Diksmuide: “Germinal-cafés hier geen reden meer van bestaan”

“Germinal-cafés zijn er bij mijn weten niet geweest in Diksmuide”, zegt auteur Eric Seurynck. Er waren wel enkele socialistisch geïnspireerde cafés. Omdat er geen uitbetalingen meer gebeuren en omdat de meeste partijactiviteiten op grotere schaal worden georganiseerd, hebben Germinal-cafés hier zeker geen reden meer van bestaan.”

Auteur Eric Seurynck bundelde het resultaat van zijn speurtocht naar de socialistische geschiedenis van regio Diksmuide, Koekelare, Kortemark en Houthulst in zijn boek ‘Rode Vlaggen’. De auteur heeft een logische verklaring voor het laattijdige succes van de socialistische partij in deze regio. “De omgeving van Diksmuide is hoofdzakelijk landbouwgebied waar in de 19de eeuw de rijke liberalen hun stempel op hadden gedrukt”, legt Eric Seurynck uit. “Anderzijds was de landbouwbevolking ingekapseld in het irrationele patroon van religieuze angst en bijgeloof. Ook mijnheer pastoor speelde een rol. Vanop zijn kansel stak hij een beschuldigende vinger uit naar het socialisme, dat de zondebok was voor alles.”

“Pas vanaf 1952 echte socialistische partijwerking”

Propagandaclub

“Pas vanaf 1919, toen er ook algemeen stemrecht was, brak het socialisme hier geleidelijk aan door”, aldus Eric Seurynck. “Maar in een landelijk gebied duurde dat veel langer. Door de hoge werkloosheid sloten arbeiders zich na de oorlog massaal aan bij de vakbonden, voor meer zekerheid en een werkloosheidsuitkering. Vanuit Brussel en Gent spreidde de BWP, de Belgische Werklieden Partij, geleidelijk aan de vleugels uit naar onze regio, via Oostende, een kosmopolitische haven en handelsstad. In Diksmuide bestond er na WO I al wel een propagandaclub. Pas na WO II kwam er een duidelijke tweespalt in Diksmuide. Het duurde tot 1952 voor er sprake was van een echte socialistische partijwerking in Diksmuide. De eerste socialistische volksvertegenwoordiger van het kanton Diksmuide werd voormalig CVP-burgemeester van Houthulst, Hubert Degroote.”

“Een andere belangrijke figuur was Gilbert Delhaeye, gewestelijk secretaris van de Bond Moyson en een boegbeeld voor zijn partij. Ook de stichting van het Rijksonderwijs in 1938 was een goed rekruteringsveld voor kiezers. In de jaren 50 waren er een aantal bekende ‘afficheplakkers’ waaronder Pamphiel Depuydt. In 1957 kocht het ABVV een huis in de Stovestraat, waar een stuk van de woonkamer van Albert Vanhove als kantoor diende. Germinal-cafés zijn er bij mijn weten niet geweest, maar in 1932 was er wel een kiesmeeting met Oostends volksvertegenwoordiger Peurquaet in het ‘Bourgondisch Schild’ in de Koning Albertstraat, waar gemeenteraadslid Remi Ranson de uitbater was. Ook in voormalig Hotel de l’Europe – nu de Tapperij – hing uitbater Henri De Muynck, raadslid en vakbondsafgevaardigde, geregeld de rode vlag uit in de fifties. Tijdens de koningskwestie in 1950 kwamen zelfs latere NATO-chef Henri Spaak en eerste socialistische minister Achiel Van Acker over de vloer. Ook café de Reisduif in de Stationsstraat en de ‘St.-Sebastiaansgilde’ waren socialistisch geïnspireerd. Omdat er geen uitbetalingen meer gebeuren en de meeste partijactiviteiten op grotere schaal worden georganiseerd, hebben Germinal-cafés hier geen reden meer van bestaan.”