Digg Hill 80-project krijgt Archeologieprijs

Simon Verdeghem kreeg een luchtbeeld van de site. © EF
Redactie KW

Gisterenavond mocht het Digg Hill 80-project uit Wijtschate de Derde Forum Archeologieprijs in ontvangst nemen omdat bezieler Simon Verdegem erin geslaagd was heel de wereld te verenigen rond één project. Ook de multidisciplinaire aanpak van deze indrukwekkende archeologische opgraving kreeg applaus van het Forum Vlaamse Archeologie die deze prijs in het Ieperse Vleeshuis kwam uitreiken.

Wieland De Meyer, eerste schepen van Heuvelland en bestuurslid van CO7, mocht officieel het rijtje sprekers openen en gaf een beetje recente historische duiding bij het hele project. “Het dossier van de Kapelleriewijk kwam voor het eerst als bouwdossier naar boven 2011-2012. Toen werd de rol van archeologie slechts zijdelings vermeld. Gaandeweg kwam er meer archeologisch belang naar boven. Bouwprojecten hiermee verzoenen is niet altijd eenvoudig. Tot de proefsleuven bewezen dat het volledig opgegraven moest worden.”

Crowdfunding

“Dankzij crowdfunding werd het hele project betaalbaar en hoop ik dat deze historische vondsten niet in de geschiedenisboeken zullen verdwijnen. Ik ijver dan ook voor een permanent plakkaat in de groenzone van deze bouwsite en liever nog iets meer. Als dit project één iets gerealiseerd heeft, dan is het zeker dat het draagvlak voor archeologie er nu is! Dat stellen we vast bij nieuwe opgravingen in Nieuwkerke, waar dagelijks gemiddeld zeven vrijwilligers helpen om twee kubieke meter scherven schoon te maken! Daarom doe ik ook een oproep naar de Vlaamse overheid voor meer subsidies.”

“Blik op WOI is veranderd”

De coördinator van het In Flanders Fields Museum, Piet Chielens, onderschreef deze woorden. “Het is ooit anders geweest. Ik weet nog dat schepen Frans Lignel 20 jaar geleden voor het bedrijventerrein Ieper-Ijzer nog op zoek moest naar steun bij amateurarcheologen, die info vooraf moesten opsporen. In een nog verder verleden werd bij de aanleg van de autoweg A19 officieel nooit een lichaam gevonden. Toen sloot men jammer genoeg de ogen voor archeologie. Gelukkig gaat men vandaag anders om met het verleden!”

Tijdens de opgravingen.
Tijdens de opgravingen.© EF

“Onze blik op WOI is veranderd naar dé mens, als dader en slachtoffer van oorlog. Voorwerpen die uit de grond gehaald worden, vormen vandaag een hoeksteen waaruit geschiedenis opgetrokken wordt. Moderne conflictarcheologie helpt bij het verwerven van nieuwe historische inzichten. Tonen en tellen is ontzettend belangrijk geworden. Digg Hill 80 is dan ook een schoolvoorbeeld van hoe conflictarcheologie moet zijn.” Simon Verdegem, bezieler van dit project, vond dit alvast meer dan een mooi schouderklopje. “Wat in 2015 begon in Wijtschate als verkaveling ‘Het Heuvelzicht’ met 29 kavels heeft dankzij ons archeologisch onderzoek een hele geschiedenis meegekregen.”

178.891 euro

Na studie aan de computer van bestaande bronnen in 2015 werd besloten dat er in hetzelfde jaar nog proefsleuven getrokken zouden worden. Simon Verdegem: “De eerste indicatie over mogelijk drie en vermoedelijk 15 à 20 gesneuvelden zorgde voor het advies tot volledige opgraving. Toen dit in 2017 nog altijd niet gebeurd was en de bouwheer de bouwplannen dreigde te wijzigen om zo archeologische opgravingen te omzeilen besloten we een tandje bij te steken zodat deze waardevolle site niet verloren zou gaan. Dankzij crowdfunding kon er uiteindelijk 178.891 euro opgehaald worden bij 2.679 sponsors uit 41 landen. Dit was vooral te danken aan bekende buitenlandse YouTube-kanalen met veel volgers. Zo kon de bouwheer vrijgesteld worden van de kosten voor de opgraving.”

Na 60 dagen opgraven met een vast team van 5 archeologen, 50 vrijwilligers met archeologische opleiding en 120 personen die sponsorden en ook kwamen helpen kreeg men zicht op de site van voor de oorlog met de Kapelleriemolen. Uiteindelijk bleek er daar een massagraf te zijn van 110 soldaten: 73 Duitsers, 13 Commonwealth-soldaten, 1 Zuid-Afrikaan, 3 Fransen en de rest niet meer achterhaalbaar wegens te fragmentarisch.”

Eerbetoon

Bij twee doden vond men zelfs telkens een horloge dat stil was blijven staan op hetzelfde ogenblik. “Ze waren dus gelijktijdig overleden. In oktober werden alle opgegraven slachtoffers herbegraven op Duitse en Commonwealth kerkhoven. Voor ons vormde dit eerbetoon het orgelpunt van ons hele project.”

Tot slot van de prijsuitreiking (waar geen geldbedrag maar huldiging en een eervolle vermelding mee te verdienen valt, red.) sprak de voorzitter van Forum Vlaamse Archeologie nog lovende woorden uit voor het Digg Hill 80-project. Johan Hoorne: “Ook al deed het heel wat stof opwaaien rond regelgeving en financiering van oorlogsvelden, vandaag beseffen we dat het gaat om veel meer en dat is te danken aan de communicatie en aanpak van dit project. De initiatiefnemers hebben de hele wereld verenigd rond één project en daarom verdienen ze de Derde Forum Archeologieprijs (voor periode 2017-2018). De multidisciplinaire aanpak is zeker ook een pluspunt in deze opgraving. Met deze prijs willen we een persoon, vereniging, openbaar bestuur of onderneming bedanken die de voorbije jaren een waardevolle bijdrage geleverd heeft voor de archeologie in Vlaanderen. De oproep voor kandidaturen voor de editie 2019-2020 volgt binnenkort!” (DS)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier