De prijs om een huis te kopen of te huren in Kortrijk was nog nooit zo hoog. Toch blijft het bevolkingsaantal van de centrumstad gestaag stijgen. Dat zorgt ervoor dat, vooral jonge mensen, creatieve vormen van wonen overwegen. Cohousing of samenhuizen wordt bijvoorbeeld steeds populairder, al zijn er geen exacte cijfers. Wij gingen langs bij Chloë, Loïc, Arne en Gieke. Zij besloten enkele maanden geleden om financiële redenen om samen een huis te huren in het centrum van Kortrijk. Een uitdaging, zo bleek. Want het beleid stimuleert alternatieve woonvormen wel, maar een juridisch kader is er niet.
De gemiddelde kostprijs van een woning in Kortrijk draait rond de 250.000 euro, dat blijkt uit cijfers van de Vlaamse Overheid. Voor een gemiddeld appartement zit je in onze stad al snel aan een huurprijs van 750 euro per maand. Bedragen die de laatste jaren alleen maar stegen. En dat terwijl er steeds meer alleenstaanden zijn, die iets moeten huren of kopen. Als je weet dat het gemiddeld startersloon in ons land op 2.369 euro bruto ligt, dan hoef je geen wiskundig genie te zijn om te weten dat wonen voor jonge mensen in onze stad steeds moeilijker te betalen valt. Een onderzoek van een aantal jaar geleden bij 7.000 Kortrijkzanen wees zelfs uit dat ongeveer vier procent van hen moeilijkheden had om de huur of de lening te betalen.
Weinig alternatieven
Daarom worden vooral jongeren steeds creatiever als het op wonen aankomt. Cohousing kende enkele pioniersprojecten in het Antwerpse en kwam ondertussen vanuit de grote steden naar Kortrijk overgewaaid. De Facebookgroep Samenhuizen/Co-housing Kortrijk telt al bijna 1.500 leden. Wekelijks verschijnen er oproepen van mensen die een huisgenoot zoeken. We spreken van cohousing als verschillende onafhankelijke volwassenen (en dus geen studenten) samen een huis huren met één huurcontract. Alle bewoners zijn bovendien huurders, niemand koopt dus het huis. Iedereen heeft er zijn eigen kamer, maar ruimtes als de keuken, badkamer en living zijn gemeenschappelijk.
Ik ondertekende het huurcontract, maar dat houdt een risico in voor mij als plots iemand vertrekt – Gieke Duerinckx
Ook Chloë Willekens (22), haar lief Loïc Hambenne (25) en hun vrienden Arne Van Horen (21) en Gieke Duerinckx (19) kozen voor cohousing. Ze kwamen naar Kortrijk voor hun studies en bleven hier hangen. “We zijn zo goed als afgestudeerd en willen dus beginnen sparen voor een eigen huis”, vertelt Chloë. “Maar als koppel wilden we natuurlijk ook graag op onszelf wonen. Alleen bleken die twee zaken tegelijk niet haalbaar als we in Kortrijk wilden blijven.”
Gelukkig brachten twee vrienden, die ze in hun studentenclub leerden kennen, redding. Zij kampten met hetzelfde probleem. “De beslissing om samen iets te zoeken werd vrij snel en zonder al te veel nadenken genomen”, geeft Loïc toe. “Veel alternatieven hadden we immers niet. Maar dat bleek toch makkelijker gezegd dan gedaan.”
“Inderdaad. We zijn werkelijk naar elk huurhuis gaan kijken dat op de markt kwam”, vult Gieke aan. “Maar heel vaak krijg je als cohousers geen kans. Omdat er geen juridisch kader is, vrezen veel huiseigenaren dat er ruzie van zal komen en dat zij hun geld niet zullen zien. Ze zien veel liever een jong gezin komen.”
Duidelijk contract
Na lang zoeken vonden de vier toch een huis. Ze betalen elk ‘slechts’ 252 euro per maand om er te wonen. Maar daar stoppen de uitdagingen niet. Gieke, die al een vaste job vond, ondertekende het huurcontract. “Maar dat houdt natuurlijk een risico voor mij in als iemand plots vertrekt”, legt hij uit. “Daarom stelden we onderling nog een duidelijk contract op. Het is niet de bedoeling dat het hier een duivenkot wordt. We zijn allemaal van plan om hier minstens drie tot vijf jaar te blijven. Voor water, elektriciteit en andere kosten is er een gemeenschappelijke pot. Koken doen we geregeld samen, maar daar betaal je voor wat je eet. De restjes zijn dan weer voor wie het eerst honger krijgt.” (lacht)
Als koppel willen we samenwonen én sparen voor een huis, alleen blijkt dat niet haalbaar als we in Kortrijk willen blijven – Chloë Willekens
Drie maanden later hebben de vier (nog) geen spijt van hun keuze. Al steken hier en daar wel kleine ergernissen de kop op. “Maar goede afspraken maken goede vrienden. De jongens mogen zich dus nog aan een duidelijk klusjesschema verwachten”, knipoogt Chloë.
De vier vrienden zijn zeker niet alleen in hun onderneming. Het aantal cohousingprojecten zit in de lift, dat blijkt uit cijfers van de vzw Samenhuizen. Exacte cijfers per gemeente zijn er evenwel niet.
Geen wettelijk statuut
Cohousers worden immers juridisch aanzien als een gezin. In uitzonderlijke gevallen worden er heuse cohousingprojecten op touw gezet. In West-Vlaanderen waren er de laatste jaren een stuk of tien, waarvan geen enkele (succesvolle) in Kortrijk. Maar vaker wel dan niet hokken mensen simpelweg samen. Het feit dat er voor hen geen apart wettelijk statuut is voorzien, brengt heel wat problemen met zich mee. Wie bijvoorbeeld terugvalt op een uitkering, zal minder geld ontvangen omdat hij niet alleen woont. Terwijl je huisgenoten je natuurlijk niet financieel zullen steunen. “Het jammere is dat wij hier eigenlijk financieel toe gedwongen worden. Dan zou de overheid toch op zijn minst een duidelijke wetgeving mogen voorzien. Liefst een waarbij cohousers niet nog eens het slachtoffer worden van een onduidelijk systeem”, vat Chloë het goed samen.
“Een zeker risico”
Schepen van Wonen en Bouwen Wout Maddens (Team Burgemeester) is het idee van cohousing genegen, maar betreurt het gebrek aan een duidelijk juridisch kader. “Enkele jaren geleden hadden we in Kortrijk een groot cohousingproject. Maar dat werd uiteindelijk afgeblazen door de initiatiefnemers omdat ze niet genoeg geïnteresseerden vonden. Cohousing brengt dan ook een zeker risico met zich mee. Zodra je terugvalt op een uitkering bijvoorbeeld, heb je een probleem. Dat zouden de hogere overheden dus zeker moeten bekijken.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier