Sedert 2006 zet muziektherapeut Thomas Deleu zich in voor vluchtelingen. Hij woonde tien jaar in Bosnië, waar hij de getraumatiseerde inwoners van Srebrenica bijstond. “Ik begrijp niet waarom zoveel mensen zo kil reageren op vluchtelingen die al zoveel geleden hebben.”
“Ook ik had op tv de gruwelijke beelden gezien van de genocide in Srebrenica in 1995. Het greep mij enorm aan”, vertelt Deleu. “Men zegt nu dat de situatie in Oekraïne de eerste oorlog in Europa is sedert de Tweede Wereldoorlog, maar men vergeet wat er in de jaren 90 in Bosnië gebeurd is. En toen ik in 2006 zag dat er elf jaar na die massamoorden nog altijd een groot gebrek aan therapeutische hulp voor kinderen was, ben ik naar daar getrokken.”
Leren luisteren
Via de vzw Crea Thera, die hij samen met zijn vader en psycholoog Chris Deleu had opgericht, zocht hij sponsors en kreeg hij overheidssteun: “We hebben ter plekke een centrum opgericht dat non-verbale therapie gaf aan kinderen. Aanvankelijk als zomerkamp, maar ik ben er uiteindelijk meer dan tien jaar gebleven.”
“Muziek wordt gebruikt als middel om beter te leren omgaan met je emoties. Je leert samen spelen, samen iets creëren, luisteren naar anderen. Natuurlijk ben ik daar niet gekomen met de boodschap: jullie zijn ziek, we gaan jullie helpen. Heel laagdrempelig, stap voor stap, hebben we het vertrouwen gewonnen.”
“Het was een zeer lichte community music therapy. Samen leren spelen op percussie-instrumenten – ik begeleidde hen op gitaar – gaf hen meer zelfvertrouwen. De agressie en de spanning vielen weg door het plezier van het musiceren. Er zijn zo zelfs al muziekgroepjes ontstaan.”
Etnische mix
“Veel van die kinderen zijn geboren na de genocide, maar ze voelen ook de spanning en onrust van de oudere generatie die het wel allemaal heeft meegemaakt. In Bosnië is er een etnische mix – je hebt er moslims, orthodoxen en katholieken. Het spreekt vanzelf dat ons project multi-etnisch was, we hadden deelnemers uit alle bevolkingsgroepen in onze workshops. Uiteindelijk proberen al die mensen gewoon een nieuw leven op te bouwen na de oorlog in voormalig Joegoslavië.”
“Tijdens de weekends trok ik naar Sarajevo, waar ik uitgenodigd werd om in een televisieshow iets te vertellen over ons project. Daar ontmoette ik Nela: zij was de gastvrouw van de show en een bekende actrice in Bosnië, waar ze meespeelt in populaire televisieseries.”
Popfestival
“Ik was erg onder de indruk toen ik haar voor het eerst zag. Maar ik dacht: een actrice benaderen, dat is boven mijn bereik. Toen ik Nela twee jaar later opnieuw ontmoette, op een popfestival in Sarajevo, heb ik haar toch voor een koffie uit gevraagd. Van het ene kwam het andere, ook al dacht ze dat ik haar voor een ‘zakelijk gesprek’ uitgenodigd had… We zijn in Sarajevo getrouwd – onze zoon Gabriël Luka is nu negen jaar.”
“In 2016 zijn we naar Brugge teruggekeerd. Ik vond werk als muziektherapeut op de afdeling jeugdpsychiatrie van AZ Alma in Eeklo, Nela begeleidt de studie en doet aan kinderopvang in het Sint-Andreaslyceum. Ze probeert hier haar carrière als actrice opnieuw te lanceren. Voor KAAP mag ze in januari de monoloog Vlamingo opvoeren: een poëtische theatertekst over een vrouw die uit liefde voor een man haar land verlaat. Haar project is genomineerd voor de Roel Verniersprijs voor jonge makers.”
Vluchtelingencrisis
“Toen we terug in België waren, was de vluchtelingencrisis al volop aan de gang. Ik wou iets doen voor die mensen. Ik begrijp echt niet dat er in onze maatschappij zo negatief geoordeeld wordt over vluchtelingen. Die mensen hebben al zoveel geleden. Stel dat wij ons land zouden moeten ontvluchten!”
“Sedertdien geef ik, na mijn uren, muziektherapie aan vluchtelingen in ‘t Klein Kasteeltje in Brussel, maar ook in de opvangcentra in Sijsele en Poelkapelle. Eerst als vrijwilliger, nu worden de workshops van de vzw Crea Thera gesubsidieerd. Die muziektherapie is een vorm van tijdsbesteding, in de overbevolkte asielcentra: de vluchtelingen vergeten even hun miserie door te musiceren. Alleen jammer dat muziektherapie niet in de reguliere werking van de asielcentra wordt ingeschreven. Met muziek kun je agressie en woede temperen en op een goede manier ventileren.”
Ook in Libanon
“In 2019 heb ik een pilootproject in Libanon opgestart. Anderhalf miljoen Syrische vluchtelingen wonen er in tentenkampen en maken nu al een derde van de bevolking van Libanon uit! Dit jaar ben ik al twee keer naar dat land in het Midden-Oosten gevlogen om lokale vormingswerkers de basistechnieken van muziektherapie aan te leren.”
“Binnenkort wil ik weer een zaadje planten, in een dorp in Bosnië. Dat land heeft mij zoveel gegeven: ik heb er mijn vrouw ontmoet, ben er getrouwd, onze zoon is er geboren. Ik wil iets terugdoen. Mensen die met veel moeite oorlogen overleefd hebben, verdienen hulp.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
