Elf van de twaalf Kortrijkse woon-zorgcentra coronavrij, maar angst en onzekerheid blijft

Heeft Kortrijk het coronamonster bijna verslagen? Daar ziet het wel naar uit. In AZ Groeninge zijn nog amper vijf patiënten opgenomen. Elf van de twaalf woon-zorgcentra geloven dat ze volledig coronavrij zijn en de laatste overlijdens dateren al van enkele weken geleden. Wij maakten de voorlopige balans op van drie helse maanden.

In Kortrijk raakten er sinds het begin van de crisis (voor zover bekend) 550 mensen besmet met het coronavirus. Het overgrote deel van hen is ondertussen genezen. Al ligt het werkelijke aantal besmettingen wellicht veel hoger, enkel mensen die effectief een positieve test aflegden, worden meegeteld. Kortrijk bevindt zich met dat aantal in de middenmoot wat de centrumsteden betreft. AZ Groeninge ving op het drukste moment (begin april) 106 patiënten op. Ze richtten daarvoor vijf cohortafdelingen in. Op 18 maart overleed de eerste coronapatiënt in het ziekenhuis, er zouden nog bijna 30 andere mensen volgen. Op dit moment verblijven er nog vijf besmette patiënten in het ziekenhuis.

50-tal overlijdens

In de woon-zorgcentra zagen we grote verschillen. De ene bleef volledig gespaard van het virus, bij de ander raakte bijna 60 procent van de bewoners besmet. Er zouden naar schatting een 50-tal overlijdens te betreuren vallen binnen de twaalf Kortrijkse woon-zorgcentra. Op dit moment zijn er nog 18 geregistreerde besmettingen, die mensen verblijven allemaal op de cohortafdeling van het openbaar woon-zorgcentrum Sint-Jozef. Belangrijke bemerking daarbij is dat slechts een van hen symptomen vertoont.

“Het feit dat de besmettingsgraad in Sint-Jozef nog zo hoog ligt, heeft te maken met het feit dat wij (Zorg Kortrijk beheert de vijf openbare woon-zorgcentra in onze stad, red.) onze bewoners verschillende keren allemaal hebben getest”, aldus schepen van Sociale Vooruitgang Philippe De Coene (SP.A).

De private sector test alleen als er symptomen zijn. Volgens die redenering is er in Sint-Jozef maar één besmetting meer op dit moment. Het zou dus best kunnen dat er in de private wzc’s nog besmette personen verblijven die geen symptomen vertonen. Daar werden alle bewoners immers maar een keer getest, op het moment dat de testen van de Vlaamse overheid arriveerden. “Bovendien vangt Sint-Jozef ook ouderen op die onder normale omstandigheden thuis wonen. Maar die na een verblijf in het ziekenhuis niet meteen naar huis kunnen.”

We durven nog niet echt opgelucht ademhalen, de angst en onzekerheid blijft. Wat als we dit nog eens moeten meemaken? – Mario Eeckhout, directeur wzc De Ruyschaert

Geen instelling in Kortrijk die zo hard getroffen werd door het coronavirus als wzc De Ruyschaert in Marke. Op een bepaald moment waren minstens twee derde van de 111 bewoners besmet. En ook bij het personeel viel de ene na de andere uit. Ongeveer 40 procent van hen zat een of meerdere weken thuis om uit te zieken. “Ja, we zijn veel te veel bewoners verloren door het coronavirus”, verzucht directeur Mario Eeckhout.

Geen tijd om te rouwen

“Ondertussen zijn we een maand coronavrij. Maar we durven nog niet echt opgelucht ademhalen. De afgelopen maanden kan ik niet anders omschrijven dan pure horror, hectiek en chaos. Wij hebben de pech gehad dat het virus erg vroeg bij ons is opgedoken. De maatregelen waren toen nog niet duidelijk en veranderden om de haverklap, niemand wist wat te doen, er waren nog geen testen en veel zieke bewoners mochten we niet doorsturen naar het ziekenhuis. We hebben specialisten ingehuurd om ons personeel er weer bovenop te helpen.”

“Dat is nodig”, bevestigt Marleen Titeca, diensthoofd van afdeling De Wende. “In volle crisis sta je nergens bij stil, je hebt geen tijd om te rouwen. Je moet doorgaan voor de mensen die er wel nog zijn.” Zelf raakte Marleen ook besmet. Veertien dagen lang kon ze amper haar bed uitkomen van vermoeidheid. “Ik heb mij daar zo schuldig over gevoeld”, bekent ze. “Natuurlijk weet ik wel dat het niet anders kon. Maar je laat je collega’s in de steek als de nood het hoogst is, dat is een vreselijk gevoel. En als je dan terugkomt naar het werk heb je geen tijd om rustig in te lopen of stil te staan bij de gezichten die er niet meer zijn”, klinkt het droevig. Op 23 juni laat de afdeling van Marleen ballonnen op, om even stil te staan bij de bewoners die de crisis niet overleefd hebben.

Met een bang hartje

Ook wzc De Pottelberg werd zwaar getroffen. Directeur Els Bourgonjon maakt de balans op: “We gaan er van uit dat we 19 van onze 180 bewoners rechtstreeks aan het virus verloren zijn. In totaal testten 74 van hen positief, net zoals 54 personeelsleden. Op een bepaald moment hadden we drie cohortafdelingen.” Ondertussen werden er al een tijdje geen positieve testen meer geregistreerd. “Dus ik hoop dat deze vreselijke periode achter ons ligt”, aldus de directeur. “Maar de angst is nog lang niet verdwenen. Die speelt in het hoofd van elke medewerker. Het is heel zwaar geweest. We hebben dingen gezien die we nooit meer willen zien. We beseffen ook wel dat we stilaan weer moeten openen. De mensen die hier wonen hebben maar een beperkte levensverwachting meer. Wij kunnen hen het beetje tijd dat ze nog hebben met hun geliefden niet langer ontzeggen. Maar het is met een bang hartje.”

Kist naar boven, lijk erin, vier nagels erop en dat was het. Geen afscheid, geen familie, geen tranen, niks. Dat gaat tegen alles in waar wij voor staan. Ik wil het nooit meer meemaken – Kristof Claeys, directeur wzc De Korenbloem

Wzc De Korenbloem kreeg tien overlijdens te verwerken op 113 bedden. Zeker de helft van de bewoners raakte besmet met corona en ongeveer 40 procent van het personeel onderging hetzelfde lot. “Eind april konden we onze covidafdeling sluiten”, vertelt directeur Kristof Claeys. “Maar de gebeurtenissen zinderen na. Je moet het meegemaakt hebben om te beseffen hoe verschrikkelijk het was. Enkele maanden geleden kwam de begrafenisondernemer hier nog binnen. Kist naar boven, lijk erin, vier nagels erop en dat was het. Geen afscheid, geen familie, geen tranen, niks. Dat gaat tegen alles in waar wij voor staan. Ik wil het nooit meer meemaken.”

De kogel ontweken

De openbare woon-zorgcentra, beheerd door het OCMW van Kortrijk, bleven grotendeels gespaard. Vooral wzc Sint-Jozef, waar een cohortafdeling werd opgericht voor de besmette bewoners van alle openbare wzc’s, kreeg het hard te verduren. Wzc Biezenheem (Bissegem), wzc De Weister (Aalbeke), wzc Ter Melle (Heule) en wzc De Zon (Bellegem) bleven grotendeels gespaard. “Op dit moment zijn ze alle vier coronavrij”, aldus schepen De Coene. “In Sint-Jozef verblijven nog 18 besmette bewoners, waarvan een met symptomen. In totaal hebben we acht overlijdens te betreuren. Die vonden haast allemaal plaats in april. In mei en juni verloren we geen bewoners. Het gaat bovendien in alle acht de gevallen om mensen met onderliggende aandoeningen.” Over de vijf openbare woon-zorgcentra heen werden 34 besmettingen vastgesteld op een totaal van 480 bewoners. Van de 423 personeelsleden raakten er twee besmet.

Wzc Sint-Carolus, wzc ‘t Hoge, wzc Sint Vincentius en woon & zorghotel Heilig Hart hadden meer geluk. Zij wisten corona volledig buiten de deur te houden. Maar ook daar wordt niet op de lauweren gerust. “We hebben dan wel de kogel ontweken, we hebben ook drie maand elke dag in angst geleefd dat er een besmetting zou komen”, aldus Nele Ottevaere, directeur in Sint-Carolus. “Dat doet iets met een mens. Bij elke versoepeling vragen wij ons af wat dat gaat betekenen. Maar we kunnen natuurlijk niet blijven stilstaan. We blijven dus hameren op de nodige bescherming. Voor de rest kunnen we alleen maar hopen.”