dagen van negen uren zouden te zwaar zijn, zeker in de Brugse binnenstad.”

Geblokkeerd

“Mijn camion is wat minder breed en minder hoog dan de andere IVBO-wagens. Want anders raak ik niet onder de Eeckhoutpoort en kan ik niet manoeuvreren in de nauwe Artoisstraat. Soms gebeurt het nog dat ik vast raak, omdat er een auto fout geparkeerd staat. Dan bellen we aan, in de hoop dat de automobilist in een van de huizen woont. Want anders moeten we de politie en een takelfirma oproepen, wat zeker drie kwartier tijdverlies is”, zegt Kristof Viaene. Die ochtend kan hij de Karthuizerinnenstraat niet in, omdat een oplegger de toegang blokkeert. Bijgevolg kan hij het restafval van de politiepost voorlopig niet ophalen. En in de nauwe Kersenboomstraat verspert een brommer tegen een gevel de toegang, waardoor ophalers Brandon en Stijn 50 meter te voet moeten om de resterende bruine huisvuilzakken op te pikken.

Er zijn traditioneel piekmomenten van korte afwezigheid in de winter en het vroege voorjaar

In de Sint-Brunostraat moet Kristof Viaene noodgedwongen achteruit omdat zijn vrachtwagen niet onder de overhangende takken kan: “Het zijn beschermde bomen uit het gerechtshof. Ik heb dat al maanden geleden gerapporteerd. De stad Brugge mag die bomen niet snoeien, de federale overheid reageert niet!”

Verkeersagressie

Aan ongeduldige chauffeurs, die het niet kunnen verdragen dat ze aan een slakkengangetje achter de IVBO-kar moeten rijden, stoort Kristof Viaene zich niet: “Van zodra ik kan, laat ik auto’s passeren. Maar als chauffeurs echt ambetant en onbeleefd zijn, rijd ik nog wat trager. Tot een handgemeen is het nog niet gekomen, de verkeersagressie in Brugge is enkel verbaal. Maar sommige automobilisten proberen mijn vrachtwagen op het voetpad voorbij te steken. Dat kan zeer gevaarlijk zijn voor mijn twee ophalers. Ik hou ze nauwgezet in het oog en beschik over twee camera’s. De ene geeft zicht achter mijn kar, de andere in de dode hoeken. Dat komt goed van pas. Want bij de start en het einde van de schooltijd komen de fietsers van overal en moet je verduiveld goed uit je dopen kijken. Volgend jaar krijg ik een nieuwe wagen, die zal uitgerust zijn met een camera van 360°.”

(lees verder onder de foto)

“Hanteren jullie een aparte techniek om die 15 kilo wegende zakken in de vrachtwagens te kieperen?”, vragen we aan Brandon. “Neen, iedereen heeft zijn eigen manier om het te doen. Het is geen licht werk, nogal wat collega’s zijn in ziekteverlof. Sommige mensen steken te veel afval in hun zakken. Als ze meer dan 20 kilo wegen, laten we ze staan, met een sticker erop. Hetzelfde geldt voor zakken met glas. Tot nu toe ben ik nog nooit gewond geraakt, andere ophalers hebben zich wel al ernstig gesneden. Ik heb wel de inhoud van een gescheurde huisvuilzak over mij heen gekregen. Die zat vol met restanten van een meeneem Chinees. De rijst was precies aan het leven… er zaten beestjes in. Het heeft drie maanden geduurd eer ik nog een Chinese schotel gegeten heb. En naar die ene meeneem Chinees ga ik nooit meer…”

Hernia

Chauffeur Kristof Viaene kampt al een jaar lang met een pijnlijke hernia: “Deze job is erg belastend voor mijn rug. Door een geknelde zenuw in de rug heb ik voortdurend het gevoel dat mijn been slaapt. Mijn voet niet, dus ik kan nog rijden. Ik doe mijn job graag, anders hou je het niet vol. Maar ik heb toch al vijf weken thuis gezeten met ziekteverlof. Mijn vrouw is verpleegster en ze heeft mij al spuitjes in de rug moeten geven.”

(lees verder onder de foto)

IVBO-directeur Pieter Vijncke bekent dat er nogal wat ziekteverzuim is: “Veel van onze arbeiders zijn hier begonnen in de jaren ’80 en worden een dagje ouder. Voor 55-plussers is het geen sinecure om met zware zakken te sleuren. Op de lange werkdagen van negen uren haalt elke IVBO-werknemer gemiddeld 9.000 à 10.000 kilo afval op. Maar IVBO-ophaler is jammer genoeg nog niet erkend als zwaar beroep, zodat onze arbeiders niet vroeger met pensioen kunnen. Chauffeur bij IVBO is trouwens, net als technicus in onze verbrandingsoven, een knelpuntberoep aan het worden. Vorige zomer hebben we twee chauffeurs, die net met pensioen gegaan waren, bereid gevonden om tijdelijk terug te keren. We hadden een tekort aan chauffeurs, want met al die toeristen aan de kust moeten we in de zomermaanden onze rondes uitbreiden.”

IVBO-voorzitter Minou Esquenet geeft toe dat het ziekteverzuim sinds 2018, na twee jaar van daling, opnieuw aan het stijgen is: “7 procent van onze logistieke ploeg was dit jaar al langer dan een maand ziek. Daarnaast zijn er traditioneel piekmomenten van kortere afwezigheid in de winter en het vroege voorjaar. Dat stelt mij bezorgd, ik neem het ter harte.” Volgens Pieter Vijncke is er voorlopig nog geen acuut tekort aan huisvuilophalers: “In de zomer doen we een beroep op jobstudenten.” Afvalophaler in Brugge is nog altijd een mannelijk en wit beroep. Want er is amper één allochtone werknemer en één vrouwelijke ophaler (en één vrouwelijke chauffeur) in dienst. Vorige week kreeg ophaalster Debbie tijdens de week van de vuilnisophaler een mooie kindertekening en tal van cadeautjes van erkentelijke Bruggelingen…

(lees verder onder de foto)