Een jaar van verdriet, maar ook van kleine gelukjes: “Het is moeilijk om het ‘moederen’ los te laten”

Marianne poseerde in april nog trots met haar zoon op zijn trouwdag.
Phebe Somers

Amper 25 jaar was Jonas, toen hij de strijd tegen een kwaadaardige hersentumor verloor. Het zoveelste verlies dat Marianne (56) te verduren kreeg. Toch heeft ze geen zin in medelijden. “Soms denk ik wel eens dat het allemaal geen zin meer heeft, maar dat duurt nooit lang. Ik vind geluk in kleine dingen.”

Zo’n tien jaar geleden moest de Ledegemse Marianne op 45-jarige leeftijd noodgedwongen afscheid nemen van haar man, die net als zijn tweelingbroer was overleden aan een hersentumor. Achteraf ontdekte ze dat daar een genetisch component bij betrokken was, maar zoon Jonas wou niet weten of hij ook drager was van dat gen. “Hij zei dat, als hij begon te denken aan kinderen, hij het nog eens zou overwegen, maar ergens zat het toch in mijn achterhoofd dat het wel eens zo zou kunnen zijn dat Jonas ook ziek zou worden”, begint Marianne. “Toen uiteindelijk de diagnose drie jaar geleden werd gesteld, wist ik eigenlijk al dat het niet goed zou komen.” De eerste operatie verliep nochtans goed, en Jonas herstelde traag maar sterk. De neurochirurg had volgens Marianne zelfs twijfels of de tumor wel écht zo agressief was, omdat hij niet snel terugkwam. Er was hoop. “Maar ik heb altijd getwijfeld, eerlijk gezegd. Het was lastig, enerzijds sta je vanaf de diagnose met één been in het afscheid, maar anderzijds wil je natuurlijk gewoon dat je kind kan léven. Uiteindelijk is de tumor is augustus 2020 teruggekeerd, in april dit jaar is hij overleden.”

Jonas heeft in stilte afscheid moeten nemen van het leven, en wij van hem

Jonas trouwde dit jaar nog met zijn grote liefde, Nina Zawadazki (25). Nina deed kort daarna haar verhaal in onze krant. Marianne blikt met een dubbel gevoel terug op die trouwdag. “Ik begrijp het hoor, dat dit voor hen belangrijk was. Ik ben heel blij dat ze dat nog hebben kunnen meemaken. Hun kleren passen met vrienden, samen de ringen uitkiezen… Ik was een trotse moeder, maar toch was het lastig om erbij te zijn. Alles moest in een stroomversnelling gebeuren, omdat we wisten dat dit het eindpunt ging zijn. In de voormiddag ging alles redelijk goed, maar in de namiddag was Jonas écht op, hij heeft die uren niet meer echt bewust beleefd. Het was heel triest, maar voor hen een bezegeling van hun liefde, en dat gunde ik hen volledig.”

Rapmuziek

Marianne werd niet gespaard tijdens de corona: naast haar zoon verloor ze ook haar vader. Maar de pandemie strooide ook roet in het eten de laatste maanden van Jonas’ leven. “Er kon niets meer hé. Zijn vrienden hadden een inzamelactie op poten gezet zodat Jonas nog een soort van bucketlist zou kunnen afwerken. Het was zijn droom om met vrienden naar LEGO-land te gaan, met Nina een citytripje naar Amsterdam te doen… Dat viel allemaal in het water. In het ziekenhuis was er amper bezoek toegelaten. Veel mensen wisten daardoor eigenlijk ook niet hoe het met hem gesteld was. Hij heeft in stilte afscheid moeten nemen van het leven, en wij van hem.” Eén van de laatste operaties van Jonas werd tot drie keer verplaatst, waarvan twee keer omdat er geen bed vrij was op de intensieve zorgen. “Dan word je wel eens kwaad op mensen die de regels niet volgen, ja. Maar het heeft me niet verbitterd.” Na zijn overlijden bood de pandemie Marianne echter rust. Ze beschrijft het als een vloek en een zegen tegelijk. “Je moet nergens zijn en niet veel mensen zien, waardoor je niet te vaak op vragen moet antwoorden waar je geen zin in hebt.” Wel heeft ze kilometers gewandeld met haar drie beste vriendinnen. “Zij voelen aan wanneer ik erover wil praten en wanneer niet.”

Hij vertelde mij dat hij het wel had verwacht, maar gewoon niet zo vroeg

Marianne haalt met een glimlacht haar herinneringen over haar zoon op. “Klagen deed hij nooit, er kon altijd een grapje van af. Ik bewonder dat enorm. Hij was zo moedig, maar ook bewust van wat er aan het gebeuren was. Hij vertelde me dat hij het wel had verwacht, maar niet zo vroeg”, klinkt het stil. “Ik vind Jonas terug in rapmuziek. Dat is ineens ook mijn favoriete herinnering aan hen toen ik onverwachts bij hem en Nina thuis binnensprong, en hij op loeiharde muziek stond te dansen. Ik probeer vooral dankbaar te zijn voor hoe hij was, in plaats van te focussen op wat niet meer kan.”

Lang rouwproces

Met Nina heeft Marianne niet veel contact meer, toch heeft ze enkel lieve woorden voor de vrouw van haar zoon. “Nina heeft zichzelf echt weggecijferd om voor Jonas te zorgen, ik kan haar daar enkel dankbaar voor zijn. Kort na zijn overlijden kwam ze hier nog elke week eten, nu zie ik ze niet meer veel. Ik hoor ze wel nog af en toe. Samen rouwen is nooit echt gelukt, daar heb ik alle begrip voor hoor. Nina is niet zo’n prater, altijd wat geslotener geweest. Ik hoop vooral dat ze opnieuw gelukkig kan worden. Onlangs kwam ze mij vertellen dat ze een nieuwe vriend heeft. Ze zat daar zo hard mee in, maar ik neem haar absoluut niets kwalijk. Ik weet zelf hoe het voelt om de liefde van je leven kwijt te geraken. Het verschil is dat ik al 45 was, zij nog maar 25. Ze kan toch moeilijk de rest van haar leven alleen blijven? Ik wens haar al het geluk van de wereld toe.”

Iemand verliezen doe je elke dag, niet alleen op Kerstmis

Met de feestdagen in het vooruitzicht blikt Marianne terug op de afgelopen maanden. “Weet je, Jonas is in alle rust gestorven, daar put ik troost uit. Ergens was het zelfs een opluchting. Hij wou nog, maar kon gewoon echt niet meer. Ik denk dat als je plots een kind verliest, dat je daar nooit meer bovenop geraakt. Nu was mijn rouwproces al bezig toen hij nog leefde, dat helpt. Het besef dat hij echt weg is, komt stilaan wel opdagen. Hij was mijn enig kind, mijn moederinstinct heeft niemand meer om voor te zorgen. Ik denk dat dit een van de lastigste zaken is om los te laten.”

Afgelopen zomer vertrok Marianne met haar partner drie weken op reis naar de Kaapverdische eilanden, iets wat haar zichtbaar deugd heeft gedaan. “Er waren zelfs dagen waarop ik niet expliciet aan Jonas heb gedacht, het verdriet overheerste niet meer altijd. Bij de thuiskomst overviel het mij wel weer even. Ik zie voor een stuk wel tegen het eindejaar op. Niet per se omdat het de eerste kerstdag zonder Jonas is, iemand verliezen doe je elke dag, niet enkel op feestdagen. Ik zal rustig vieren bij mijn zus thuis, met de gepaste momenten om stil te staan bij wie we dit jaar allemaal hebben verloren. Mijn kerstwens voor iedereen is dan ook de volgende: wees lief voor elkaar, want een warme kring om je heen is goud waard!”